در شرایطی که جهان مصروف تعقیب مسایل مربوط به شورشیان گروهء دولت اسلامی است و در مورد توافقنامه با ایران بحث می کند، جهان شاهد یک مسالهء خیلی بزرگتر از آنست. قیمت نفت در بازارهای جهانی نسبت به سال گذشته 50 درصد کاهش یافته است.
فرید ذکریا در مقالهء که تحت عنوان "از روسیه تا ایران، عواقب ناشی از کاهش قیمت جهانی نفت" در روزنامهء واشنگتن پوست نشر شده، می نویسد:
زمانیکه در سال 1980 میلادی قیمت نفت بطور مشابه با امروز کاهش یافت، اتحادشوروی از هم فروپاشید.
اکنون چی اتفاق خواهد افتاد؟
فرید ذکریا از قول نیک بتلر (Nick Butler) سابق رییس ستراتیژی برتش پترولیم می نویسد که گفته است:
"ما اکنون در یک مرحلهء خیل طولانی تر نسبت به سال 1980 قرار داریم که قیمت جهانی نفت در آن پایین خواهد بود."
نیک بتلر در پاسخ به این پرسش که چرا؟ می گوید:
"صادرات نفت خیلی افزایش یافته است و یک دهه قیمت بلند نفت باعث آن شد تا تولید کننده گان در زمینهء کشف منابع جدید سرمایه گزاری کنند. این سرمایه گزاری های انجام شده، سطح محصولات نفتی را برای سال های متمادی بلند خواهد نگهداشت."
لیونارد موغیری (Leonardo Maugeri) سابق رییس ستراتیژی شرکت بزرگ انی (Eni) ایتالیا می گوید:
"راهی برای جلوگیری از این پدیده وجود ندارد."
لیونارد موغیری پیش بینی می کند که قیمت نفت در سال آینده به یک بیرل 35 دالر امریکایی کاهش خواهد یافت که 105 دالر نسبت به تابستان سال گذشته، کمتر است.
فرید ذکریا می نویسد، دلیل اساسی کاهش قیمت نفت در آنست که عربستان سعودی که به ساده گی می تواند تولیدات نفت را کاهش و یا افزایش دهد، تصمیم گرفته است که بدون کاهش به تولیداتش ادامه دهد.
لیونارد موغیری (Leonardo Maugeri) می گوید:
"با وصف آنکه عربستان از این سطح تولیدات نفت خود هم صدمه می بیند، اما امیدوار است که دیگران از آن بیشتر صدمه ببینند."
به عقیدهء موغیری، عربستان می خواهد تولیدات کننده گان امریکایی نفت را از بازار خارج کند که تا هنوز موفق به آن نشده است.
سایر تولید کننده بزرگ نفت جهان با وضعیت بی سابقهء مواجه شده اند.
تخمین می شود که در سال جاری اقتصاد ونیزویلا که 96 در صد آن را صادرات نفت تشکیل می دهد، در حالیکه در سال گذشته نیز 4 درصد کاهش داشت، 7 درصد کاهش یابد.
ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه که مانند هوگو چاویز رییس جمهورفقید ونیزویلا محبوبیت اش را مدیون افزایش قیمت نفت است، با کاهش قیمت نفت، سیر برعکس را طی می کند. عایدات نفت و گاز حدود نصف عایدات حکومت روسیه را تشکیل می دهد و اقتصاد این کشور در سال جاری 3.4 درصد کاهش خواهد یافت. تخمین می شود، عایدات شرکت ملی گازپروم روسیه در سال جاری حدود 30 درصد کاهش یابد.
نیک بتلر (Nick Butler) سابق رییس ستراتیژی برتش پترولیم و اینک استاد در کینگزکالج لندن می گوید، شرکت گازپروم ماشینی است که به ولادیمیر پوتین وسایل ادارهء روسیه را فراهم می کند.
عراق که عایدات نفت 90 درصد درآمد بغداد را تشکیل می دهد، با وصف استخراج در سطح ممکن، با کاهش قابل ملاحظه در همهء منابع مواجه است.
با وصف آنکه ایران با رفع تحریم های بین المللی اندکی آرامش حاصل خواهد کرد، اما به تخمین صندوق وجهی بین المللی برای توازن در بودجه اش نیاز دارد تا قیمت یک بیرل نفت حدود 100 دالر باشد و مانند سایر کشورهای تولید کنندهء نفت با فشار مواجه خواهد شد.
فرید ذکریا می نویسد، اکثر متخصین امریکای امیدوار بودند که کاهش قیمت جهانی نفت، رژیم ها نا مطلوب را از دسترسی به پول آسان محروم خواهد ساخت، اما اکنون و به سرعتی که اتفاق می افتد، می تواند آشفته گی ها و بی ثباتی های متعدد را در جهانی که در حال حاضر نیز اندیشناک است، دامن زند.
