Чехияның бірнеше азаматы бұрынғы СССР аумағында болған еңбек лагерьлерін зерттеп жүр. Олар жасаған "Gulag.cz" жобасында "виртуалды музей" де бар.
Чех зерттеушілерінің сталиндік лагерьлерге "жорығы"
![Сирек кездесетін мына суреттерді бұрынғы сталиндік лагерьлерді зерттеу үшін Ресейге келген чех саяхатшылары түсірген](https://gdb.rferl.org/B4D13CDD-4C54-465B-90DE-812700166CF6_w1024_q10_s.jpg)
1
Сирек кездесетін мына суреттерді бұрынғы сталиндік лагерьлерді зерттеу үшін Ресейге келген чех саяхатшылары түсірген
![2009 жылы достарымен бірге Ресейді аралаған Чехия азаматы Степан Черноушек Арктикаға экспедиция жасап, зерттеушілердің назарынан тыс қалған Трансполярлық магистраль жобасын тапқан. Оны бұрын жергілікті тұрғындар "Ажал жолы" деп атаған.](https://gdb.rferl.org/2911CF2B-73FD-4159-A057-CE1F68548001_w1024_q10_s.jpg)
2
2009 жылы достарымен бірге Ресейді аралаған Чехия азаматы Степан Черноушек Арктикаға экспедиция жасап, зерттеушілердің назарынан тыс қалған Трансполярлық магистраль жобасын тапқан. Оны бұрын жергілікті тұрғындар "Ажал жолы" деп атаған.
![Бұрынғы еңбек лагерінің орны](https://gdb.rferl.org/3C687157-16D0-45A2-AE90-FFE02139B0BF_w1024_q10_s.jpg)
3
Бұрынғы еңбек лагерінің орны
![Ресейдің солтүстік Байкал аумағындағы ескі уран шахтасында ГУЛАГ тұтқындарынан қалған заттар ](https://gdb.rferl.org/7272807A-FE49-4E1E-A19B-D81BC1A16669_w1024_q10_s.jpg)
4
Ресейдің солтүстік Байкал аумағындағы ескі уран шахтасында ГУЛАГ тұтқындарынан қалған заттар
![Черноушек Азаттықтың Орыс қызметіне бұл саяхаттан кейін көп нәрсеге көзі жеткенін айтты. "Ол жерде ГУЛАГ тұтқындарының хаттары болды...күн сайын қолданылған заттар. Нацистік лагерьлердің осылайша жан-жаққа шашырай орналасқаны таңқалдырды".](https://gdb.rferl.org/BA81BA94-09C2-4E72-A3A1-6F694DB18974_w1024_q10_s.jpg)
5
Черноушек Азаттықтың Орыс қызметіне бұл саяхаттан кейін көп нәрсеге көзі жеткенін айтты. "Ол жерде ГУЛАГ тұтқындарының хаттары болды...күн сайын қолданылған заттар. Нацистік лагерьлердің осылайша жан-жаққа шашырай орналасқаны таңқалдырды".
![Черноушек өзге әріптестерімен бірігіп, Gulag.cz жобасын жасаған. Оның мақсаты - сталиндік еңбек лагерьлерін зерттеу.](https://gdb.rferl.org/2FA1DE48-550F-4284-B9E5-1460E4E93DE4_w1024_q10_s.jpg)
6
Черноушек өзге әріптестерімен бірігіп, Gulag.cz жобасын жасаған. Оның мақсаты - сталиндік еңбек лагерьлерін зерттеу.
![2009 жылғы Арктикаға сапарынан кейін Gulag.cz командасы Ресейде үш рет болды. Солардың бірінде Кодар тау жотасындағы уран шахталарына барды. Мұнда тұтқындар советтік ядролық бағдарламасы үшін жалаң қолмен кен қазған. ](https://gdb.rferl.org/A75CAD68-72DA-4945-91A8-34760FC91DF8_w1024_q10_s.jpg)
7
2009 жылғы Арктикаға сапарынан кейін Gulag.cz командасы Ресейде үш рет болды. Солардың бірінде Кодар тау жотасындағы уран шахталарына барды. Мұнда тұтқындар советтік ядролық бағдарламасы үшін жалаң қолмен кен қазған.
![Лагерьлерді арнайы үйретілген иттермен күзеткен. Лагерьлер жабылған соң иттерді атып тастаған. Бірнеше жылға созылған зерттеуден кейін Gulag.cz жобасы лагерьлердің "виртуалды сұлбасын" жасады.](https://gdb.rferl.org/A96AC0C6-A03D-4CCC-A35F-D76C11D45D46_w1024_q10_s.jpg)
8
Лагерьлерді арнайы үйретілген иттермен күзеткен. Лагерьлер жабылған соң иттерді атып тастаған. Бірнеше жылға созылған зерттеуден кейін Gulag.cz жобасы лагерьлердің "виртуалды сұлбасын" жасады.
![Команда мүшелерінің сапары үнемі сәтті бола бермеген](https://gdb.rferl.org/1CFDD04F-F3D7-43DF-B826-6933E6E58913_w1024_q10_s.jpg)
9
Команда мүшелерінің сапары үнемі сәтті бола бермеген
![2013 жылғы сапары кезінде команда мүшелерінің моторлы қайығы бұзылып, төрт күн бойы су ағысымен жүзген](https://gdb.rferl.org/DA3C05AA-42D2-4494-8FDA-B902C67B36E1_w1024_q10_s.jpg)
10
2013 жылғы сапары кезінде команда мүшелерінің моторлы қайығы бұзылып, төрт күн бойы су ағысымен жүзген
![Команда мүшелері сапар кезінде "өзімізді құдды тайга тұтқындары сияқты сезініп кеттік" дейді. Мұнда телефонмен хабарласа алмайсың. Байланыс жоқ. Моторлы қайығы бұзылған зерттеушілерді жолшыбай моторлы қайықтардың бірі құтқарған.](https://gdb.rferl.org/732BEDAF-E8F2-4860-92BA-44FCB5384687_w1024_q10_s.jpg)
11
Команда мүшелері сапар кезінде "өзімізді құдды тайга тұтқындары сияқты сезініп кеттік" дейді. Мұнда телефонмен хабарласа алмайсың. Байланыс жоқ. Моторлы қайығы бұзылған зерттеушілерді жолшыбай моторлы қайықтардың бірі құтқарған.
![Мұнда жабайы аңдар да бар деседі. Бірақ зерттеушілер олардың ізін көргенмен өздерін көрмеген. Орман мен батпақты жерлерді мылтықсыз жаяу зерттеген саяхатшылар бұған қуанады да. ](https://gdb.rferl.org/1B280E47-C8E7-41DB-8045-DA95D1719778_w1024_q10_s.jpg)
12
Мұнда жабайы аңдар да бар деседі. Бірақ зерттеушілер олардың ізін көргенмен өздерін көрмеген. Орман мен батпақты жерлерді мылтықсыз жаяу зерттеген саяхатшылар бұған қуанады да.
![Тот басқан ескі паровоз](https://gdb.rferl.org/671C8AF0-C8B3-42F0-BE2F-EFF542395121_w1024_q10_s.jpg)
13
Тот басқан ескі паровоз
![Лагерьдегі тұтқындардың дәретханасы](https://gdb.rferl.org/5FF8AC6C-CC23-41FD-9C90-8A1AB7E239C0_w1024_q10_s.jpg)
14
Лагерьдегі тұтқындардың дәретханасы
![Бұрынғы советтік лагерьлердің орны. Тақтада "Ресейдің жаңа құрбандары" деп жазылған](https://gdb.rferl.org/C4DEBE75-D70B-4F90-B326-C8405DAAB663_cx0_cy2_cw0_w1024_q10_r1_s.jpg)
15
Бұрынғы советтік лагерьлердің орны. Тақтада "Ресейдің жаңа құрбандары" деп жазылған
![2009 жылғы эскпедиция кезінде түсірілген сурет ](https://gdb.rferl.org/C4BA0CF6-92B9-4664-9DB8-2419B8BF5469_w1024_q10_s.jpg)
16
2009 жылғы эскпедиция кезінде түсірілген сурет