Ошондой эле ичимдик сатчуучу, алкоголу жок дээрлик суусун сатчу түйүндөргө чейин эмгек мигранттарды жумушка албоо чечими чыгарылган.Орусия өкмөтү 27-ноябрда ушул тармактар боюнча мигранттардын аралашуусуна нөл эсептеги квота киргизген. Ошол чечим күчүнө кирүүдө.
Эмгек мигранттарга квота 2007-жылы эле Кондопа шаарында жергиликтүү калк менен келгиндер, дегинкиси Кавказдан чыккандар кагылышынан соң кабыл алынган. Ал эми квота эсебин нөлгө дейре (б.а. жокко тете – ММ) жеткирүү токтому былтыр 27-ноябрда Владимир Путин колу менен чыккан. Ал токтом түшүндүрмөсүндө жумушка тартылган мигрант иш берген тарап чакыруусу менен келүүгө тийиш. Андан тышкары соода тармагы менен дары-дармек сатуу багытына мигранттарды жумушка албоо, маселен Маскөө жаңы башчысы талабы менен турмушка аша баштады.
Бул эреженин адилеттүү жагы бар экендигин эксперт Андрей Коровкин айтат:
- Соода түйүндөрүн чет элдиктерге берип коюшубуз кандайдыр бир кызык көрүнөт. Баарыдан мурда орусиялыктар иштесин ал жерлерде. Эгер ошондон соң да кол жетишпесе ошондо гана чет элдик жумушчу күч тартса болсо керек.
Орус өкмөтү эми сооданы супер жана гипермаркеттер арыклуу өнүктүрүү үчүн багыт алганын, ошон үчүн ал тармакка күч жумшап атканын эксперттер айтышат. Мындай аракеттин бар экенин тажик эмгек мигранттары менен иштешкен Каромат Шарипов да бышыктайт:
- Дээрлик ири соода түйүндөр: «Реал», «Ашан», «Мега» тармактарында Тажикстан, Кыргызстан, Өзбекстандан келгендер иштешет. Ал ырас, бирок алардын эмгеги оор, эртең мененки саат 9 дан кечки саат 10го дейре иштешет. Алардын эмгеги үчүн төлөнчү акы адилет болбой жүрөт.
SuperJob порталынын жетекчиси Алексей Захаров айтканга караганда, Маскөөгө караганда Маскөө алдындагы курулуштарда эмгек мигранттары жыш. Орусиядан жөнөтүлгөн акчалар маселен Кыргызстанга бир жылда 1 миллиард долларга жеткен. Ал эми Тажикстанга жөнөтүлгөн акча – 2 миллиард долларды чапчып барат.
Ошол эле Захаров маалыматы боюнча, Кыргызстандан былтыр жайкы коогалаңдан кийин жумуш издеп чыккан мигранттар Сибир шаарларына кетишүүдө. Орусиялык ырасмий булактар да ал аймктарга Кыргызстандан баргандар эсеби жарым миллиондон ашканын тастыкташат.
Өткөн жылдын 11-декабрында Манеж аянтында улутчул маанай үстөмдүк кылган топ оюну күйөрмандары менен кавказдыктар жана мигранттар ортосунда кагылыштан соң Владимир Путин келгиндерди каттого алууну күчөтүү керек экен деген. Ошол кептин илеби менен 1-январдан тартып каттоосу жок жүргөндөр кармала баштады. Кызык жери, бул бир эле виза албай келүүгө мүмкүн мурдагы советтик өлкө керегесин түзгөн өлкөлөр кулундары эмес ички жаат: кавказ, азиялык тарапта жашаган орусиялык жарандарга да тийешеси бар иш чара болуда. Маселен, 1-январ күнү Маскөөдө 200, дегинкиси өңү славянга окшобогон, эч жерде каттоосу жок келгиндерди кармоо болду.
Орусия федералдык миграциялык кызматы (ФМС) билдиргенге караганда, азыркы тушта Орусияда болжол менен алганда, 7 миллионго чукул мигрант бар. Ал кызмат жетекчиси Константин Ромодановский айтышынча, мыйзамдуу түрдө каттоодо турушканы 4,5 миллион. Калганы мыйзамсыз келип алышкандар жана алардын кайда экени дайынсыз. Быйыл, 2011-жылы чет элден жумушчу күчүн тартууга берилчү квота 100миң орунга кыскарат. Жалпы эсеп 1 миллион 7 жүз миңге араң жетет.
Эксперттер ою боюнча, Орусия ишке даярдыгы жок чет элдик мигранттарды пайдаланууга таптакыр тыюу салуу керек. Орусиянын өзүндө иш билбеген кишилер толуп жүрөт. Акыркы учурда колунан иш келген, адистиги бар кишилерди гана Орусияга киргизүү талабы уламдан-улам айтылууда.
Эмгек мигранттарга квота 2007-жылы эле Кондопа шаарында жергиликтүү калк менен келгиндер, дегинкиси Кавказдан чыккандар кагылышынан соң кабыл алынган. Ал эми квота эсебин нөлгө дейре (б.а. жокко тете – ММ) жеткирүү токтому былтыр 27-ноябрда Владимир Путин колу менен чыккан. Ал токтом түшүндүрмөсүндө жумушка тартылган мигрант иш берген тарап чакыруусу менен келүүгө тийиш. Андан тышкары соода тармагы менен дары-дармек сатуу багытына мигранттарды жумушка албоо, маселен Маскөө жаңы башчысы талабы менен турмушка аша баштады.
Бул эреженин адилеттүү жагы бар экендигин эксперт Андрей Коровкин айтат:
- Соода түйүндөрүн чет элдиктерге берип коюшубуз кандайдыр бир кызык көрүнөт. Баарыдан мурда орусиялыктар иштесин ал жерлерде. Эгер ошондон соң да кол жетишпесе ошондо гана чет элдик жумушчу күч тартса болсо керек.
Орус өкмөтү эми сооданы супер жана гипермаркеттер арыклуу өнүктүрүү үчүн багыт алганын, ошон үчүн ал тармакка күч жумшап атканын эксперттер айтышат. Мындай аракеттин бар экенин тажик эмгек мигранттары менен иштешкен Каромат Шарипов да бышыктайт:
- Дээрлик ири соода түйүндөр: «Реал», «Ашан», «Мега» тармактарында Тажикстан, Кыргызстан, Өзбекстандан келгендер иштешет. Ал ырас, бирок алардын эмгеги оор, эртең мененки саат 9 дан кечки саат 10го дейре иштешет. Алардын эмгеги үчүн төлөнчү акы адилет болбой жүрөт.
SuperJob порталынын жетекчиси Алексей Захаров айтканга караганда, Маскөөгө караганда Маскөө алдындагы курулуштарда эмгек мигранттары жыш. Орусиядан жөнөтүлгөн акчалар маселен Кыргызстанга бир жылда 1 миллиард долларга жеткен. Ал эми Тажикстанга жөнөтүлгөн акча – 2 миллиард долларды чапчып барат.
Ошол эле Захаров маалыматы боюнча, Кыргызстандан былтыр жайкы коогалаңдан кийин жумуш издеп чыккан мигранттар Сибир шаарларына кетишүүдө. Орусиялык ырасмий булактар да ал аймктарга Кыргызстандан баргандар эсеби жарым миллиондон ашканын тастыкташат.
Өткөн жылдын 11-декабрында Манеж аянтында улутчул маанай үстөмдүк кылган топ оюну күйөрмандары менен кавказдыктар жана мигранттар ортосунда кагылыштан соң Владимир Путин келгиндерди каттого алууну күчөтүү керек экен деген. Ошол кептин илеби менен 1-январдан тартып каттоосу жок жүргөндөр кармала баштады. Кызык жери, бул бир эле виза албай келүүгө мүмкүн мурдагы советтик өлкө керегесин түзгөн өлкөлөр кулундары эмес ички жаат: кавказ, азиялык тарапта жашаган орусиялык жарандарга да тийешеси бар иш чара болуда. Маселен, 1-январ күнү Маскөөдө 200, дегинкиси өңү славянга окшобогон, эч жерде каттоосу жок келгиндерди кармоо болду.
Орусия федералдык миграциялык кызматы (ФМС) билдиргенге караганда, азыркы тушта Орусияда болжол менен алганда, 7 миллионго чукул мигрант бар. Ал кызмат жетекчиси Константин Ромодановский айтышынча, мыйзамдуу түрдө каттоодо турушканы 4,5 миллион. Калганы мыйзамсыз келип алышкандар жана алардын кайда экени дайынсыз. Быйыл, 2011-жылы чет элден жумушчу күчүн тартууга берилчү квота 100миң орунга кыскарат. Жалпы эсеп 1 миллион 7 жүз миңге араң жетет.
Эксперттер ою боюнча, Орусия ишке даярдыгы жок чет элдик мигранттарды пайдаланууга таптакыр тыюу салуу керек. Орусиянын өзүндө иш билбеген кишилер толуп жүрөт. Акыркы учурда колунан иш келген, адистиги бар кишилерди гана Орусияга киргизүү талабы уламдан-улам айтылууда.
