Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Эўрапарлямэнт разглядае рэзалюцыю аб «фальшывых» выбарах у Беларусі. Што ў праекце


Эўрапарлямэнт, архіўнае фота
Эўрапарлямэнт, архіўнае фота

21 студзеня Эўрапейскі парлямэнт павінен прагаласаваць за прыняцьце рэзалюцыі, якая датычыцца працяглага ўціску і нелегітымных выбараў у Беларусі пры кіраваньні Аляксандра Лукашэнкі.

Праект рэзалюцыі, які трапіў у распараджэньне Радыё Свабода, рашуча асуджае заплянаваныя на 26 студзеня прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі, называючы іх «фальшывымі» за рэпрэсіўнае асяродзьдзе і адсутнасьць дэмакратычных стандартаў.

Дэбаты па праекце рэзалюцыі «Неабходнасьць дзеяньняў па барацьбе з працягам прыгнёту і фальшывых выбараў у Беларусі» павіны прайсьці 21 студзеня а 17 гадзіне. Галасаваньне чакаецца 22 студзеня.

Як зазначаецца ў дакумэнце, выбарчая кампанія ў Беларусі праходзіць пад знакам запалохваньня выбарнікаў, задушэньня незалежных СМІ і недапушчэньня дэмакратычных кандыдатаў.

Былы дзяржсакратар ЗША Энтані Блінкен 17 студзеня заявіў, што «рэпрэсіўнае асяродзьдзе» ў Беларусі перашкаджае правядзеньню свабодных і справядлівых прэзыдэнцкіх выбараў.

У праекце рэзалюцыі Эўрапарлямэнту зноў гаворыцца пра непрызнаньне прэзыдэнцтва Лукашэнкі і гучыць заклік да правядзеньня свабодных і справядлівых выбараў.

Рэзалюцыя таксама асуджае сыстэматычныя парушэньні правоў чалавека ў Беларусі, задушэньне грамадзянскай супольнасьці і саўдзел Беларусі ў вайне Расеі супраць Украіны, адначасова пацьвярджаючы падтрымку беларускага народу ў яго імкненьні да дэмакратыі і правоў чалавека.

У праекце рэзалюцыі таксама адзначаецца, што ў Беларусі ўтрымліваюць пад вартай больш за 1250 палітвязьняў, многія зь якіх сутыкаюцца з катаваньнямі, пагрозай для жыцьця, адмовай у мэдыцынскай дапамозе.

У рэзалюцыі падкрэсьліваецца, што ў краіне працягваецца перасьлед грамадзкіх арганізацый, журналістаў, юрыстаў, рэлігійных лідэраў і палітычных актывістаў.

На мінулым тыдні беларуская дзяржаўная тэлекампанія АНТ выпусьціла сэрыю прапагандысцкіх фільмаў «Свабода слова» са зьняволенымі журналістамі Радыё Свабода.

Праект рэзалюцыі Эўрапарлямэнту заклікае краіны – сябры ЭЗ расьсьледаваць парушэньні правоў чалавека ў Беларусі з выкарыстаньнем унівэрсальнай юрысдыкцыі, прававога прынцыпу, які дазваляе дзяржавам або міжнародным арганізацыям патрабаваць крымінальнай юрысдыкцыі ў дачыненьні да абвінавачанага незалежна ад таго, дзе было зьдзейсьнена злачынства; падтрымаць перадачу Літвой Беларусі ў Міжнародны крымінальны суд пазову за злачынствы супраць чалавечнасьці; а таксама дакумэнтаваць і перасьледваць міжнародныя злачынствы, учыненыя рэжымам Лукашэнкі.

У праекце рэзалюцыі адзначаецца стойкасьць беларускіх дэмакратычных сіл і арганізацый грамадзянскай супольнасьці. Ён заклікае працягваць падтрымку з боку ЭЗ, уключаючы візы, стыпэндыі і гранты для беларусаў у выгнаньні; спрашчэньне візавых працэдур для асоб, якія ратуюцца ад перасьледу; і рэабілітацыйныя праграмы для палітвязьняў і іх сем’яў.

У праекце рэзалюцыі таксама пацвярджаецца падтрымка беларускіх дэмакратычных сілаў на чале з лідэркай апазыцыі ў выгнаньні Сьвятланай Ціханоўскай і заклікаецца да адзінства дэмакратычных рухаў.

