“Азаттыктын” Бишкектеги кабарчысы. 2011-жылы Мамлекеттик Ардак грамота менен сыйланган. Кыргыз улуттук университетинин филология факультетин аяктаган.
Кыргызстандын түндүгүндөгү айрым аймактарда президент Курманбек Бакиевдин отставкасын талап кылган нааразылык митингдери уланууда. Бишкек шаардык кеңеши бийлик менен оппозицияны сүйлөшүүгө чакырган билдирүү кабыл алды. Президент Курманбек Бакиев жалпы элге кайрылуу жасап, баш-аламандыктар болуп кетсе, митингди уюштурган тарап жоопкер болорун билдирди. Оппозиция бул кайрылуусу менен жоопкерчиликтен качып жатат деп президентти сынга алды.
Кыргызстанда мөөнөтсүз митингдер башталды. Бийлик митингдерден пайдаланып, ар кандай күчтөрдүн баш-алмандык түзүп жиберүүсүнүн алдын алып, өлкөдө кырдаалды стабилдүү кармоого аракет жасамакчы. Бул жагдайда президенттин маалымат катчысы Нурлан Шакиев “Азаттыктын” суроолоруна жооп берди.
Бүгүн президент Курманбек Бакиевдин отставкасын жана мөөнөтүнөн мурда президенттик шайлоо өткөрүүнү талап кылган митингдер Нарын, Ысыккөл, Талас жана Чүй облустарынын бир нече шаарларында башталды. Бишкекте ачкачылык акциясы уланууда. Ошол эле учурда бийлик менен оппозицияны элдешүүгө, маселени сүйлөшүү жолу менен чечүүгө чакырган жыйындар да болуп жатат.
Бишкектеги эски аянтта “Бириккен фронттун” мүчөлөрү саясий ачкачылыгын улантышууда. Алар менен түштө өкмөт башчы Алмазбек Атамбаев, кечке жуук Бириккен фронттун жетекчиси Феликс Кулов келип жолугушту. Саясий ачкачылык жарыялагандардын абалы медицина кызматкерлери тарабынан текшерилип жатат.
Кечээ Бишкекте мөөнөтүнөн мурда президенттик шайлоо өткөрүү талабы менен саясий ачкачылык акциясы башталды. Ошол эле күнү бир нече коомдук уюмдардын өкүлдөрүнүн уюштуруусунда тынчтык жүрүшү болду. Жүрүштүн катышуучулары эски аянттагы саясий ачкачылыкта отургандарга келип, ортодо кайым айтышуу болуп кетти. Байкоочулар мындай антимитингдер кырдаалдын ого бетер курчушуна гана алып келет деп эскертип жатышат.
Үстүбүздөгү жылдын март айында эле Кыргызстанда үч журналист сабалды. Укук коргоочулар жана журналисттер менен иш алып барган коомдук уюмдар муну чектен ашкан көрүнүш катары баалап, журналисттердин укугун коргоого бийлик тарабынан чаралар көрүлүүгө тийиш деген талаптарын коюшууда. Байкоочулар Кыргызстанда журналисттер өкмөтчүл жана оппозициячыл деген эки жээкке бөлүнүп калгандыгын белгилеп, бул журналисттердин өз укугун коргоого чогуу аракет жасоосуна кедерги тийгизерин айтып жатышат.
Бүгүн “Реформа үчүн” кыймылы Бириккен фронт менен бирдикте билдирүү таратышты. Анда оппозициялык эки кыймыл Алмаз Атамбаев жетектеген коалициялык өкмөттү түзүүгө катышпоо, жаңы Конституциянын долбоорун чогуу даярдоо, 11-апрелде боло турган митингди чогуу уюштуруу жана андан ары биргелешип иш-аракеттерди көрүү, бийлик менен болуучу түрдүү сүйлөшүүлөрдү “Реформа үчүн” кыймылы менен Бириккен фронттун чогуу кеңешүүсү менен жүргүзүү тууралуу чечим кабыл алышкан.
