"Еркіндік рухы". Азат Еуропаның 75 жылы
75 жыл бұрын АҚШ тәуелсіздік күнінде Азат Еуропа радиосы хабар таратуды бастады. Қырғы-қабақ соғыстың алдыңғы шебінен Украинадағы окопқа дейінгі архив суреттері радионың қалай қызмет еткенін көрсетеді.

1
Венгриялық диктор Азат Еуропа радиосының Мюнхендегі кеңсесінде жұмыс істеп отыр. Германия, 1955 жыл.
Америкалық радио содан бес жыл бұрын –1955 жылғы 4 шілдеде хабар тарата бастады.
Америкалық радио содан бес жыл бұрын –1955 жылғы 4 шілдеде хабар тарата бастады.

2
Азат Еуропа қызметкерлері Мюнхендегі штаб-пәтерде хабар таратылатын елдерден келген хаттарды сұрыптап жатыр.
Азат Еуропа Шығыс Еуропадағы коммунистік режимдердің "тұтқынында қалған адамдардың жүрегі мен санасындағы еркіндік рухын сақтау үшін" құрылған.
Азат Еуропа Шығыс Еуропадағы коммунистік режимдердің "тұтқынында қалған адамдардың жүрегі мен санасындағы еркіндік рухын сақтау үшін" құрылған.

3
Азат Еуропа радиосының штаб-пәтері Мюнхендегі ағылшын саябағының жанында орналасқан.
Шығыс Еуропадағы коммунистік елдерге хабар тарататын Азат Еуропа радиосынан кейін 1953 жылы Совет Одағындағы халықтарға қызмет ететін Азаттық радиосы құрылды.
Шығыс Еуропадағы коммунистік елдерге хабар тарататын Азат Еуропа радиосынан кейін 1953 жылы Совет Одағындағы халықтарға қызмет ететін Азаттық радиосы құрылды.

4
Азат Еуропа жұмысына донат жинауға үндейтін брошюра.
Радио қаражатының бір бөлігі осы донаттан түскенімен, бюджеттің едәуір бөлігін құпия түрде ЦРУ беріп отырды.
Осының арқасында Азат Еуропа радиосы мемлекет ашық қаржыландыратын БАҚ-тардағы дипломатиялық шектеулерге қарамай жұмыс істей алды.
Радио қаражатының бір бөлігі осы донаттан түскенімен, бюджеттің едәуір бөлігін құпия түрде ЦРУ беріп отырды.
Осының арқасында Азат Еуропа радиосы мемлекет ашық қаржыландыратын БАҚ-тардағы дипломатиялық шектеулерге қарамай жұмыс істей алды.

5
Азат Еуропаның негізгі хабар таратушы станциясы Португалия астанасы Лиссабонның түбіндегі Глорияда орналасты.
Азат Еуропа және Азаттық радиосы Германия, Испания және Португалия елдеріндегі қуатты қысқа толқынды таратқыштарды қолданды. Бұл таратқыштардан шыққан сигналдар атмосферадан кері шағылып Шығыс Еуропа мен Совет Одағындағы елдерге жететін.
Азаттық Радиосы Тайваньдағы станциясын пайдаланып, Сібірге хабар таратты.
Азат Еуропа және Азаттық радиосы Германия, Испания және Португалия елдеріндегі қуатты қысқа толқынды таратқыштарды қолданды. Бұл таратқыштардан шыққан сигналдар атмосферадан кері шағылып Шығыс Еуропа мен Совет Одағындағы елдерге жететін.
Азаттық Радиосы Тайваньдағы станциясын пайдаланып, Сібірге хабар таратты.

6
Қарулы патруль Батыс Германияның Чехословакиямен шекаралас тұсында орта толқынды радио таратқыш орнатылған көлікті күзетіп тұр. 1955 жыл.
Коммунистік елдер Азат Еуропа мен Азаттық радиосының сигналдарын бұғаттай бастаған соң, Азат Еуропа "Темір шымылдыққа" жақын жерлерге осындай ондаған мобильді таратқыш станцияларын қойды.
Коммунистік елдер Азат Еуропа мен Азаттық радиосының сигналдарын бұғаттай бастаған соң, Азат Еуропа "Темір шымылдыққа" жақын жерлерге осындай ондаған мобильді таратқыш станцияларын қойды.

7
Венгриялықтар 1956 жылғы революция кезінде Йосиф Сталиннің құлатылған ескерткішін қоршап тұр.
1956 жылы Азат Еуропа радиосы Венгриядағы антикоммунистік көтеріліске түрткі болды айыпталды. Совет өкіметі төңкерісті күшпен жаншып, мыңдаған адам қаза тапты. Азат Еуропа радиосының 1956 жылы Венгрияға таратқан хабарларын қайта шолғанда олардың арасында көтерілісшілерге қозғалысты жалғастыру бойынша техникалық кеңестер берілгенін байқауға болады. Бірақ Азат Еуропаның бұрынғы басшыларының бірі: "Адамдарға не істеу керегін айту ешқашан да радионың міндеті болған емес. Әсіресе қарулы толқы жағдайында" деген
1956 жылы Азат Еуропа радиосы Венгриядағы антикоммунистік көтеріліске түрткі болды айыпталды. Совет өкіметі төңкерісті күшпен жаншып, мыңдаған адам қаза тапты. Азат Еуропа радиосының 1956 жылы Венгрияға таратқан хабарларын қайта шолғанда олардың арасында көтерілісшілерге қозғалысты жалғастыру бойынша техникалық кеңестер берілгенін байқауға болады. Бірақ Азат Еуропаның бұрынғы басшыларының бірі: "Адамдарға не істеу керегін айту ешқашан да радионың міндеті болған емес. Әсіресе қарулы толқы жағдайында" деген

8
Азат Еуропа радиосының Берлиндегі тілшісі Том Бодин Батыс Берлиндегі Грюневальд орманында өтіп жатқан ағылшын-американ әскери жаттығуы кезінде АҚШ сарбазынан сұхбат алып тұр. 1964 жыл.
Радио репрессияшыл режимдерде тұратын халыққа жетуде тиімді құрал саналды. Өйткені ол артында ешқандай із қалдырмайтын. Тыңдаушылар радио хабарын қосып қойып, қажет кезде толқынды оңай ауыстыра салатын.
Радио репрессияшыл режимдерде тұратын халыққа жетуде тиімді құрал саналды. Өйткені ол артында ешқандай із қалдырмайтын. Тыңдаушылар радио хабарын қосып қойып, қажет кезде толқынды оңай ауыстыра салатын.

9
Поляк қызы коммунистік тәртіпте өмір сүретін отандастары мен әйелдерге үндеу жолдап отыр.
Азат Еуропа мен Азаттық радиосы жаңалықтармен бірге кейін шыққан музыкаларды, хабар таратылатын елдердің тілінде әзірленген мәдени бағдарламаларды қойып отыратын.
Азат Еуропа мен Азаттық радиосы жаңалықтармен бірге кейін шыққан музыкаларды, хабар таратылатын елдердің тілінде әзірленген мәдени бағдарламаларды қойып отыратын.

10
Азат Еуропа кеңсесінде жұмыс істеп жатқан редакторлар. 1967 жыл.
1967 жылы Азат Еуропаны ЦРУ қаржыландыратыны әшкере болып, кейінірек радиоға АҚШ Конгресі тікелей ақша бөлетін болды. Радио коммунистік режим мен Батыс демократиясы арасындағы ақпарат соғысында тиімді құрал саналды.
1967 жылы Азат Еуропаны ЦРУ қаржыландыратыны әшкере болып, кейінірек радиоға АҚШ Конгресі тікелей ақша бөлетін болды. Радио коммунистік режим мен Батыс демократиясы арасындағы ақпарат соғысында тиімді құрал саналды.

11
Мюнхендегі бақылау станциясы. Коммунистік елдердегі хабарлар осы станцияда жазылып алынып, радио қызметкерлеріне берілетін.
Азат Еуропа мен Азаттық радиосы 1976 жылы бірікті.
Азат Еуропа мен Азаттық радиосы 1976 жылы бірікті.

