"Азаттыктын" Бишкектеги бюросунун кызматкери, журналист, педагог-режиссер.
“Саясий туруктуулук жана биримдик үчүн” кыймылы 31-мартта эскертүү митингисине чыгаарын кыймылдын лидери Топчубек Тургуналиев билдирди. Ал ошондой эле өлкөдөгү саясий кырдаалды турукташтыруу максатында бүгүн Бишкекте форум өткөрүлөөрүн, ага президент, Жогорку Кеңештин төрагасы, “Келечеги кең Кыргызстан үчүн” бириккен фронттун лидерлери, “Реформа” кыймылынын теңтөрагалары чакырылганын маалымдады. Бириккен фронттун басма сөз кызматынын жетекчиси Азамат Калман форумга эч кандай чакыруу сунушу болбогонун, фронттун өкүлдөрү ал форумга катышпастыгын кабарлады.
Бишкекте бүгүн өткөрүлгөн “Тур! Элиңдин тагдырына кайдыгер караба!”-деген аталыштагы форумда президент Курманбек Бакиевдин мындан үч күн мурдагы элге кайрылуусуна сын-пикир айтылды. Ошондой эле өлкөдөгү коомдук-саясий кырдаал, «Келечеги кең Кыргызстан үчүн» бириккен фронттун талабы, алдыдагы иш аракеттери талкууланды. Президенттин алдындагы адам укуктары боюнча комиссиянын төрагасы Турсунбек Акундун пикиринде, мындай жыйындар керек, бирок бир тараптуу бийликти жамандоо менен чектелип, айрым оппозициячыл саясатчылар жоопкерчиликти сезбей жатышат.
«Реформа үчүн» кыймылы бүгүн же жакынкы убакта чогулуп, Алмаз Атамбаев менен президент К.Бакиевдин жолугушуусунун жыйынтыгын талкууга алганы жатат. Кыймылдын теңтөрагасы Алмаз Атамбаев кечээ президентке кирип, кыймылдын талаптарын тапшырып чыккан. «Реформа үчүн» кыймылы негизинен коалициялык өкмөт түзүү, конституциялык реформа жүргүзүү, МТРКны коомдук телекөрсөтүүгө айлантууну талап кылууда. Алмаз Атамбаевдин «Азаттыкка» айткан маалыматына караганда, президент оппозиция койгон талаптарды түшүнүү менен кабыл алды.
Кечээ «Реформа үчүн!» кыймылынын саясий кеңеши жабык жыйын өткөрүп, анда президент Курманбек Бакиев менен күтүлүп жаткан жолугушуу талкууланды. Жыйындын чечимине ылайык, жолугушууга Социал-демократтар партиясынын төрагасы, кыймылдын теңтөрагасы Алмаз Атамбаев барып, президентке «реформачылардын» талаптарын 21-мартта тапшырмай болду. Андай талаптардын катарында биргелешкен өкмөт түзүү маселеси бар. Бейрасмий булактар президент «реформачылар» менен 21-мартта жолугушууну ниет кылып жатканы кабарланган болчу.
Бүгүн - 20-мартта Жогорку Кеңеште биринчи вице-премьер-министр Данияр Үсөновго ишеним көрсөтпөө маселеси колго салынып, депутаттар жашыруун добуш беришти. Анын натыйжасында Данияр Үсөновду кызматтан алууга 3 депутаттын добушу жетпей калды. Айрым депутаттар Үсөновдун ишин парламентке алып чыкпай эле муну президент Бакиев эле чечип коюшу керек болчу деген пикирлерин айтышты. Аны колдогон депутаттар «Кристалл» маселесине Үсөновдун тиешеси жок деп эсептешет.
«Реформа үчүн» кыймылдын мүчөлөрү 19-мартта жыйын өткөрүп, жыйынтыгында 21-мартта президент Курманбек Бакиев менен болуучу жолугушууга кыймылдын атынан Алмаз Атамбаев барсын деп чечишти. Ал кыймылдын талаптарын президентке тапшыра турган болду. Реформачылардын штабынын координатору Өмүрбек Абдырахмановдун айтымында, өткөн жылы ноябрда болгон митингдеги конституциялык жана демократиялык реформалар жөнүндө ураан-талаптарга дагы жаңы талаптар кошулат. Оппозициянын талаптары тууралуу президенттин ой-пикири ачыкталгандан кийин гана «Реформа» кыймылы К. Бакиев менен кеңейтилген форматта жолугушу ыктымал. Мамлекет башчы 19-мартта «Реформа» кыймылынын мүчөсү Темир Сариевди кабыл алып, оппозиция коюп жаткан талаптарды аткарууга барышы мүмкүндүгүн, бирок чукул президенттик шайлоо өткөрүүгө караманча каршы экенин билдирген.
Бүгүн Жогорку Кеңештин сессиясы кворумдун жоктугунан өз ишин уланта алган жок. Бирок парламент отурумуна келген кыркка чукул депутаттар төраганын эки орун басарына жана өкмөттүн парламенттеги атайын өкүлүнө бир катар суроолорду беришти. Вице-спикер Кубанчыбек Исабеков өкмөттү 2007-жылдын бюджет долбоорун экинчи окууга парламентке бербегенин сынга алды. Айрым депутаттар парламент толук кандуу иштебей, көпчүлүк депутаттар иш сапарын шылтоолоп чет өлкөлөргө көп чыгып жатышканына нааразы болушту. Биринчи-вице-премьер-министр Данияр Үсөнов бюджет долбоору даяр экендигин, бирок көпчүлүк депутаттар иш сапарда жүрүшкөндүгүнө байланыштуу парламентке сунушталбаганын айтты.
Президенттин маалымат кызматынын билдиргенине караганда, 21-мартта өлкө башчысы Курманбек Бакиев «Реформа үчүн» кыймылдын мүчөлөрү менен жолугушуусу күтүлүүдө. Аталган кыймылдын мүчөлөрү алдыдагы маанилүү жолугушуу боюнча кайчы пикирде болушууда. Кыймылдын штабынын координатору Өмүрбек Абдырахмановдун айтымында, алдыдагы жолугушуу болбой калышы мүмкүн. Анткени, «Реформа үчүн» кыймылдын теңтөрагасы Алмаз Атамбаев кыймылдын башка мүчөлөрү менен кеңешпей, өзү билемдик кылып президент менен жолугушууну макулдашкан. Ал эми Алмаз Атамбаев президент менен жолугушууну «Реформа үчүн» кыймылдын штабы эмес, ага кирген партиялардын сегиз лидеринен турган Кеңеши чечерин билдирди.
"Асаба” улуттук кайра жаралуу партиясынын теңтөрагасы Азимбек Бекназаров бүгүн маалымат жыйынында партиянын кыргыз элине кайрылуусун жарыялады. Кайрылууда ХИПИК программасы, жаңы кыймылдар, саясий партиялар, Бакиев-Кулов тандеми, жаңы Конституция тууралуу партиянын көз карашы чагылдырылган. Бекназаров Аксы окуясы боюнча азыркы бийлик адилет чечим чыгарбастыгын белгиледи. Башкы прокуратуранын маалымат кызматынын жетекчиси Токтогул Какчекеевдин айтымында, Аксы окуясын саясатташтыруунун кажети жок, анткени ага тиешеси бар адамдар жоопко тартылып, кылмыш иши жабылган.
Бүгүн Жогорку Кеңеште шайлоо жана референдумдарды өткөрүү боюнча Борбордук шайлоо комиссиясынын башчылыгына Айчүрөк Эшимованы дайындоого макулдук берип 57 депутат добуш берди. Парламент депутаты Өмүрбек Текебаев декабрда Конституция кабыл алынгандан кийин, Ак үйдө Жогорку Кеңешти таркатуу маселеси козголгондо Айчүрөк Эшимова шайлоо аймактарынын карталарын көтөрүп, бийликтин тапшырмасын аткарганын айтып, депутаттарды анын талапкерлигин колдобоого чакырды.
Бириккен фронттун билдирүүсүндө президентти кызматтан кетирүү талабы эмес, мөөнөтүнөн мурда президенттик шайлоо өткөрүү маселеси коюлган. Бул тууралуу экс-премьер-министр Феликс Кулов бүгүн маалымат жыйынында билдирди. Ал ошондой эле 2010-жылы президенттик шайлоого барбастыгын, азыркы системаны өзгөртмөйүнчө эч кандай экономикалык өнүгүү болбостугун белгилеп, журналисттердин бир катар суроолоруна жооп берди. Маалымат жыйынына катышкан президенттин алдындагы адам укуктарын коргоо боюнча комиссиянын төрагасы Турсунбек Акун президенттик шайлоону мөөнөтүнөн мурда өткөрүү боюнча Куловдун демилгеси Конституцияга каршы келет деген пикирде.
Өткөн жылы “Манастагы” АКШнын аскер базасында америкалык аскердин колунан каза болгон Александр Ивановдун жесиринин доо арызын Биринчи май райондук соту карай баштады. Марина Иванова жолдошу мурда иштеген Airkraft Petrol Management компаниясын айып пул (кун акы) төлөп берүүсүн талап кылып аталган фирманы сотко берген. Адвокат Галина Скрипкинанын айтымында, бул окуяга байланыштуу Иванова АКШ өкмөтүнө моралдык зыян келтиргендиги үчүн айып пул төлөп берүү боюнча кайрылган. Бирок ал тараптан алигиче жооп боло элек.
Шанхай Кызматташтык Уюмунун Бишкекте өтүүчү саммитин уюштуруу комитетинин төрагасы, президенттин администрациясынын жетекчиси Мыктыбек Абдылдаев эл аралык жыйынды өткөрүү үчүн үч баскычта даярдыктар көрүлүп жатканын бүгүн маалымат жыйынында билдирди. Анын айтымында, алдыда болуучу саммитте Бишкек декларациясы кабыл алынат. Ал эми саясат таануучу Зайнидин Курманов болсо ШККУнун ар кандай жыйындарында кабыл алынган келишимдер кагаз жүзүндө эле калбай, аны турмушка ашыруу үчүн чечкиндүү кадамдарга баруусу керек деген пикирде.
27-февралда Бишкектеги Биринчи май райсоту Нурлан Мотуевдин жана аны менен кылмышка катыштыгы бар делген он кишинин ишин карай баштады. Соттолуп жаткандар өздөрүнүн айыптарын моюндарына алышкан жок. Каракечеден көмүр казуучу “Шарбон” фирмасынын жетекчиси Кумар Исабаев мамлекеттик айыптоочунун Мотуевге жана анын жанындагыларга коюп жаткан айыптарды туура деп эсептейт. Ал эми Мотуевди коомдук жактоочу Жоробек Осмонов болсо бул иштин артында чоң саясат жатат деген пикирде.
26-февралда “Келечеги кең Кыргызстан үчүн” бириккен фронттун Бишкектеги баш кеңсеси ачылып, штабдын мүчөлөрү жыйын өткөрүштү. Анда аталган кыймылдын алдыдагы иш чаралары талкууланды. Жыйынга катышкан “Кыргызстанды сактап калуу патриоттук кыймылынын” кеңешинин мүчөсү Мукар Чолпонбаевдин айтымында, өлкө башчысы кайрадан президенттик шайлоого барышы керек. Анын баамында бийлик азыркыдай саясатын жүргүзө берсе Кыргызстан мамлекеттүүлүгүн жоготот. Ал эми парламент депутаты Искак Масалиевдин пикиринде, кыргыздарда кызматтан кеткендер оппозицияга өтөт.
14-февралда Чолпонатадагы убактылуу кармоочу жайда болгон окуя калыс, адилет иликтенип, эки тараптан мыйзам бузгандар жазаларын алышы керек, деп билдирди “Кылым шамы” адам укугун коргоочу борбордун жетекчиси Азиза Абдырасулова 21-февралда. Анын айтымында, Чолпонатадагы убактылуу кармоочу жайда жаткан адамдардын абалы начар, көпчүлүгүнө тергөө аяктаса дагы, алардын иштери сотто каралбай, токсон пайызынын адвокаты жок. Ал эми Ички иштер министрлигинин маалымат кызматынын жетекчиси Руслан Умарбеков болсо аталган министрликтин кызматтык иликтөө боюнча кызматы ал окуяны жеринде иликтеп жатышканын билдирди.
Бүгүн Бишкек шаарында өткөрүлгөн ишембиликте президент Курманбек Бакиев баш болгон өкмөт мүчөлөрүнүн катышуусунда Улуттук филармониянын алдына балаты, арча отургузулду. Мамлекет башчысы бул иш чара, жайында өтүүчү Шанхай Кызматташтык Уюмунун саммитине карата даярдыктын башталышы экенин белгиледи. Экс-премьер-министр Амангелди Муралиевдин пикиринде кыргыз бийлиги ШКУнун жыйынын өтөрүүдө эл аралык жогорку деңгээлдеги саясий ишмердүүлүгүн көрсөтүүсү зарыл.
Жаңыдан түзүлгөн мамлекеттик агенттиктин жетекчилери дайындалды. Мурдагы агенттиктердин жетекчилери өз орундарында калышы мүмкүн. Бул тууралуу президенттин басма сөз катчысы Нурлан Шакиев «Азаттыкка» билдирди. Ал эми бейөкмөт уюмдардын өкүлдөрүнүн пикиринде, азыркы башкаруу системасын өзгөртмөйүнчө, өкмөттүн структурасын канчалык кайра түзгөнү менен эч бир натыйжа чыкпайт.
«Эр айдоочу» коомдук бирикмеси, жаштардын «Канжар» кыймылы, Кыргызстанды сактоо патриоттук кыймылы 7-февралда Өмүрбек Субаналиевди коргоо комитетин түзүштү. Алар ички иштер министринин милдетин аткарып келген Субаналиевдин өкмөт курамынан четтетилишине нааразы болуп, ар кандай каршылык акцияларын өткөргөн жатышат. Ал эми президенттин кеңешчиси Болот Шамшиевдин пикиринде, өкмөт курамындагы өзгөрүүлөр мамлекеттик аппаратта болуп келген кадыресе көрүнүш, Субаналиевдин кызматтан четтетилишин саясатка аралаштырып, чуу көтөрүүнүн кажети жок.
Жогорку Кеңештин депутаты, «Реформа үчүн» кыймылынын теңтөрагасы Өмүрбек Текебаев өкмөттүн түзүмүн, жалпы эле аткаруу бийлигинин структурасын аныктоодо өкмөт, көпүчүлүк депутаттар эски түшүнүктөрдүн «туткунунда» болгонун «Азаттыктын» кабарчысы менен болгон маегинде билдирди. Текебаев ошондой эле өкмөттүн структурасы стандарттуу, эч кандай революциялык жаңылыгы жок структура болгонун белгиледи.
Дагы жүктөңүз