Кыргыз өкмөтүндөгү бүгүнкү чукул өзгөрүүлөр боюнча коомчулукта түрдүү пикирлер жаралууда. Бир топ байкоочулар кызматтан кеткен Азим Исабековдун ордуна оппозиция лидерлеринин бири – Алмаз Атамбаевдин өкмөт башчынын милдетин аткаруучу болуп дайындалуусу өлкөдө саясий туруктуулукту камсыз кылат деп эсептешет. Ал эми айрым пикир ээлери президент оор абалдан чыгуу максатында Атамбаевди убактылуу гана пайдаланып жатат деп билдиришүүдө.
Өкмөт башчы Азим Исабеков 28-мартта түш ченде биринчи вице-премьер-министр баштаган беш министрди кызматтан бошотуу тууралуу чечим кабыл алгандыгын жарыялаган. Бирок кечки саат төрттө болгон өкмөттүн жыйынында президент Курманбек Бакиев бир катар өкмөт мүчөлөрүнүн кызматтан кетүү жөнүндө чечимдерин шашылыш кадам деп белгилеп, бир да министрди кызматтан бошотпой тургандыгын билдирди. Мамлекет башчы ага өкмөт курамы боюнча саясий күчтөрдөн конкреттүү сунуштар түшүп, алар талкуулангандан кийин гана өкмөт курамында алмаштыруулар болушу мүмкүн деп белгилеген. Байкоочулар баамында, Баш мыйзам боюнча премьер-министр өкмөт мүчөлөрүн кызматтан кетире албайт, ошондуктан аша чапкан бул кадамы анын кызматтан кетишине алып барышы мүмкүн.
Бүгүн “Реформа үчүн” кыймылы 11-апрелден тарта башталуучу мөөнөтсүз митингди колдой тургандыгын жана өлкөнүн бардык аймактарында нааразылык аракеттерин баштоого даяр экендигин билдирди. Ушул эле күнү “Кыргызстан элдик кыймылы” ыңкылапты коргоого алуу үчүн жер-жерлерде иш-чаралар уюштурула тургандыгын билдирип чыкты. Айрым иликтөөчүлөр апрель айындагы саясий чыңалуунун жана башка курч окуялардын алдын алуу мамлекет башчынын колунда деген пикирлерин айтып жатышат.
Президент Курманбек Бакиев Мамлекеттик телерадиокомпанияны Улуттук телерадиокорпорациясы кылып өзгөрттү. Кечээ кол коюлган жардыкка ылайык УТРКнын жогорку башкаруу органы – Байкоочу Кеңешти түзүү, анын негизинде жобону бекитүү Жогорку Кеңешке тапшырылды. МТРКны коомдук башкарууга өткөрүү - оппозициянын буга чейин президентке коюп келген негизги талаптарынын бири болчу.
Эртең март ыңкылабына эки жыл толот. Айрым саясатчылардын айтуусунда бул аралыкта Кыргызстанда демократиялык өнүгүү болуп, сөз эркиндиги, адам укуктары жакшырды. Ал эми кээ бир буга терс пикирдеги саясатчылар коррупция күчөгөндүгүн, үй-бүлөлүк башкаруу системасы калыбынан жазбаганын, мындан улам жаңы оппозициялык толкун пайда болгонун белгилешүүдө. Ал эми эл аралык эксперттер Башмыйзам мамлекеттик негизги документ болуудан калып, бийлик менен оппозициянын колундагы саясий куралга айланганын айтып чыгышты.
Бүгүн оппозициялык “Келечеги кең Кыргызстан үчүн!” Бириккен фронтунун лидерлери чогулуп, бирикменин иш багыттарын жабык отурумда талкуулашты. Талкууланган маселелердин катарында президент менен жолугушууга, «Реформа үчүн!» оппозициялык кыймылы менен кызматташтыкка байланышкан маселелер болгондугу айтылууда. Буга чейин айрым лидерлер фронт 11-апрелдеги митингге чейин бийлик менен сүйлөшүүгө барбай тургандыгын жарыялашкан. Митингде алар президенттик чукул шайлоо маселесин талап кылышмакчы. «Реформа» кыймылы мындай талапка каршы болууда.
