Բանտում, պաշտոնական տեղեկության համաձայն, ինքնազգացողությունը վատացած 63-ամյա կալանավորը մահացել է հիվանդանոցում։
Արտաշես Վարդանյանի փաստաբան Էրիկ Բեգլարյանը հայտնում է, որ իր պաշտպանյալը երկար ժամանակ բողոքել է առողջական վիճակից, սակայն նրան չեն տարել ոչ դատապարտյալների հիվանդանոց, ոչ էլ քաղաքացիական բժշկական հաստատություն։ Փաստաբանն «Ազատությանն» այսօր ասաց՝ տեղեկություն ունի, թե Վարդանյանը հենց «Արմավիր» քրեակատարողական հիմնարկում է մահացել։
Արտաշես Վարդանյանն Արցախից էր, տեղահանվել էր 2023 թվականին։
«Ժամը 7-ին խցում վատացել ա, արյուն ա եկել, քանի որ իրա տղան էլ ա գտնվում քրեակատարողական հիմնարկում նույն գործով, տղուն խնդրել են, որ ինքը գա իր հոր արյունը մաքրի, տղեն եկել ա, մաքրել ա, հետո վատացել ա հերը, արյուն ա հետ տվել, տղու ասելով, մի քանի օրվա արյուն ա եղել: Տղան նշում ա, որ միջանցքում, խցից հանելուց հետո պուլսը ստուգել ա՝ «պուլսը չէր խփում, ես արդեն հասկացել եմ, որ մահացել ա»: Բայց չգիտեմ ոնց ա ստացվել, որ հետագայում ասում են՝ հիվանդանոց են տեղափոխել, ստուգել են, խփում էր պուլսը», - նշեց փաստաբանը:
Քրեակատարողական ծառայությունից մահվան դեպքը չեն մեկնաբանում, միայն հայտնում են, որ 63-ամյա տղամարդու ինքնազգացողությունը վատացել է, ու նա շտապօգնությամբ տեղափոխվել է բժշկական կենտրոն, որտեղ էլ մահացել է։
Վարդանյանը կալանավորված էր թմրանյութերի մաքսանենգության գործով, նույն մեղադրանքով քրեակատարողական հիմնարկում է նաև նրա որդին։
Կալանավորների ու դատապարտյալների բժշկական օգնության և սպասարկման ծառայություններ համար պատասխանատու է Առողջապահության նախարարության «Քրեակատարողական բժշկության կենտրոն»-ը։ Նախարարությունից այսօր անդրադառնալով կալանավորված տղամարդու դեպքին, հերքեցին փաստաբանի պնդումները, թե նա բուժօգնություն չի ստացել, ավելին, ըստ գերատեսչության խոսնակի, Վարդանյանը մշտապես բժիշկների ուշադրության կենտրոնում է եղել։
«Դինամիկ հսկողության տակ է եղել, հիմնականում գանգատներ է ունեցել գլխացավերի հետ կապված և դեղորայքային բուժում է նշանակվել: Ընթացիկ օգտվել է և՛ ռենտգենից, և՛ սոնոգրաֆիայից, այսինքն, ցանկացած գանգատի՝ մասնագետների կողմից արձագանք եղել է, ու քրեակատարողական հիմնարկ մուտք գործելու ժամանակ անցել է բոլոր սքրինինգները, համապատասխան հետազոտությունները, որևէ խնդիր չի ունեցել: Մնացածն արդեն դատաբժշկական փորձաքննությունը կպարզի: Փաստաբանների կողմից իր առողջական վիճակի վերաբերյալ գրավոր մենք ոչինչ չենք ստացել», - ասաց Առողջապահության նախարարության խոսնակ Մարիամ Ծատրյանը:
Ի՞նչ առողջական խնդիրներից է բողոքել 63-ամյա տղամարդը, նրա փաստաբանն ասում է՝ ընդհանուր գանգատներ է ունեցել. - «Ինքն էլ չէր իմանում ինչն էր, կոնկրետ իրա հիվանդությունից ես պետք ա իր եղբորից իմանամ, նաև մահվան պատճառը: Բայց մահվան պատճառի վերաբերյալ ես նոր հարցրի, եղբայրն ասաց՝ հլը չեն ասել մահվան պատճառը կոնկրետ ինչն ա եղել»:
Փաստաբանը դիմել է Մարդու իրավունքների պաշտպանին՝ ձեռնարկելու անհրաժեշտ քայլեր, որ լիարժեք քննություն անցկացվի Վարդանյանի մահվան հանգամանքները, դրա պատասխանատուներին պարզելու համար։
Իրավապաշտպաններն ահազանգում են՝ ՔԿՀ-ներում ինքնասպանության ու մահվան դեպքերը կտրուկ ավելացել են
Իրավապաշտպաններն ահազանգում են՝ քրեակատարողական հիմնարկներում ինքնասպանության ու մահվան դեպքերը կտրուկ ավելացել են։ Միայն տարեսկզբից 17 ազատազրկված է մահացել բանտերում, որից 11-ը՝ կենսաբանական մահվան, 6-ը՝ ինքնասպանության հետևանքով։
«Ազատազրկված անձի ձայնը քիչ լսելի է ներսում, պետք է իրականացվի միջամտություն, պետք է խումբը այցելի կամ այլ պատկան մարմիններ, նոր խնդիրը ստանա լուծում, կամ էլ հակառակ դեպքում՝ անձը պետք է դիմի ծայրահեղ քայլի, որպեսզի իր խնդրին ուշադրություն դարձնեն: Այս տարվա մահվան, ինքնասպանության, ինքնավնասումների թիվը դա ցույց է տալիս: Նախորդ տարիների ևս ունեցել ենք ինքնավնասումների մեծ թիվ, որոնց պատճառների առաջին շարքում են բժշկական սպասարկում չտրամադրելը կան թերի տրամադրելը», - ասաց ՔԿՀ-ում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող դիտորդների խմբի անդամ Շուշան Խնկոյանը:
Բանտերը դիտարկող հասարակական խմբի անդամ Շուշան Խնկոյանն ասում է՝ քրեակատարողական հիմնարկներում առկա խնդիրների շարքում առողջապահական հարցերը գերակշռում են։ Ըստ Խնկոյանի՝ խնդիրները համակարգային են։ Չի բացառում, որ դատապարտյալներին, կալանավորներին հնարավոր է՝ պատշաճ բուժօգնություն չի տրամադրվում նաև այն պատճառով, որ բանտերը ծանրաբեռնված են:
Իրավապաշտպանները պարբերաբար են ահազանգում՝ Հայաստանում կալանքը որպես խափանման միջոց ոչ միայն լայնորեն է կիրառվում, այլև՝ տարեցտարի ավելանում են նման դեպքերը:
Քրեակատարողական հիմնարկներում կալանավորված անձինք ավելի շատ են քան դատապարտյալները. բանտերում պահվող 2701 անձանց կեսից ավելին՝ ավելի քան 1400-ը, կալանավորվածներն են։
