Ұлыбританиялық ВВС арнасы мен америкалық Associated Press ақпарат агенттігі редакциясына түскен 137 беттік құпия құжатта Шыңжаңның 311 тұрғынының жеке өмірі, отбасы, діни ұстанымы туралы деректер және не үшін лагерьге қамалғаны жайлы деректер бар.
Қытай елшісі мен АҚШ мемлекеттік хатшысының айтқандары Қазақстанға қалай әсер етеді?
АҚШ мемлекеттік хатшысы Майк Помпео Қазақстанға бір күндік жұмыс сапары барысында Азаттыққа сұхбат берді. Дипломат АҚШ-тың Шыңжаңдағы "саяси тәрбие лагерьлері" бойынша ұстанымы, Орталық Азияда қандай мәселелерге басымдық беретіні және Қазақстанмен әріптестігінің болашағы жайлы айтты.
Қытайдың этникалық қазағы Гүлзира Әуелханқызы Азаттыққа Шыңжаңдағы "саяси тәрбиелеу лагеріне" қалай түскенін айтып берді. Ол "лагерьде" қандай қиындық көргенін, фабрикада еркінен тыс жұмыс істегеннен кейін Қазақстанда қалған отбасына қалай оралғанын баяндады.
АҚШ мемлекеттік хатшысы Майк Помпео Қазақстанды Шыңжаңдағы мұсылман топтардың қудалануына байланысты Қытайға қысым жасауға шақырды.
Қазақстан соты "қазақ-қытай шекарасын бұзып, Шыңжаңнан қашып келген" қытайлық алты қазақты кері депортацияламады. Сот үкіміне сарапшылар не дейді?
Шығыс Қазақстан облысы Зайсан қаласындағы сот "қазақ-қытай шекарасын заңсыз бұзып өткен" Шыңжаң қазақтары Қастер Мұсаханұлы мен Мұрагер Әлімұлын бір жылға бас бостандығынан айырып, елде қалдырды.
"Шекарадан заңсыз өткен" деп айыпталған Шыңжаң қазақтары Қастер Мұсаханұлы мен Мұрагер Әлімұлын Қытайға бермей, Қазақстанда қалдыруға жәрдем сұраған бір топ белсенді БҰҰ-ның Алматыдағы өкілдігіне хат тапсырды. Қазақстаннан босқын мәртебесін сұраған екі азаматтың ісін Зайсан соты қарап жатыр.
16 қаңтарда Жаркент қаласындағы сот "қазақ-қытай шекарасын бұзып өтті" деп айыпталған Шыңжаң қазағы Тілек Тәбәрікұлына үкім шығарды. Прокурордың Қытай қазағын елден шығаруды сұрағанымен, судья Тілек Тәбәрікұлын Қазақстанда қалдырды.
Қазақстан азаматы Рахыжан Зейнолла 16 жылдан бері Қытайдан қайта алмай отыр. Әйелі Фарида Қабылбек 13 жыл түрмеде, бір жарым жыл "саяси лагерьде" болған күйеуінің үйқамақта отырғанын айтады. Қазақстан Зейнолланың ісіне байланысты Қытай елшілігіне ресми нота жолдағанын хабарлаған.
Қытайдың Қазақстандағы консулдығы алдында жалғыз адамдық пикет өткізген Фарида Қабылбек Қытай билігі он алты жылдан бері жібермей қамап ұстап отырған күйеуі Рахымжан Зейнолланы босатуды талап етті.
6 қаңтарда Шығыс Қазақстан облысы Зайсан аудандық сотында «мемлекеттік шекараны заңсыз кесіп өтті» деп айыпталған этникалық екі қазақ Қастер Мұсаханұлы мен Мұрагер Әлімұлының соты басталды. Бірінші сот отырысына айыпталушыларды қолдауға елдің әр аймағынан ондаған адам келді.
Тағы
