Больш за дзесяць украінак, якія жывуць у гэтай краіне, заявілі аб агрэсіўных паводзінах і нават нападах на іх таго ж мужчыны, грамадзяніна Латвіі Аляксандра Вабікса, паведамляе тэлеканал «Настоящее время».
Ён нападаў на жанчын за тое, што яны размаўлялі па-ўкраінску ў транспарце, на вуліцы або ў іншых месцах Швайцарыі.
Інцыдэнт, пасьля якога Вабікс атрымаў шырокую вядомасьць, адбыўся 13 кастрычніка ў цягніку Інтэрлякен — Шпіц. Там мужчына напаў на сямʼю Алены Дуднік і Габрыеля Шарова зь іхным малым дзіцем. Алена — украінка, яе муж нарадзіўся і вырас у беларускай сямʼі ў Швайцарыі. Муж і жонка расказалі, што агрэсіўны расейскамоўны мужчына пачаў абражаць пару, у тым ліку матам, і пагражаць ім: «Што ты супраць расейцаў маеш? Я рускі чалавек, мы вас, с*ка, забіваць будзем, і будзем забіваць да канца!»
«Ён заявіў, што падтрымлівае ўсю гэтую вайну, пуцінскі рэжым. Ён лічыць сябе расейцам, ён казаў, што нас трэба забіць. Ён так зразумеў, што мая жонка — украінская ўцякачка, і пачаў агрэсію. Я ўпершыню сутыкнуўся з падобным, — расказаў Габрыель Шароў Беларускай службе Радыё Свабода. — Я спрабаваў яго супакоіць, паказваў, што вакол шмат турыстаў, дзеці. Ён устаў, выбіў тэлефон з рук жонкі. Я адрэагаваў — адштурхнуў яго».
Пасьля таго, як Алена і Габрыель расказалі Ўкраінскай службе Радыё Свабода пра тое, што адбылося ў цягніку, пра аналягічныя напады агрэсіўнага мужчыны на іх паведамілі яшчэ некалькі ўкраінак. Зь іхных словаў, напады адбыліся ў грамадзкім транспарце, крамах, спартовых залях і басэйнах Цюрыху, Бэрну і Жэнэвы. Усе жанчыны апазналі Вабікса ці апісалі яго аблічча вельмі падобна.
Адна з тых, хто сутыкнуўся з агрэсіяй з боку Вабікса, — кіяўлянка Марыя Лембак, яна зьехала ў Швайцарыю з дачкой як уцякачка пасьля пачатку поўнамаштабнай вайны. Марыя расказвае, што ў красавіку 2025 году яна ў Бэрне ехала зь сяброўкай і двума пяцігадовымі дзецьмі ў трамваі. Ззаду яе, кажа жанчына, сядзелі мужчына і жанчына: яны размаўлялі па-расейску, ужываючы нецэнзурныя словы. Мужчына і быў Вабікс. Марыя падкрэсьлівае, што яны зь сяброўкай размаўлялі паміж сабой па-ўкраінску. Як і ў выпадку з Аленай і Габрыелем, гэта справакавала мужчыну на агрэсію.
«Ён выйшаў, калі ўбачыў, што я тэлефаную ў паліцыю — хоць раней сказаў, што паліцыя нічога яму ня зробіць», — заявіла Марыя.
Марыя сфатаграфавала мужчыну ў трамваі і пайшла ў бліжэйшы паліцэйскі пастарунак, каб напісаць на яго заяву.
«Але паліцыя мне сказала: „Разумееце, мы яго ня можам знайсьці“. Я ім кажу: „Фота ёсьць“. А яны адказалі, што гэта не крымінальная справа, бо ён мяне ня ўдарыў, — апавядае Марыя. — Тады я спытала: ці магу апублікаваць фота, каб людзі апазналі гэтага мужчыну? Яны адказалі, што так».
Празь некалькі дзён, кажа Марыя, паліцыя даведалася імя і прозьвішча мужчыны, які абражаў яе ў трамваі, і правяла з ім гутарку. Тады Марыя прывяла яшчэ жанчыну, якая адгукнулася на яе публікацыю і таксама апазнала мужчыну.
Яшчэ адна ўкраінка, якая апазнала мужчыну на відэа з цягніка, — Вольга, яна пераехала ў Швайцарыю сёлета. Той самы мужчына пачаў абражаць яе і ейную сястру. Вольга зьняла інцыдэнт на відэа, якім падзялілася з Радыё Свабода.
На ім мужчына адзеты ў цёмна-сіняе худзі з чырвоным надпісам — у такім жа ён зьняты на відэа зь цягніка. Убачыўшы, што яго здымаюць, мужчына, па словах Вольгі, пачаў на яе крычаць, каб яна перастала гэта рабіць. Ён размахваў кулакамі, ударыў жанчыну па руцэ, патрабаваў выдаліць відэа і пачаў ёй пагражаць.
Мужчыну, які напаў на сямʼю ў цягніку, раней ідэнтыфікавалі як грамадзяніна Латвіі і ўраджэнца Рыгі Аляксандра Вабікса.
Служба дзяржбясьпекі Латвіі завяла на яго крымінальную справу па артыкуле аб распальваньні нацыянальнай варожасьці, зьвязанай з гвалтам і пагрозамі. Аднак ці затрымалі яго ў Швайцарыі і ці будзе яго на яго там заведзеная справа ў Швайцарыі, дзе ён жыве, невядома.
Па словах Алены Дуднік, Аляксандр працаваў кухарам на харчкамбінаце, які абслугоўвае камэрцыйныя самалёты ў аэрапорце Цюрыха. Пасьля інцыдэнту яго звольнілі, пра гэта паведамілі супрацоўнікі аэрапорта.
Латвійскія СМІ знайшлі Вабікса ў мясцовым рэестры неплацельшчыкаў алімэнтаў, яго таксама апазналі знаёмыя. На старонках Аляксандра ў Facebook можна знайсьці фатаграфіі ў тым жа худзі, у якім яго зьнялі на відэа падчас нападу ў цягніку.
Вабікс не хавае сваіх прарасейскіх поглядаў: у студзені 2024 года ён апублікаваў фота ў футболцы з надпісам «Расея ў маім сэрцы», а яшчэ раней — у 2017 годзе — фатаграфію, зробленую на Краснай плошчы ў Маскве.
Форум