Արցախից տեղահանված մինչև երեք անձից բաղկացած ընտանիքները կարող են տասը տարով բնակարանի վարձավճարի մասնակի հատուցում ստանալ: Կառավարությունը նման որոշման նախագիծ է դրել շրջանառության մեջ: Նախատեսում է աջակցության ծրագիրն սկսել 2026 թվականի հուլիսի 1-ից:
Ըստ գործադիրի հիմնավորումների՝ այս ծրագիրն այլընտրանք է փոքր կազմով այն ընտանիքների համար, որոնք չեն կարող մասնակցել բնակարանի գնման գործող ծրագրին: Մինչև երեք անդամ ունեցող ընտանիքները հնարավորություն չունեն պետության աջակցությամբ բնակարան գնելու իրենց ընտրած բնակավայրում: Արդեն առաջարկվող այս նոր նախագծի համաձայն՝ նրանք կարող են ընտրել վարձավճարի երկարաժամկետ՝ 10 տարով հատուցման տարբերակը:
Բայց արցախցիների խնդիրներն ու պետական ծրագրերն ուշադրության կենտրոնում պահող Լիաննա Պետրոսյանն ասում է՝ առաջարկվող նախագիծը չի արդարացնում փոքր կազմով ընտանիքների սպասելիքները: Առաջին հայացքից երկարաժամկետ թվացող աջակցությունն այս ընտանիքներին երկարատև էլ խնդիրների մեջ կպահի, ասում է Լիաննա Պետրոսյանը:
«Ստացվում է, որ տասը տարվա մասնակի փոխհատուցումը տեսականորեն ապահովում է որոշակի կայունություն, բայց իրականում մարդկանց պահում է վարձակալական շրջապտույտում, պետք է օգտվեն հիմնականում նրանք, ովքեր փաստացի դուրս են մնալու ավելի արդյունավետ ծրագրերից», - «Ազատության» հետ զրույցում ասաց նա:
Եթե կառավարությունն ընդունի նախագիծը, ապա այս պետական աջակցությունից կօգտվեն հատուկ կարիքներ ունեցող մինչև երեք անդամ ունեցող ընտանիքները, որտեղ կան առաջին կամ երկրորդ խմբի անժամկետ հաշմանդամություն ունեցող անձինք: Ընդ որում, կա նաև տարիքային սահմանափակում: Երկու անդամ ունեցողների դեպքում անդամների տարիքային հանրագումարը պետք է լինի 115 և ավելի, երեք անդամ ունեցողների դեպքում՝ 175 և ավելի:
Կառավարությունը ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամի համար ամսական 40 հազար դրամ է խոստանում: Երեք անդամ ունեցող ընտանիքը ամսական կստանա 120 հազար դրամ:
«Առարկայական չի ծածկում այն վարձավճարները, հատկապես մեծ քաղաքներում, և ընտանիքն, այնուամենայնիվ, լրացուցիչ բեռ ունենալու է: Երկրորդը՝ շահառուները տասը տարի մնալու են որպես վարձակալ կախված կամ տանտիրոջից, կամ շուկայական փոփոխություններից, ու դրան գումարած նաև այն, որ իրենք արդյունքում չեն ունենալու սեփականություն, այսինքն՝ պետությունը մեծ գումարներ է ծախսելու երկարաժամկետ կտրվածքով, բայց արդյունքում բնակարանի խնդիր չի լուծվելու շահառու համար, և գումարը, կարելի է ասել, հոսելու է դեպի վարձակալության շուկա», - նկատեց Պետրոսյանը:
Եվս մեկ պայման է դրել կառավարությունը փոխհատուցման այս նախագծում: Ծրագրից չեն կարող օգտվել այն ընտանիքները, որոնք բնակարանի գնման հավաստագիր են ստացել:
«Տեղահանվածների համար վերջին արձագանքները ուսումնասիրելով՝ կարելի է ասել, որ ընդունելի չէ», - ասաց Լիաննա Պետրոսյանը:
Առանց այն էլ փոքր կազմով ընտանիքները չէին էլ օգտվում բնակարանով ապահովման պետական ծրագրից, քանի որ աջակցությունը շատ փոքր էր ստացվում, տրամադրվող գումարով հնարավոր չէր լինում տուն ճարել: Տեղահանվածների համար գործող բնակարանային ապահովման ծրագրով ամեն անձին 3 միլիոն դրամի հավաստագիր է տրվում՝ Երևանի ու անմիջական հարևանությամբ գտնվող համայնքներում տուն ձեռք բերելու համար, սահմանամերձ բնակավայրերինը՝ 5 միլիոն, մնացածը՝ 4 միլիոն դրամ: Թեև ծրագիրը նախատեսված է 25 հազար ընտանիքի համար, բայց մեկուկես տարում նրանց 10 տոկոսն էլ դեռ պետության աջակցությամբ բնակարանի հավաստագիր չի ստացել: Արցախցիների հարցերով զբաղվող Լիաննա Պետրոսյանն ասում է՝ միայն այս թվերով կարելի է հետևություն անել ծրագրի արդյունավետության մասին:
Կառավարությունը նախատեսում է բնակարանի վարձակալության մասնակի հատուցման ծրագիրը ֆինանսավորել ոչ միայն պետական բյուջեից, այլև միջազգային կամ տեղական կազմակերպությունների տրամադրած միջոցներից:
