Энергетика тармагын менчиктештирүүгө алып баруучу мыйзам базаларын аныктоо апта бою Жогорку Кеңештин “башын ооруткан” негизги маселе болду. Өкмөттүн төрт долбоору комитеттерде, фракцияларда талкууланып, алардын үчөө жума күнкү жалпы жыйында “Ак жол” фракциясы түзгөн көпчүлүк добуш менен кабыл алынды. Тагыраак айтканда, парламент “Энергетика жөнүндөгү”, “Мамлекеттик менчикти менчиктештирүү жөнүндөгү” жана “ Стратегиялык --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/politics/ky/2008/04/931F9CDD-55D9-4800-9403-6BF54BBC6EC3.asp объектилер жөнүндөгү” мыйзамдарды кабыл алды.
Кыргызстандын президенти Курманбек Бакиев учурда Казакстанда расмий сапарда жүрөт. Расмий сапар убагында эки президент жекеме-жеке жолугушууларды --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/politics/ky/2008/04/2721B235-BBAD-4A75-93AF-2302846EC56C.asp өткөрүп, Жогорку мамлекеттер аралык кеңештин экинчи Астана отурумуна катышты.
Энергетика --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/economics/ky/2008/04/1051D41D-74FF-46A7-9513-9B3A2861FD14.asp тармагын менчиктештирүүгө байланышкан мыйзам долбоорлорунун топтомун бүгүн парламенттик көпчүлүктү түзгөн “Ак жол” фракциясы жабык талкуулады. Ошол эле мезгилде укук коргоочулар менчиктештирүүнүн ачык-айкындыгын талап кылган билдирүү таратты. Фракция жыйынына катышып жаткан укук коргоочулар танапистен кийин жыйындан күч менен чыгарылды.
Борбордук шайлоо комиссиясы бүгүн парламенттик шайлоо тыянактарына негизсиз дооматтар коюлууда жана бул мыйзамдагы жоболорду туура эмес чечмелөөдөн келип чыгууда деп билдирди. Бул тууралуу БШКнын “Ар намыс” саясий партиясынын катына берген жообунда айтылат. 16-декабрдагы парламенттик шайлоонун тыянактары толук жарыялана элек деп эсептеген партия БШКга бул боюнча маалымат берүүнү сурап кайрылган.
Элдик курултай койгон талаптар аткарылбаса, оппозиция нааразылык чараларына камылгаларды баштаганы турат. “Акыйкат үчүн” кыймылы курултайда --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/politics/ky/2008/04/9D5068E5-F121-4519-B059-333F842953CC.asp кыргыз-казак чегарасы, төрт пансионат боюнча парламент бекиткен эки документке кол койбоого президент Курманбек Бакиевди чакырган. Оппозиция муну курултай бийликке койгон башкы талаптардын бири деп саноодо. Бул аралыкта бийлик өкүлдөрү 12-апрелде өткөн элдик курултайды мыйзамсыз жыйын катары баалоодо.
Совет мезгилинен бери Казакстан менен Кыргызстан ортосунда чечилбей келе жаткан төрт пансионаттын тагдыры өтүп бараткан аптада кайрадан талашка түштү. Коомдук-саясий чөйрөдө бул маселе ачык да, жабык да талкууга алынды.
Энергетика тармагына байланыштуу өкмөт сунуштаган төрт мыйзам долбоорун Жогорку Кеңеш апрель айында карамай болду. Мындай чечимди парламент апрель айынын күн тартибин талкуулаган бүгүнкү жалпы отурумунда кабыл алды. Шайлоочулар менен бир жумалык жолугушуудан кайткан депутаттар жалпы отурумда өлкөдөгү көйгөйлүү деп саналган маселелерди көтөрүштү жана бир катар мыйзамдарды кабыл алышты.
Президент Курманбек Бакиев өзүнүн ден соолугуна байланышкан айың кептердин чыгышына оппозиция, коопсуздук комитетинин мурдагы кызматкерлери таасир этиши мүмкүн деп болжоодо. Мындай пикирин Бакиев эмгек өргүүсүнөн кайтып келери менен “Время Новостей” гезитине берген интервьюсунда билдирди. Оппозиция, тескерисинче, муну президенттин өзүнүн айланасындагылардан көрүүдө. Ошентип коомдук-саясий чөйрө президентке байланышкан айыңдын келип чыгуу себептерин табуу аракетинде.
Мындан алты жыл илгери ошол кезде камакка алынган депутат Азимбек Бекназаровдун боштондугун талап кылып жөө жүрүшкө чыккан аксылыктарга каршы милиция ок аткан. Бул Кыргызстан тарыхында Аксы окуясы --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/human_rights/ky/2008/03/55D622B3-822E-4DA3-B2B4-57488335C2C3.asp деген ат менен калып, анын айланасындагы талаш-тартыш ушул күнгө чейин соңуна чыкпай келе жатат. Быйыл аксылыктар элдик сот өткөрүп, Аксы окуясынын тарыхын дагы бир окуя менен байытты.
24-мартты элдик ыңкылап күнү --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/politics/ky/2008/03/6F8638A0-0284-4804-9C11-23689D4D2068.asp деп жарыялоо өтүп бараткан аптадагы негизги окуя болду. Майрам күндү тастыктаган мындай жобону Эмгек Кодексине киргизүү жөнүндөгү Юстиция министрлигинин сунушун «Ак Жол» партиясы көпчүлүктү түзгөн Жогорку Кеңеш 13-мартта көпчүлүк добуш менен колдоп берди. Бирок коомдук-саясий чөйрөнүн бир бөлүгү 2005-жылдын 24-мартындагы окуянын ыңкылап же төңкөрүш экенин аныктоо үчүн убакыт керектигин эскертүүдө.
