БУУнун Коопсуздук Кеңеши жума күнү учкучсуз учактардын Польшанын аба мейкиндигин бузганын талкуулаган жыйын өткөрдү.
Окуя ушул аптада катталды жана Украинадагы согуш башталгандан бери НАТОго мүчө мамлекеттин аба мейкиндиги бузулуп, учкучсуз учактар атып түшүрүлгөн биринчи учур болууда.
АКШнын БУУдагы убактылуу өкүлү Дороти Ши Кошмо Штаттар “НАТО аймагынын ар бир карышын коргой турганын” билдирди. Ал Америка “кооптуу мыйзам бузуулар” учурунда өнөктөштөрүн колдой турганын кошумчалап, АКШ менен Орусиянын президенттеринин жолугушуусунан кийин Орусия Украинага сокку уруусун күчөткөнүн белгиледи.
Польшанын Тышкы иштер министринин орун басары Марцин Босацкий Коопсуздук кеңештин жыйынында учкучсуз учактардын аба мейкиндигин бузуп кирип келиши жаңылыштык болушу мүмкүн эмес экенин айтты. Ал орус тилинде жазылган жазуулары бар учактын сыныктарынын сүрөттөрүн көрсөтүп, “Польша өзүн коркутууга жол бербейт” деп белгиледи. Анын айткандарына Словениянын өкүлү Самуэль Жбогар дагы кошулап, дрондордун өлкө аймагын аралап кирүүсүн кокустук деп элестетүү кыйын экенин кошумчалады.
Орусия өз дарегине айтылган айыптоолорду четке кагууда. Орусиянын БУУдагы туруктуу өкүлү Василий Небензя 10-сентябрда Украинага колдонулган дрондор 700 чакырымдан алыс уча албай турганын, алардын Польшанын аймагына чейин жетүүсү “физикалык жактан мүмкүн эмес” экенин билдирди. Ал Варшава “чын эле чыңалган абалда азайтууну кааласа” Москва диалогго даяр экенин кошумчалады.
Жыйындын соңунда АКШ жана анын өнөктөштөрү Москваны эл аралык укук жана БУУнун уставын бузууга айыптаган биргелешкен билдирүү жасашты. Документте Украинага каршы агрессияны токтотуу жана мындан аркы чагымды болтурбоо чакырыгы камтылган.
Билдирүүнү 43 өлкө колдоду. Бул Украинада уланып жаткан согуштун жана НАТО өлкөлөрүнүн коопсуздугуна тынчсыздануунун күчөшүнүн фонунда Батыш өлкөлөрүнүн Украина жана Польша менен тилектештигинин дагы бир белгиси болду.
НАТО орусиялык дрондордун Польшанын аба мейкиндигин бир нече жолу бузганына байланыштуу “Чыгыш күзөтчүсү” операциясын баштап, уюмга кирген өлкөлөрдүн Орусия жана Беларус менен чектеш аймактарын бекемдөө аракетин көрөт.
Бул тууралуу жума күнү НАТОнун баш катчысы Марк Рютте билдирди. Анын айтымында, операциянын башталганы тууралуу Түндүк Атлантика альянсынын Куралдуу күчтөрүнүн Европадагы башкы командачылыгы Алексус Гринкевич жарыялады.
“Бул операция жакынкы күндөрү башталат жана ага көптөгөн каражат менен күч тартылат”, - деген Рютте айрыкча учкучсуз учактардан келген коркунучтарды жок кылууга басым жасаларын кошумчалады.
Ага Дания, Франция, Улуу Британия жана Германиянын аскерлери катышат.
АКШнын куралдуу күчтөрүнүн генералы Гринкевич НАТО альянска кирген аймактардын ар бир дюймуна чейин коргой турганын билдирди.
НАТО тараткан маалыматка караганда, операциянын мөөнөтү жок. НАТОнун Чыгыш флангында абадан коргонуу аракеттери күчөтүлөт. Маалыматта белгиленгендей, Дания операцияга катышуу үчүн эки F-16 истребителин, абадан коргонуу системасы менен жабдылган фрегат кемесин жөнөтөт. Франция үч “Рафаль", Германия төрт "Еврофайтер" истребителин жиберет.
Польшанын Ички иштер министрлиги 11-сентябрда жети жерде 16 учкучуз учактын сыныктары табылганын билдирген. Ага чейин өлкөнүн аба мейкиндигин 19 дрон бузганы кабарланып келген.
НАТО орусиялык дрондор Польшанын аба мейкиндигин атайылап бузду деп эсептейт, бирок аны чабуул катары сыпаттабайт деп маалымдалган.
Москва Польшанын үстүнөн учкан дрондор орусиялык болгонун кыйыр түрдө четке каккан.
Франция менен Германия соңку абалга байланыштуу өз өлкөлөрүндөгү Орусиянын элчилерин чакырган. Соңку жагдай БУУнун Коопсуздук кеңешинде каралары күтүлүүдө.
12-сентябрда Жапониянын бийлиги да орусиялык 47, үч беларустук компаниялар менен уюмдарга, бир катар аскер кызматкерлерине, аткаминерлерге жана алардын туугандарына санкция салды.
Жапон Тышкы иштер министрлиги билдиргендей, чектөөлөргө Ахмат Кадыров атындагы фонд, "Артек2" балдар лагери, Movement of the First уюму ("Движение первых" деп аталган балдардын жана жаштардын жалпы орусиялык кыймылы), "Урал" автозаводу, Туладагы курал-жарак заводу, Арзамасстагы бронетехника чыгарган машина куруу заводу баштаган ишканалар туш болду.
Евробиримдик 12-сентябрда орус президенти Владимир Путин баштаган аткаминерлерге жана орусиялык бир катар жарандарга карата санкциялардын мөөнөтүн дагы жарым жылга узартты.
Жакынкы күндөрдө Орусияга каршы санкциялардын 19-топтому кабыл алынары күтүлүп жатат.
Улуу Британиянын бийлиги Орусиянын Украинага каршы аскердик агрессиясына жооп катары санкция тизмесин кеңейтти.
Бул ирет Орусиянын "Русполимет" металлургия компаниясы, "Технодинамика" холдинги, Брянскидеги СССРдин 50 жылдыгы атындагы химиялык заводу, Сарапулдагы радиозавод, "Анозит" химиялык өнөр жай ишканасы, "Реконд" жана "Элеконд" конденсатор заводдору, "Синвент" техникалык системалар институту, "Кубаттуу радиокуруу институту", "Редкин атындагы тажрыйба заводу", "Мезон" жана Мытищидеги курулуш жабдыктарын чыгарган заводдор тизмеге кирди.
Мындан тышкары Кытай, Индия, Түркия жана Тайланддын Орусия менен кызматташкан компанияларына да санкция салынды.
Ошондой эле кытайлык Shenzhen Blue Hat International Trade компаниясынын ээлери, орусиялык жарандар Алексей жана Елена Малицкая, Түркиянын Mastel Makina компаниясы менен байланышы болгон азери жараны Шанлик Шукуров да санкция тизмесинин катарын толуктады.