Кыргызстандын ички паспортун Казакстан менен Орусия тааныды. Ал эми Өзбекстан чегарадан кирип-чыгуу жараянын каттоого алуу максатында басылуучу мөөр үчүн ички паспортко кошо тиркеме кагаз талап кылууда. Мындан кыргыз жарандары, өзгөчө Кыргызстандын бир жеринен экинчи жерине Өзбекстандын аймагы аркылуу өтүүгө туура келүүчү атуулдар азап тартып жатышат. Кыргызстандын ИИМ менен ТИМ бул маселени жакын арада чечилерин айтышууда.
Жогорку Кеңештин депутаты Карганбек Самаковдун иш бөлмөсүнөн сейф уурдалды. Ички иштер министрлигинин божомолу боюнча уурдоо 12-марттан 13-мартка оогон түнү болгон. Айрым пикирлер боюнча сейфтин уурдалышына Карганбек Самаковдун парламенттеги буга чейинки жүргүзгөн иштери себеп болушу мүмкүн.
БУУнун баңзат жана кылмыштуулук боюнча башкармалыгынын маалыматы боюнча өткөн жылы баңзаттарды кармоо жана жок кылуу жагынан Борбор Азия өлкөлөрүнүн ичинен Кыргызстан алдыңкы орунга чыккан. Ошентсе да Кыргызстан негизги наркотраффиктердин бири болуп калууда. Ооганстанда өндүрүлгөн маңзаттардын көпчүлүк бөлүгү Тажикстан жана Кыргызстан аркылуу Орусияга, андан ары Европа өлкөлөрүнө ташылып жатат. Ошол эле учурда элүү миңден ашуун кыргыз жарандары баңзат пайдаланышат. Алардын ичинен 12% жетиле элек балдар.
Эл аралык Reuters агенттиги Казакстанда алтын казып жаткан Eurasia Gold компаниясы Тажикстандын күмүш, ал эми Кыргызстандын алтын жана жез кендеринин допэмиссияларын Лондондогу дүйнөлүк биржага коюуну көздөп жаткандыгын жазып чыккан. Кыргызстандагы геология боюнча мамлекеттик агенттик бул маалыматты төгүнгө чыгарып, Жалалабад облусунун аймагында жайгашкан алтын-күмүш-жез кенин казууга Казакстандык “Демикс голд” компаниясы лицензия алгандыгын билдирүүдө.
Бүгүн эки шайлоо аймагынан: №40 Отузадыр жана №57 Кемин округдарынан Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкерлерди көрсөтүү башталат. Борбордук шайлоо комиссиясынын маалыматы боюнча талапкерлерди көрсөтүү 23-мартка чейин созулат. Эки округдагы шайлоо өнөктүгүнө БШК 2,5 млн сомдон ашуун каражат сарптамакчы болууда.
Кыргыз өкмөтүнүн чечими менен Кыргызстан ХИПИК программасына кирбей калды. Буга байланыштуу коомчулукта түрдүү пикирлер айтылууда. Айрым адамдар бул программа менен Кыргызстанга мойнундагы 2 млрд 150 млн долларлык тышкы карызын жеңилдетип алуу мүмкүнчүлүгү туш келген, андан баш тартуу туура эмес болду дешсе, кээ бирлери экономиканы туура пайдалануу менен ХИПИКсиз эле тышкы карыздан кутулабыз деп үмүттөнүп жатышат.
Дүйнөлүк Банктын Борбор Азия өлкөлөрү боюнча жаңы дайындалган жетекчиси Аннетт Диксон менен аталган банктын Кыргызстандагы өкүлү Роджер Робинсон кечээ журналисттер менен жолугушту. Анда негизинен ХИПИК программасы тууралуу кеп болду. Айрым байкоочулар Анетт Диксондун Кыргызстанга келүүсүн кыргыз өкмөтүн ХИПИК программасын кабыл алууга макулдатуу максаты менен байланыштырып жатышат.
Дагы жүктөңүз