12
1981 жылғы ақпанда Азат Еуропа/Азаттық радиосының Мюнхендегі кеңсесінде бомба жарылды.
Азат Еуропа/Азаттық радиосы ғимараттары мен қызметкерлеріне жасалған қастандықтар тізбегі бұл ақпарат құралының қаншалық тиімді екенін көрсетті.
1981 жылғы бомба жарылысы кезінде Азат Еуропа/Азаттық радиосының Мюнхендегі штаб-пәтерінің бір бұрышы қирап қалды. Салдарынан бірнеше қызмет жапа шекті.
Бұл жарылысты Румынияның коммунистік билеушісі Николай Чаушеску қаржыландырып, оны венесуэлалық Ильич Рамирес Санчес іске асырғаны айтылады. Атышулы венесуэлалық марксист белсенді "Шиебөрі Карлос" деп танылған.
Азат Еуропа/Азаттық радиосы ғимараттары мен қызметкерлеріне жасалған қастандықтар тізбегі бұл ақпарат құралының қаншалық тиімді екенін көрсетті.
1981 жылғы бомба жарылысы кезінде Азат Еуропа/Азаттық радиосының Мюнхендегі штаб-пәтерінің бір бұрышы қирап қалды. Салдарынан бірнеше қызмет жапа шекті.
Бұл жарылысты Румынияның коммунистік билеушісі Николай Чаушеску қаржыландырып, оны венесуэлалық Ильич Рамирес Санчес іске асырғаны айтылады. Атышулы венесуэлалық марксист белсенді "Шиебөрі Карлос" деп танылған.

13
Мюнхендегі 1981 жылғы жарылыстың салдары.
Азат Еуропа/Азаттық радиосының аға сарапшысы Патрик Мур жарылыстан соң көп ұзамай оқиға орнына келген.
"Жарылыстың иісі барлық жерге тарады" деді ол электронды поштамен жолдаған естелігінде. Оның сөзінше, Азат Еуропа/Азаттық радиосының қызметкерлері мұндай шабуыл болуы мүмкін деп күдіктеніп жүрген. Өйткені бұл кезде ғимарат қазіргідей қатты күзетілмейтін. "Бұл Қырғи-қабақ соғыс болатын, ал біз майданның алдыңғы шебінде жүрдік" дейді ол.
Азат Еуропа/Азаттық радиосының аға сарапшысы Патрик Мур жарылыстан соң көп ұзамай оқиға орнына келген.
"Жарылыстың иісі барлық жерге тарады" деді ол электронды поштамен жолдаған естелігінде. Оның сөзінше, Азат Еуропа/Азаттық радиосының қызметкерлері мұндай шабуыл болуы мүмкін деп күдіктеніп жүрген. Өйткені бұл кезде ғимарат қазіргідей қатты күзетілмейтін. "Бұл Қырғи-қабақ соғыс болатын, ал біз майданның алдыңғы шебінде жүрдік" дейді ол.

14
Мюнхен штаб-пәтеріндегі күзет. 1982 жыл.
Батыс Еуропадағы коммунистік тыңшылар жекелеген журналистер мен авторларды да нысанаға алатын. Коммунистік режимдегі өмір жайлы бірқатар өткір репортаж әзірлеген болгариялық Георгий Марковті 1978 жылы Лондонда рицин уымен улап өлтірді.
Батыс Еуропадағы коммунистік тыңшылар жекелеген журналистер мен авторларды да нысанаға алатын. Коммунистік режимдегі өмір жайлы бірқатар өткір репортаж әзірлеген болгариялық Георгий Марковті 1978 жылы Лондонда рицин уымен улап өлтірді.

15
Young East Berliners celebrate as they enter the West through an opening in the Berlin Wall in December 1989.
Шығыс Берлиндегі жастар Берлин қабырғасындағы саңылау арқылы Батысқа өткеніне мәз-мейрам болып жатыр. 1989 жылғы желтоқсан.
Берлин қабырғасы құлаған соң, Еуропадағы тағы коммунистік режим ыдырады. Осы кезде Азат Еуропа/Азаттық радиосының болашағы жайлы талқы туып, радио бюджетінің үштен екісіне жуығы қысқарды.
Шығыс Берлиндегі жастар Берлин қабырғасындағы саңылау арқылы Батысқа өткеніне мәз-мейрам болып жатыр. 1989 жылғы желтоқсан.
Берлин қабырғасы құлаған соң, Еуропадағы тағы коммунистік режим ыдырады. Осы кезде Азат Еуропа/Азаттық радиосының болашағы жайлы талқы туып, радио бюджетінің үштен екісіне жуығы қысқарды.

16
Азат Еуропа/Азаттық радиосының штаб-пәтері болған прагалық ғимарат.
1995 жылы Азат Еуропа/Азаттық радиосы Чехия президенті Вацлав Гавелдің шақыруымен Прагаға көшті. Гавел радиоға қала орталығындағы Чехословакия коммунистік парламентінің ғимаратын номиналды бағаға жалға берді.
2009 жылы Азат Еуропа/Азаттық радиосы қала шетіне қарай арнайы соғылған ғимаратқа көшті.
1995 жылы Азат Еуропа/Азаттық радиосы Чехия президенті Вацлав Гавелдің шақыруымен Прагаға көшті. Гавел радиоға қала орталығындағы Чехословакия коммунистік парламентінің ғимаратын номиналды бағаға жалға берді.
2009 жылы Азат Еуропа/Азаттық радиосы қала шетіне қарай арнайы соғылған ғимаратқа көшті.

17
Азат Еуропа/Азаттық радиосы Армян қызметінің тілшісі Рузанна Степанян Еревандағы наразылық кезінде полиция мен шерушілер арасынан өтіп барады.
Еуропадағы коммунистік режимдер құлаған соң, Азаттық бірқатар елге хабар тарататын қызметтерін қысқартты. Олардың арасында Польша, Чехословакия және Балтық елдерін қамтитын қызметтер бар. Бірақ осыдан кейін Балқан елдері мен Иранға арналған жаңа қызметтер пайда болды.
Еуропадағы коммунистік режимдер құлаған соң, Азаттық бірқатар елге хабар тарататын қызметтерін қысқартты. Олардың арасында Польша, Чехословакия және Балтық елдерін қамтитын қызметтер бар. Бірақ осыдан кейін Балқан елдері мен Иранға арналған жаңа қызметтер пайда болды.

18
Азаттықтың фототілшісі Мариан Кушнир Ресей Украинаға басып кірген алғашқы аптада Киевтегі жағдайды суретке түсіріп жүр. 2022 жыл.
Ресейдің Украинадағы басқыншылық соғысы кезінде Азат Еуропа/Азаттық радиосы оқиға орнынан кең ауқымды мол хабар таратып келді. Бүгінде Азат Еуропа/Азаттық радиосы еркін медиа толықтай тыйым салынған немесе шектеулі ортада жұмыс істеп жатқан елдеге хабар тарататын ең ірі халықаралық баспасөз ұйымы саналады.
Ресейдің Украинадағы басқыншылық соғысы кезінде Азат Еуропа/Азаттық радиосы оқиға орнынан кең ауқымды мол хабар таратып келді. Бүгінде Азат Еуропа/Азаттық радиосы еркін медиа толықтай тыйым салынған немесе шектеулі ортада жұмыс істеп жатқан елдеге хабар тарататын ең ірі халықаралық баспасөз ұйымы саналады.

19
Азат Еуропа/Азаттық радиосының қызметкерлері Прагадағы қазіргі штаб-пәтерде 2023 жылы Ресей түрмесі түскен әріптесі Алсу Құрмашеваның босатылуын талап еткен науқанға қосылып тұр.
75 жыл қызмет еткен Азат Еуропа/Азаттық радиосы қазір осы ұйымды жабуға бет алған Ақ үй талпынысына қарсы күресіп отыр.
75 жыл қызмет еткен Азат Еуропа/Азаттық радиосы қазір осы ұйымды жабуға бет алған Ақ үй талпынысына қарсы күресіп отыр.