Выбары 2025 году ў Беларусі

  • Выбары прэзыдэнта Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году — нашмат раней, чым можна было чакаць. Такое рашэньне ўхвалілі на пасяджэньні Палаты прадстаўнікоў 23 кастрычніка. Паводле заканадаўства, сёмыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны адбыцца не пазьней за 20 ліпеня 2025 году.
  • Аляксандар Лукашэнка ўжо заявіў пра намер працягнуць сваю ўладу над краінай яшчэ прынамсі на пяць год. Гэта будуць ужо сёмыя выбары для аўтарытарнага кіраўніка дзяржавы. Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе: онлайн-лічыльнік.
  • Напярэдадні абвяшчэньня даты галасаваньня амбасадар Расеі ў Беларусі Барыс Грызлоў сказаў, што расейскі бок дапаможа Менску ў выпадку «спробаў дэстабілізацыі» ў часе выбараў, калі Беларусь зьвернецца па такую дапамогу.
  • Офіс Сьвятланы Ціханоўскай, Аб’яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада выпусьцілі сумесную заяву, у якой падкрэсьлілі, што цяперашняя электаральная кампанія праводзіцца ў сытуацыі глыбокага палітычнага крызісу ў Беларусі, а Аляксандар Лукашэнка незаконна ўтрымлівае ўладу шляхам рэпрэсіяў супраць беларускага грамадзтва, і заклікалі беларусаў «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе нашае права голасу».
  • Раней дэмакратычныя сілы Беларусі ўжо неаднаразова заяўлялі, што будуць дабівацца непрызнаньня гэтых выбараў міжнароднай супольнасьцю.
  • Папярэднія выбары 9 жніўня 2020 году прайшлі ва ўмовах масавых фальсыфікацыяў і адзначыліся самымі масавымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі. Вынікі выбараў не былі прызнаныя міжнароднай супольнасьцю, краіны Захаду неаднойчы ўводзілі санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі, якога ня лічаць легітымным прэзыдэнтам Беларусі.
  • Палітычны крызіс, які ўзьнік пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі, і шырокамаштабныя рэпрэсіі ў краіне працягваюцца да гэтага часу.
  • У турмах Беларусі застаецца каля 1,3 тысячы чалавек, якіх праваабаронцы прызналі палітвязьнямі (колькасьць асуджаных з палітычных матываў значна большая). З 2020 году праваабарончаму цэнтру «Вясна» вядомыя прозьвішчы сама меней 7400 фігурантаў крымінальных палітычных спраў у Беларусі, заведзеных з палітычных матываў. Зь іх 6013 чалавек ужо асудзілі (як мінімум 2336 чалавек — на пазбаўленьне волі, 681 — на «хімію»). Больш за 50 тысяч чалавек затрымлівалі з палітычных матываў.
  • У сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу Беларусь пасьля 2020 году, паводле розных ацэнак, пакінулі сотні тысяч беларусаў: сацыёляг Генадзь Коршунаў у траўні 2024-га ацэньваў маштаб палітычнай эміграцыі ў 500-600 тысяч чалавек, намесьнік кіраўніка МУС Карпянкоў у кастрычніку 2023 году казаў, што з 2020 году зь Беларусі зьехалі 350 тысяч чалавек.
  • У Беларусі ліквідавалі амаль амаль усе палітычныя партыі, засталіся толькі 4 праўладныя партыі. Агулам грамадзкі сэктар краіны, пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году, страціў ужо сама меней 1838 некамэрцыйных арганізацыяў (сярод іх грамадзкія аб’яднаньні, прафсаюзы, палітычныя партыі, фонды, недзяржаўныя ўстановы, асацыяцыі, рэлігійныя арганізацыі і інш.).
  • Пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, журналісты гэтых мэдыя сутыкнуліся з затрыманьнямі, арыштамі, ператрусамі, адміністрацыйным і крымінальным перасьледам, многія вымушана пакінулі краіну і працягнулі працаваць з-за мяжы. За кратамі ў Беларусі цяпер застаюцца 36 прадстаўнікоў мэдыя.
  • 97% членаў выбаркамаў працавала на папярэдніх выбарах, вынікае з дакладу ініцыятывы былых сілавікоў BelPol.

Форум

Камэнтаваць тут можна праз Disqus. Калі вы ў Беларусі, любы камэнтар можа быць падставай для перасьледу з боку ўладаў.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG