18-январда түштөн кийин Кыргызстандагы бир нече абактарда ачкачылык акциясы башталды.
Бишкектеги №1 тергөө абагында кармалып тургандардын жакындары Жогорку Кеңештин алдына митингге чыгышты. Алар маалымат жыйынын өткөрүп, Жаза аткаруу кызматынын берип жаткан билдирүүлөрү чындыкка коошпой тургандыгын айтышты.
Түштөн кийин депутаттар Жаза аткаруу кызматынын жетекчиси Шейшенбек Байзаковдун маалыматын укту. Ал аралыкта көпчүлүк абактарда ачкачылык акциялары башталганы маалым болду. Ачкачылык жарыялагандар Жаза аткаруу кызматынын аракеттерине нааразычылык билдирүүдө.
Балдарды өткөндө эч себепсиз эле сабап, газдар менен ууланткан. Канча деген бала дарыланбай, каралбай эле жатат.
Жаза аткаруу кызматынын маалымат катчысы Жолдошбек Бузурманкулов Кыргызстандагы көпчүлүк абактарда бүгүн түштөн кийин ачкачылык башталганын тастыктады:
- Негизинен баарында эле болуп жатат десе болот. Булар адамдын оюна келбей турган нерселерди талап кылышууда. Мисалы, №1 тергөө абагындагы бир камеранын эшигин ачып койгула деп жатат. Башка талаптары деле жок.
№1 тергөө абагында кармалып турган Алмаз аттуу адам эки күндөн бери ачкачылык жарыялап жатышканын билдирди. Бүгүн ага башка абактагылар да кошулган.
Маалыматтар эки ача
№1 тергөө абагында 16-январдагы тополоң учурунда сабалган адамдардын жакындары 18-январда маалымат жыйынын өткөрүп, Жаза аткаруу кызматынын берип жаткан маалыматтары чындыкка коошпойт деп билдиришти. Адвокат Есения Рамазанова:
- Тополоң эмне себептен чыкканын кармалып тургандар билишпейт. Анткени эртең менен кадимкидей эле күн башталып, бирок сегиз жарым, тогуздарда эле атайын операцияны башташкан. Эч кандай нааразычылык, же ачкачылык болгон эмес. Тинтүү бүтүп, андан кийин Спецназ коридорго тизилип, ура башташканын айтышууда. Ошондон кийин соттолуучулар кан тамырларын нааразылык билдирүү ирээтинде кесишти окшойт.
Тополоңдон кийин, 16-январь, 2012-жыл. Сүрөт KNews агенттигинен алынды.
16-январдагы тополоңдо №1 төргөө абагында болгон Нурбек Алымбаев аттуу адам каза тапкан. Анын бир тууган эжеси, өзүн Фатима деп тааныштырган айымдын айтымында, 16-январда Алымбаевдин соту болуп, акталып чыгары күтүлүп жаткан. Ал иниси ур-тепкиден каза болгонун айтууда.
- Азыр өлүкканада жүрөбүз. Бул жерден сөөгүн көрүп чыктык. Бетинде, этинде көгала тактар бар. Сабалганынан эле каза болду. Байкем соттон чыгам деп, жакшы эле жүргөн болчу. Сабап, ооруканага да алып барбай коюшуптур. Ооруканага алып барганда балким тирүү калат беле?
Депутаттар абактардагы кырдаалды укту
Ушул эле күнү түштөн кийин Жогорку Кеңеште Жаза аткаруу кызматынын жетекчиси Шейшенбек Байзаков маалымат берип, 16-январда тергөө абагындагылар тополоң чыгарганын, атайын операция мыйзамга ылайык жүргөнүн айтты. Анын айтымында, 16-январда эртең менен мыйзамдуу тинтүү жүргөндөн кийин абактагылар тополоң чыгарган:
- Тинтүү жакшы бүткөн. Тинтүү учурунда 4 бычак жана 169 грамм маңзат табылган, 39 уюлдук телефон, 1200 доллар алынган. Андан кийин атайын отряд ылдый түшүп, кетүүгө камынып калган кезде, эшиктерди бузуп киришкен. Жыйырма эшик талкаланган, имараттын 3-кабатына 500, экинчи кабатка 200 адам бошонуп чыккан. Алар төрт кызматкерге ысык суу куюп, тепкиге алышкан.
Байзаковдун айтымында, тергөө абагындагылар соттолуучу Дамир Сапарбаевди 50-абакка которууга каршы болушкан. Ал Сапарбаев тергөө абагындагы кылмыш дүйнөсүнө жетекчилик кылып турган деп эсептейт.
Байзаков каза тапкан Нурбек Алымбаев жүрөк алсыздыгынан же баңгизатка ууланып өлдү деген тыянакка келип жатышканын айтты. Анын билдиришинче, Алымбаев наркологиялык борбордо эсептик каттоого турат жана ВИЧ илдетине кабылган.
- Анын денесин ачып көрдүк. Эми гистологиялык экспертиза гана калды. Анын башында жана сөөктөрүндө эч кандай жаракат жок. Бөйрөгү, боору оорулуу болгон жана сол колунда ийненин издери турат. Ал баңги катары эсептик каттоодо турган. Биздин божомолубузда, жүрөк алсыздыгынан, же болбосо апийимге ууланып өлгөн. Бирок өлүм массалык башаламандыктан, же күч колдонуудан болгон эмес.
Депутаттар ВИЧ илдети менен ооруп жүргөн адамдын жалпы камерада кармалып турганы канчалык мыйзамдуу болгон деген суроо узатышты.
Байзаков кылмыш дүйнөсү менен айрым абактардын жетекчилери буга чейин байланышта болгонун, мындай мыйзамсыз иштерди токтотуу чоң тоскоолдуктарга туш болуп жатканын кошумчалады. Ал парламентте сүйлөп жатып, абактын жетекчисинин кызмат орду мурда 50 миң долларга бааланып келгенин белгиледи.
Булар адамдын оюна келбей турган нерселерди талап кылышууда. Мисалы, №1 тергөө абагындагы бир камеранын эшигин ачып койгула деп жатат.
Акыйкатчы Турсунбек Акун Жаза аткаруу кызматынын арекетин аша чапкандык катары баалап, эл аралык нормаларга туура келбейт деп, Жогорку Кеңештин жыйынында сынга алды:
- Генерал Байзаковдун көз карашы боюнча булардын өпкөсүн үзүп, коркутуп койолу деген. Кыргызча аракет кылдыбы, же бай-манаптык аракет кылдыбы, билбейм. Уруп киришкенде коридордун баары кан болуп кеткен. Бул эл аралык стандартка туура келбейт.
Жогорку Кеңеште абактардагы абал талкууланып жаткан чакта парламент алдына №1 тергөө абагында ур-тепкиге кабылгандардын жакындары нааразычылык акциясын өткөрүп жатышты. Алардын бири Элизат аттуу айым буларды билдирди:
- Балдарды өткөндө эч себепсиз эле сабап, газдар менен ууландырган. Канча деген бала дарыланбай, каралбай эле жатат. Булардын ичинен он баланы 50-абакка алып кетиптир деп жатышат. 10 адам ошол жакка кеткенби, же кеткен эмеспи, кетсе кимдер кетти, бул да белгисиз.
Кыргызстандагы түрмөлөрдө ачкачылык акыркы ирет мындан туура бир ай мурда болгон.
Балдарды өткөндө эч себепсиз эле сабап, газдар менен ууланткан. Канча деген бала дарыланбай, каралбай эле жатат.
