ՀԿ-ները հայտարարություն են տարածել «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքի և դրա հարակից օրենսդրական փաթեթների վերաբերյալ՝ առաջարկելով այն հանել շրջանառրությունոից:
Հասարակական կազմակերպությունները մտահոգությունն են հայտնել նախագծի հակասահմանադրականության և դրանով ՀՀ զինված ուժերում մարդու իրավունքների առկա խնդիրների հնարավոր առավել խորացման առնչությամբ։
«Գտնում ենք, որ քննարկվող Նախագծով առաջարկվող կարգավորումները հակասում են ՀՀ Սահմանադրությամբ սահմանված՝ օրենքի առջև ընդհանուր հավասարության և խտրականության արգելքի սկզբունքներին։ Հայաստանի պաշտպանությանը մասնակցելու Սահմանադրական պարտավորության կատարումը և զինապարտությունը Նախագծով պայմանավորվում է անձանց սոցիալական և գույքային դրությամբ, ինչն անընդունելի է և ունակ է առավել խորացնել հասարակության սոցիալական բևեռացվածությունը, հանգեցնել առավել մեծ սոցիալական անարդարության զգացման և խորացնել զինված ուժերում մարդու իրավունքների պաշտպանության առկա խնդիրները», - ասված է հայտարարությունում։
Նախագծով, որը Կառավարությունը վերջին նիստում հավանության արժանացրեց, առաջարկվում է քաղաքացիությունից հրաժարվելու դիմաց 15 միլիոն դրամ վճարել, 24 միլիոնով ազատվել երկու տարվա ծառայությունից ու մեկ ամիս ծառայել, 18 միլիոնով էլ՝ չորս ամիս:
«ՀՀ քաղաքացիությունից հրաժարվելու համար արական սեռի ներկայացուցիչների համար 15 միլիոն ՀՀ դրամի պետական տուրքի սահմանումը անհամաչափ միջամտություն է՝ հանդիսանալով սեռով պայմանավորված խտրականություն», - ասված է հայտարարությունում։
ՀԿ-ները նշել են, որ «առաջարկվող կարգավորումները ունակ չեն լուծել և բացառել զորակոչի ընթացքում կոռուպցիոն դրսևորումները, իսկ որևէ արդյունք գրանցելու դեպքում դրանք կրելու են իրավիճակային ու ժամանակավոր բնույթ, չեն հանգեցնելու համակարգային փոփոխությունների և ժամանակի ընթացքում իրենց հետ բերելու են նոր խնդիրներ, այդ թվում՝ կոռուպցիայի նոր դրսևորումներ»։
«Ըստ Transparency International միջազգային կազմակերպության պետությունների պաշտպանության համակարգերի գնահատման (Government Defence Index) 2020 թվականի արդյունքների` ՀՀ պաշտպանական համակարգը կոռուպցիայի տեսանկյունից գտնվում է բարձր ռիսկայնություն ունեցող երկրների խմբում, ուստիև Կառավարությանն անհրաժեշտ է կենտրոնանալ համակարգում կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցման և համակարգի առողջացման միջոցառումների վրա, այլ ոչ՝ օրինականացնել առկա կոռուպցիան և խորացնել սոցիալական անարդարությունը», - ընդգծել են նրանք:
ՀԿ-ները հավելել են նաև, որ «բացառապես պայմանագրային զինծառայողների ֆինանսական նվազագույն ապահովությամբ չի երաշխավորվում բանակի պրոֆեսիոնալիզմի բարձրացումը, և պրոֆեսիոնալ բանակի ստեղծումը պահանջում է համալիր և արդյունավետ բարեփոխումների իրականացում ՀՀ զինված ուժերում»։
Հայտարարությունում նաև նշվում է, որ նախագծով պատշաճ հիմնավորված չէ զորակոչային տարիքը բարձրացնելու հարցը։
Հասարակական կազմակերպություններն առաջարկում են նաև՝ «Զինված ուժերում ծրագրել և իրականացնել արդյունավետ, արմատական ու համակարգային բարեփոխումներ՝ ապահովելու մարդու իրավունքների պաշտպանությունը և զինապարտ քաղաքացիների համահավասար և արժանապատիվ ծառայությունը, ինչպես նաև զինծառայության գրավչությունը ինչպես տղամարդկանց, այնպես էլ կանանց համար:
Ներդնել արդյունավետ մեխանիզմներ զինված ուժերում կոռուպցիայի դեմ պայքարի համար՝ հիմք ընդունելով անկողմնակալ և համապարփակ հետազոտություններով վերհանված խնդիրները»:
