Արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը պնդում է՝ նորանոր պահանջներ առաջ քաշելով՝ Ադրբեջանը պարզապես չի ուզում ստորագրել խաղաղության պայմանագիրը։ Ելույթ ունենալով Վարշավայի անվտանգության ֆորումում՝ Հայաստանի արտաքին գերատեսչության ղեկավարը հիշեցրել է, որ Երևանն աջակցել է Բաքվին հյուրընկալել Կլիմայական համաժողովը, ուստի հիմա ճիշտ ժամանակն է՝ փակելու հակամարտության էջը։
«Չնայած մարտահրավերներին, լարվածությանը, Հայաստանի տարածքների վրա հարձակումներին՝ վերջին 2-3 տարում հսկայական աշխատանք է կատարվել։ Հայկական կողմը բանակցություններում շատ կառուցողական է։ Այստեղ կա և՛ լավ, և՛ վատ լուր։ Լավն այն է, որ մենք ադրբեջանական կողմի հետ կարողացել ենք որոշ հաջողությունների հասնել։ Օրինակ՝ վերջերս մենք ընդունեցինք երկու երկրների միջև առաջին իրավական փաստաթուղթը՝ սահմանագծման կանոնակարգը։ Մենք համաձայնել ենք, որ գործընթացի հիմքում պետք է լինի Ալմա-Աթայի հռչակագիրը, ինչը որոշակի ձեռքբերում է։ Դա նշանակում է, որ մենք սահման ունենք Ադրբեջանի հետ։ Վատ լուրն այն է, որ մենք գրեթե ավարտել ենք խաղաղության պայմանագրի տեքստը, բայց չենք ստորագրում այն», - ասել է նախարարը։
Երևանն ու Բաքուն հայտարարել են, որ խաղաղության պայմանագրի մոտ 80 տոկոսի շուրջ ընդհանուր հայտարարի են եկել։ Երևանն առաջարկում է ստորագրել համաձայնեցված դրույթները, ունենալ հիմնարար փաստաթուղթ, որից հետո շարունակել քննարկումներ մնացած հարցերի վերաբերյալ։
Երևանում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը վերահաստատեց խաղաղության պայմանագրի այս պահին համաձայնեցված տեքստը ստորագրելու, չհամաձայնեցված հարցերը ապագային թողնելու պատրաստակամությունը։ Փաշինյանի այս առաջարկը Բաքուն մերժել է։ Ադրբեջանը պահանջում է Հայաստանից փոխել Սահմանադրությունը՝ զգուշացնելով՝ հակառակ պարագայում խաղաղության պայմանագիրը չի ստորագրի։
«Հայ հասարակությունում մեծ հիասթափություն կա Ռուսաստանի, այդ երկրի հետ դաշնակցության հանդեպ». Միրզոյան
Անդրադառնալով հարաբերությունները սառեցրած ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու հեռանկարին՝ Միրզոյանն ասել է, որ Երևանը հաշվարկում է դրա բոլոր ռիսկերը, կարևորում կայունությունը։
«Այլևս գաղտնիք չէ, որ հայ հասարակությունում մեծ հիասթափություն կա Ռուսաստանի, այդ երկրի հետ դաշնակցության հանդեպ։ Հայ ժողովուրդը տասնամյակներով համոզված էր, որ եթե հարձակում լինի Հայաստանի վրա, Ռուսաստանը կօգնի, կպաշտպանի մեզ։ Հիմա մարդիկ տեսան, որ դա այդպես չէ, մենք աջակցություն չստացանք։ Ավելին, 2020-ի պատերազմից հետո ռուս խաղաղապահներ էին ուղարկվել Լեռնային Ղարաբաղ՝ երաշխավորելու բնակչության անվտանգությունը։ Բայց, այս բռնի տեղահանության ժամանակ տեսանք, որ այդ առաքելությունը չգործեց, նրանք չարդարացրին իրենց», - նշել է նա։
«Էլ չասած, որ մենք Ռուսաստանի և այլ երկրների հետ ՀԱՊԿ-ի անդամ ենք, և երբ մենք հարձակման ենթարկվեցինք մեր միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններին, կրկին տեսանք, որ ոչ Ռուսաստանը, ոչ էլ ՀԱՊԿ-ի մեր ֆորմալ դաշնակիցները չարձագանքեցին, նրանց արձագանքն առնվազն չէր համապատասխանում մեր ակնկալիքներին։ Բնականաբար սա մեծ հիասթափություն առաջացրեց, հայ ժողովուրդը հիմա այլ տարբերակներ է դիտարկում», - հավելել է Արարատ Միրզոյանը:
Ռուսաստանի և ՀԱՊԿ-ի հետ Հայաստանի հարաբերությունները սրվել են հատկապես 2022 թվականի սեպտեմբերին Ադրբեջանի հարձակումից հետո։ Չնայած Երևանի պահանջներին՝ ՀԱՊԿ-ը մինչև օրս չի դատապարտել դաշինքի անդամ Հայաստանի դեմ այդ հարձակումը և չի արձանագրել, որ Ադրբեջանը Հայաստանից տարածքներ է օկուպացրել։
Երևանն ի պատասխան մերժեց սահմանին ՀԱՊԿ դիտորդներ տեղակայելու առաջարկը, 2024-ին էլ վարչապետ Փաշինյանը հայտարարեց, որ Երևանի անդամակցությունը դաշինքին դե ֆակտո սառեցված է, հնարավոր է՝ սառեցվի նաև դե յուրե, եթե դաշնակիցները չփոխեն իրենց դիրքորոշումը։