“Азаттык” үналгысынын март ыңкылабынын үч жылдыгына арналган кезектеги түрмөгү Кыргызстандын президенттери Аскар Акаев --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/politics/ky/2005/03/D957A309-3685-4981-A3FA-2CA69F5B7E84.asp менен Курманбек Бакиевдин --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/politics/ky/2005/03/8518DA22-CEC9-4A9A-9CA3-7069244DD958.asp саясаттарындагы окшоштуктар жана айырмачылыктар тууралуу болду.
Жогорку Кеңештин депутаттар тобу «Саясий партиялар жөнүндөгү» мыйзамга өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү боюнча сунуштар менен чыккан жатат. Анда парламенттик шайлоодо көпчүлүк добуш алган партияларга мамлекеттик колдоо көрсөтүү, саясий партияларды сапаттык жагынан жетилтүү жолдору каралган.
Өтүп бараткан аптада Бишкек гарнизондук аскер соту дагы бир мурдагы мамлекеттик жооптуу кызматкердин ишин кароого киришкен учур катары тарыхта кала турган болду. Башкача айтканда, сот 27-февралда Жалалабаддагы көчмө отурумунда Жогорку Кеңештин мурдагы депутаты, экс губернатор Султан Урманаевдин ишин териштирүүгө киришти. Ал эми жабырлануучулар бийликтен ишеними кайтканын жарыялашып, былтыр парламенттик комиссия атын атаган 42 мамлекеттик кызматкердин күнөөсүн аныктоо үчүн келаткан 17-мартта Аксыда --> http://rfe.azattyk.org/rubrics/human_rights/ky/2008/02/E1803892-F914-4F22-9A78-F76A87F4C922.asp элдик сот чакыруу тууралуу кайрылуу менен чыкты. “Апта окуясы” түрмөгүнүн кезектеги чыгарылышын Бурулкан Сарыгулова даярдады.
“Азаттык” үналгысынын тегерек үстөлүндө “Март ыңкылабы Кыргызстанга эмне алып келди? Анын оң жана терс жактары” деген темада талкуу болду. Ага марттагы толкундоолордо Жалалабаттагы ыңкылапчылардын алдыңкы сабында жүргөн саясатчы, азыр Жогорку Кеңештин депутаты, Социал-демократтар партиясынын мүчөсү Жусупжан Жээнбеков, ошол эле марттагы толкундоолор маалында ички иштер министри болгон, учурда “Акыйкат” партиясын жетектеп турган Кеңешбек Дүйшөбаев жана саясат таануучу, тарыхчы Табылды Акеров катышты.
«Акыйкат үчүн!» кыймылы негиздеген коомдук парламент өтүп бараткан аптада биринчи отурумуна чогулду. Ошол эле мезгилде юстиция министрлиги коомдук парламент мыйзамга каршы түзүлдү деп билдирди. “Азаттык” үналгысынын “Апта окуясы” түрмөгүнүн кезектеги чыгарылышы мына ушул окуяларга арналды. Түрмөктү Бурулкан Сарыгулова даярдады.
Энергетикалык компанияларды менчиктештирүү кыргыз өкмөтү быйыл чече турган башкы маселелердин бири болууда. Муну президент Курманбек Бакиев өкмөткө жана парламентке жыл башында табыштаган. Анын негизинде өкмөт жайга чейин менчиктештирүү жана концессияга берүү жараянын баштаганы турат. Бул кадам турмуш-тиричиликке баанын кескин өсүп кетишин, ага жараша социалдык чыңалууну жаратышы мүмкүн деп чочулагандар менчиктештирүүгө каршы болушууда.
«Кумтөр долбоорунун жаңы шарттары жөнүндөгү» макулдашууну ратификациялоого Жогорку Кеңештин Эл аралык мамилелер жана парламенттер аралык байланыш комитети макулдук берген жок жана ратификациялоо мөөнөтүн узартууну өкмөткө сунуш кылды. Буга чейин бул маселени эки комитет талкуулап, бирок бир пикирге келе алган эмес. Кыргыз өкмөтү менен «Центерра голд» ишканасынын ортосунда өткөн жылдын 30-августунда түзүлгөн макулдашууну ратификациялоо мөөнөтү 15-февралга белгиленген болчу. Маселенин создугушун айрым адистер Кыргызстандын кызыкчылыгына каршы турган күчтөрдүн аракети катары баалашууда.
Кыргызстандын акыйкатчысын шайлоо маселесин Жогорку Кеңеш 14-февралда караганы жатат. Буга байланыштуу бүгүн Конституциялык мыйзам, мамлекеттик түзүлүш, мыйзамдуулук комитети акыйкатчылык кызматка сунушталган беш талапкерди карап, парламентке сунуш кылды. Комитет ошондой эле талапкерлердин мамлекеттик жана расмий тилдерди билүү деңгээлин текшерүү максатында сынак жүргүзүү тууралуу акыйкатчы Турсунбай Бакир уулунун сунушун колдогон жок.
Нааразылык акцияларын өткөрүүнү иретке келтирүү жөнүндөгү Бишкек шаардык кеңешинин токтомун жокко чыгаруу тууралуу «Жарандык коом коррупцияга каршы» укук борборунун башчысы Төлөкан Исмаилованын арызын кароону райондор аралык сот 25-январга которду. Бүгүнкүгө белгиленген соттун болбой калышына жоопкер тараптын сотко келбей калышы себеп болду.
Эл аралык "Фридом хаус" уюму 2007-жылдагы иликтөөлөрүнүн негизинде Кыргызстанды жарым-жартылай эркиндикке ээ өлкөлөрдүн катарына кошту. Атүгүл айрым жагдайларда өлкө демократиялык багыттагы жеңиштерден артка чегингендигин белгиледи.
Дагы жүктөңүз
