Кабінэт міністраў Украіны пастанавіў выйсьці з дамовы СНД пра прынцыпы і парадак выкананьня вайсковых перавозак, падпісанай 15 траўня 1992 году ў Ташкенце (Узбэкістан).
Міністэрства замежных спраў Украіны мусіць паінфармаваць аб гэтым рашэньні ўрад Беларусі, архіў якога зьяўляецца дэпазытарыем гэтай дамовы.
Што прадугледжвала дамова
Дамова рэглямэнтавала транспартаваньне вайсковых грузаў чыгуначным, паветраным, марскім, рачным і аўтамабільным транспартам краін СНД.
Апроч таго, пры неабходнасьці краіны надавалі свой транспарт і абавязаныя былі забясьпечваць сродкамі сувязі, а таксама прыладамі і абсталяваньнем.
Да 2024 году ўдзельнікамі гэтай дамовы былі 11 дзяржаў: Азэрбайджан, Армэнія, Беларусь, Казахстан, Кіргізстан, Малдова, Расея, Таджыкістан, Туркмэністан, Узбэкістан і Ўкраіна.
Чаму гэта важна
Расея ў некалькіх рэгіёнах колішняга Савецкага Саюзу ўтрымлівае так званыя міратворчыя сілы, а таксама пэрыядычна праводзіць супольныя вучэньні ў межах АДКБ.
Падпісаная дамова дазваляла бесьперашкодна перавозіць вайсковую тэхніку і сілы для супольных вайсковых вучэньняў, а таксама для ратацыі расейскіх міратворчых падразьдзелаў, што знаходзіліся ў Нагорным Карабаху, у Таджыкістане, на тэрыторыі Грузіі ў Паўднёвай Асэтыі і ў Абхазіі, а таксама на тэрыторыі Малдовы ў Прыднястроўі.
У прыватнасьці, праз Украіну ажыцьцяўлялася ратацыя расейскіх войскаў у Прыднястроўі.
Пасьля ваеннага ўварваньня Расеі ва Ўкраіну Малдова закрыла сваю паветраную прастору для расейскіх вайсковых грузаў. Праз Украіну гэта таксама стала немагчымым — украінскія ўлады закрылі сваю паветраную прастору, увялі ваеннае становішча і цалкам спынілі супрацу з Расеяй.
Расея ажыцьцяўляла ратацыю сваіх войскаў у Прыднястроўі кожны год у кастрычніку. Апошняя ратацыя адбылася ў кастрычніку 2021 году.
Некаторыя ўкраінскія вайсковыя экспэрты сьцьвярджалі, што Расея спрабавала праводзіць ратацыю сваіх вайскоўцаў у Малдове праз эўрапейскія краіны пад выглядам турыстаў, а запчасткі для вайсковай тэхнікі, якія можна было пастаўляць пад выглядам тавараў падвойнага прызначэньня, накіроўвалі нібыта ў межах адмысловага эканамічнага дагавору з Малдовай.
Пры апошняй афіцыйнай спробе Расеі правесьці ратацыю праз Малдову ў канцы 2022 году Кішынёў забараніў уезд на малдоўскую тэрыторыю шэрагу расейскіх вайскоўцаў, якія, паводле іх, прадстаўлялі Апэратыўную групоўку расейскіх войскаў. Улады Малдовы лічаць незаконным яе знаходжаньне ў Прыднястроўі. Тады праблему ратацыі ўдалося часткова вырашыць пры дапамозе прызыву на службу расейскіх грамадзян, якія жывуць у Прыднястроўі.
