Գործարար Սամվել Կարապետյանի խոսքերը վերլուծելու ու նեղ մասնագիտական կարծիք տալու համար քննիչները բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Նարինե Դիլբարյանին երեք ժամից ավելի պահել են Քննչականում:
«Ինձանից հետաքրքրվում էին, թե ինձ ուղղորդե՞լ են», - պատմեց Դիլբարյանը:
Սամվել Կարապետյանի պաշտպանական խմբից Ռուբեն Հակոբյանն է ամիսներ առաջ դիմել գրականագետներին ու լեզվաբանին, որ մասնագիտական կարծիք հայտնեն՝ արդյոք Սամվել Կարապետյանի՝ եկեղեցուն պաշտպանելու վերաբերյալ խոսքերում կոչ կա: Քննչական կոմիտեն եկեղեցու պաշտպանության մասին այս մեկնաբանությունը ներկայացնում է իշխանությունը զավթելու կոչ ու բանտարկել է գործարարին:
«Ես ներկայացրել եմ կարծիք, որտեղ լեզվաբանորեն հիմնավորել եմ, որ խոսքային այդ շղթան շարահյուսական ու ձևաբանականում ոճաբանական տեսանկյունից չի ենթադրում կոչ, այսինքն՝ չի ենթադրում երկրորդ կողմի առկայություն, որը կդիմի ինչ-որ գործողությունների, ինչը հետագայում մեղսագրվել է իրեն», - ասաց Դիլբարյանը:
Որ Կարապետյանի հայտնի մեկնաբանությունում կոչ չկա, եզրակացրել են նաև գրականագետներն ու հայտնվել Քննչական կոմիտեի թիրախում: Նրանց մասնագիտական կարծիքները ամիսներ շարունակ փաստաբանները ներկայացրել են քննչական ու դատական մարմիններին, բայց Քննչականին հակասող կարծիքների հեղինակներին օրեր առաջ են հիշել ու կանչել են հարցաքննության:
«Բաղադրիչը, որը կարող էր, ենթադրենք, հետաքրքրել Քննչական կոմիտեին, թե ինչպիսի գրականություն կա այդպիսի վերլուծությունների համար, չափազանց փոքր էր: Մնացածն այնպիսի հարցեր էին, որի միջոցով փորձում էին համոզել, որ կամ դու թերի կարծիք ես տվել, կամ քեզ վրա ճնշում է գործադրվել», - նշեց Նարինե Դիլբարյանը:
Նա կարծել է, թե Կարապետյանի գործը քննող 51 հոգանոց խմբին հետաքրքրել է, թե ինքը որ հեղինակների ու գիտնականների աշխատանքներից է օգտվել մասնագիտական եզրակացությունը գրելիս ու պատրաստված ներկայացել է, բայց բուն քննությունն, ասում է, րոպեներ է տևել, ժամերը նվիրվել են բոլորովին ուրիշ բանի՝ լեզվաբանին փորձել են համոզել, որ իրեն ուղղորդել են: Նախաքննական գաղտնիքի պարտադրանքով ավելի մանրամասն չի կարող պատմել:
«Իմ ամբողջ կյանքում պաշտպանել եմ օրենքը, իրավունքը և մարդկանց, ու ծիծաղելի էր, երբ ինձ ուզում էին համոզել տարբեր բառաշրջումներով, շրջասույթներով, փոխաբերություններով, որ ինձ վրա ճնշում են գործադրել կամ ինձ ուղղորդել են: Գիտեք, մասնագետին ուղղորդելը ծիծաղելի է», - ասաց նա:
Քննչականին հակասող կարծիք է գրել նաև գրականագետ Վանո Եղիազարյանը, և նրա հետևից էլ են գնացել: Եթե մյուսներին պարզապես ժամերով հարցաքննել են, այս դեպքում զարգացումներն ավելի թեժ են եղել: Քննիչների կասկածները չեն փարատվել, նրա տունն են խուզարկել, համակարգիչն ու հեռախոսը առգրավել: Վանո Եղիազարյանն «Ազատությանն» ասաց՝ նախաքննության գաղտնիությունից ելնելով՝ դեռ չի ուզում խոսել:
Առայժմ այս կարճ գրառումն է արել. «Խուզարկված փորձագետը ես էի, նողկանք զգացի այդ ամենից, միաժամանակ ծիծաղելի էր Քննչականի այդ արարքը»:
Երևանի պետական համալսարանի հայոց լեզվի պատմության ու ընդհանուր լեզվաբանության ամբիոնի դոցենտ Դիլբարյանը առաջին անգամը չէ, որ որևէ քրեական գործով մասնագիտական կարծիք է հայտնել, բայց առաջին անգամն է, որ իրեն դրա համար Քննչական են կանչել: Վստահ է՝ իրենց թիրախավորել են ճնշելու նպատակով. «Հոգեբանական ակներև ճնշում է, որ «մի արա, քեզ չենք կանչի, կանես, կկանչենք»:
Որ քրեական գործով կարծիք հայտնած փորձագետներին հարցաքննության կանչեն, փաստաբան Ռուբեն Հակոբյանը իր պրակտիկայում չի հիշում նման բան: Պնդում է, թե այսպիսով փորձում են ճնշել բոլոր նրանց, որոնք Կարապետյանի օգտին կխոսեն կամ նրա օգտին որևէ մասնագիտական կարծիք կգրեն:
«Տաշիր գրուպի» սեփականատերը յոթ ամիս է՝ Ազգային անվտանգության ծառայության նկուղում է: Նրան կալանավորեցին եկեղեցին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի արշավից պաշտպանելու մեկնաբանության համար, իսկ հետո ավելացրին տնտեսական մեղադրանքները: Կարապետյանի փաստաբանական խումբը պնդում է՝ նրա նկատմամբ քաղաքական հետապնդում է, և գործը հարուցվել է Փաշինյանի հրահանգով: Նրան ձերբակալելուց ժամեր առաջ Նիկոլ Փաշինյանը Ֆեյսբուքում հրապարակավ սպառնացել էր ընդմիշտ պասիվացնել հոգևորականների գործարարին:
Քննչականի պետը հերքում է, որ Սամվել Կարապետյանի գործը հարուցել են Փաշինյանի հրահանգով:
