Увечары 14 студзеня на тэлеканале АНТ паказалі першую сэрыю прапагандысцкага фільму пад назвай «Свабода слова». У 12-хвілінным роліку паказалі журналіста Свабоды Андрэя Кузьнечыка, якога затрымалі 25 лістапада 2021 году.
На відэа Андрэй выглядае моцна схуднелым. Гутарыць зь ім прапагандыст Андрэй Козел. Гутарка запісвалася ў турэмных умовах, але дзе дакладна — невядома: відаць, што зьверху падае сьнег, вакол — краты і турэмныя сьцены. Імаверна, гэта сьледчы ізалятар КДБ у Менску, сумавядомы як «Амэрыканка».
Андрэй апрануты ў куртку і шапку, гаварыў спакойным голасам, але выглядаў стомленым. У канцы прапагандысцкага сюжэту паказалі, як Андрэя Кузьнечыка канваююць і трымаюць ля сьцяны пад вартай.
Радыё Свабода кіруецца правілам не цытаваць выказваньні, невядома якім спосабам атрыманыя ад чалавека, які знаходзіцца ў зьняволеньні.
У канцы відэа далі анонс наступнай сэрыі фільму прапагандыстаў, у якім паказалі журналіста Радыё Свабода Ігара Лосіка.
Як вынікае з праграмы АНТ на гэты тыдзень, у іншых сэрыях таксама плянуюць паказаць былога журналіста Свабоды Ігара Карнея і беларускага палітыка Юрася Зянковіча, фігуранта так званай «справы змоўцаў».
25 лістапада 2021 году Андрэя Кузьнечыка затрымалі каля дому, у кватэры ўчынілі ператрус, забраўшы грошы, тэхніку і іншыя прадметы. Спачатку яму двойчы прысудзілі па 10 сутак арышту нібыта за «дробнае хуліганства», а 23 сьнежня 2021 году стала вядома, што супраць яго завялі крымінальную справу. Сям’я і грамадзкасьць даведаліся пра сутнасьць абвінавачаньня толькі праз паўгода пасьля затрыманьня.
8 чэрвеня 2022 году Магілёўскі абласны суд пакараў Андрэя Кузьнечыка 6 гадамі пазбаўленьня волі ў калёніі ўзмоцненага рэжыму за «стварэньне экстрэмісцкага фармаваньня». Закрыты працэс правялі за некалькі гадзін, акалічнасьці справы невядомыя. Сваёй віны Андрэй Кузьнечык не прызнаў. За дзень да затрыманьня ён напісаў своеасаблівы маніфэст, у якім патлумачыў сваё рашэньне застацца ў Беларусі, нягледзячы на пагрозы.
У верасьні 2022 году МУС уключыла Кузьнечыка ў «Пералік асобаў, датычных да экстрэмісцкай дзейнасьці».
Андрэй знаходзіцца ў Наваполацкай папраўчай калёніі № 1. Дома журналіста чакаюць жонка Алеся і дзеці — 4-гадовы Мацьвей і 10-гадовая Яніна.
Перасьлед журналістаў Свабоды
Журналіста Свабоды Ігара Лосіка затрымалі ранкам 25 чэрвеня 2020 году ў яго дома ў Баранавічах. Яго абвінавацілі паводле 342 артыкула Крымінальнага кодэксу («Арганізацыя масавых беспарадкаў і ўдзел у іх»), а пазьней дадалі яшчэ паводле двух артыкулаў — 293-га і 130-га. На знак пратэсту журналіст абвяшчаў бестэрміновую галадоўку.
14 сьнежня 2021 году судзьдзя Мікалай Доля на закрытым працэсе, які праходзіў у СІЗА, прысудзіў Лосіку 15 гадоў пазбаўленьня волі.
3 сьнежня 2021 году суд Цэнтральнага раёну Менску па матэрыялах ГУБАЗіК МУС Беларусі прызнаў інфармацыйную прадукцыю тэлеграм-каналу «Радыё Свабода — Беларусь», яе аналягі ў сацыяльных сетках і на відэагостынгу YouTube экстрэмісцкімі матэрыяламі.
23 сьнежня 2021 году МУС Беларусі прызнала «групу грамадзян, якія аб’ядналіся праз інтэрнэт-рэсурсы „Радыё Свабода“», экстрэмісцкім фармаваньнем.
У жніўні 2020 году ўлады Беларусі заблякавалі доступ да сайта Радыё Свабода і яшчэ больш як да 40 выданьняў на тэрыторыі краіны. У Беларусі сайты гэтых СМІ адкрываюцца праз VPN.
- Згодна зь міжнароднай арганізацыяй «Рэпартэры бязь межаў», у сусьветным рэйтынгу свабоды прэсы Беларусь за год апусьцілася на 10 пазыцый і цяпер займае 167-ы радок сярод 180 краінаў сьвету.
- Цяпер за кратамі ў Беларусі застаюцца 35 журналістаў і прадстаўнікоў незалежных мэдыя, у тым ліку журналісты Радыё Свабода Андрэй Кузьнечык і Ігар Лосік.
- Найбольшыя тэрміны — ад 10 гадоў пазбаўленьня волі — з 2020 году атрымалі 6 чалавек: Ігар Лосік — 15 гадоў, Андрэй Аляксандраў — 14, Дзяніс Івашын — 13, Людміла Чэкіна — 12, Марына Золатава — 12, Валерыя Касьцюгова — 10.
- Акрамя таго, да журналістаў, якія зьехалі зь Беларусі, ужывалі працэдуру спэцыяльнага вядзеньня, каб судзіць іх. Сярод завочна асуджаных — Павал Марыніч, Юры Дракахруст, Ганна Любакова, Уладзімер Хільмановіч, Андрэй Павук, Антон Матолька, Ігар Казмерчак, Алесь Кіркевіч.
- Практычна ўсе незалежныя мэдыя і мэдыяарганізацыі ў Беларусі прызнаныя «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі»: «Белсат», БелаПАН, «Эўрарадыё», TUT.BY, Kyky.org, «Наша Ніва», Радыё Свабода, «Хартыя’97», «Флагшток», Hrodna.life, Volkovysk.by, «Маланка Медыя», «Бобруйск Online», «Брестская газета», Беларуская асацыяцыя журналістаў, «МОСТ», «Люстэрка», «Ранак», Беларускі расьсьледніцкі цэнтар, «Tribuna.com Беларусь», Ex-press.livе, 6TV Bielarus, «Магілёў.Media», «Навіны Магілёўскага рэгіёну», «Беларускае Радыё Рацыя», «Штодзень».
- Паводле БАЖ, ня менш за тры сотні супрацоўнікаў беларускай мэдыйнай сфэры пасьля падзей 2020 году выехалі за мяжу, большасьць працягвае працу ў СМІ ці іншых мэдыйных праектах. Умовы працы журналістаў ускладніліся.
Форум