Лінкі ўнівэрсальнага доступу

У Абхазіі згарэлі фонды Нацыянальнай карціннай галерэі. Зьнішчана звыш 4000 унікальных карцін


Пажар у Нацыянальнай карціннай галерэі Абхазіі
Пажар у Нацыянальнай карціннай галерэі Абхазіі

Трагічны для мастацкай спадчыны пажар у непрызнанай Абхазіі. Кіраўніцтва галерэі ўжо назвала страты незваротнымі.

У выніку пажару, які адбыўся ўначы, Абхазія пазбавілася фондаў Нацыянальнай карціннай галерэі.

«Я хаджу і плачу. Гэта жудасна. Па словах пажарных, узгараньне адбылося на даху будынку. Відаць, адбылося замыканьне ў электраправодцы. Усе карціны згарэлі. Гэта незваротная шкода для нас. Немагчыма ацаніць шкоду, нанесеную абхаскай культуры», — сказаў дырэктар Нацыянальнай карціннай галерэі Сурам Саканія. Ягоныя словы прыводзіць агенцтва Апсныпресс.

Пажар у карціннай галерэі ў Сухуме
Пажар у карціннай галерэі ў Сухуме

«Можна сказаць, усё згарэла. На другім паверсе будынку Цэнтральнай выставачнай залі разьмяшчаліся фонды Нацыянальнай карціннай галерэі, больш за 4000 экзэмпляраў. Сярод іх да 300 работ Аляксандра Чачба-Шэрвашыдзэ. Гэта нічым не заменная страта для нацыянальнай культуры Абхазіі. Мяне душаць сьлёзы, мне цяжка гаварыць», — сказала выканальніца абавязкаў міністра культуры Абхазіі Дынара Смыр.

У сталіцы непрызнанай рэспублікі, адарванай ад Грузіі расейскім уварваньнем у 2008 годзе — Сухуме — ноччу загарэўся будынак Цэнтральнай выставачнай залі па вуліцы Лакоба. Сыгнал аб здарэньні паступіў на пульт дзяжурнага МНС а 3:38. Агонь тушылі адразу 11 пажарных злучэньняў. Толькі да 7-й гадзіны раніцы полымя лякалізавалі.

20 жніўня 1963 году Савет Міністраў Абхаскай АССР вынес рашэньне аб стварэньні ў Сухуме Карціннай галерэі на правах філіялу Абхаскага дзяржаўнага музэю. У стварэньні галерэі прыняў удзел знаўца мастацтва, сухумскі лекар Эзэкіэль Фішкоў. Ён перадаў у падарунак галерэі частку свайго дому і 60 карцін. У калекцыі Фішкова былі працы расейскіх мастакоў — Пятрова, Контарава, Сегаль і іншых. Яны наведалі Абхазію на пачатку ХХ стагодзьдзя.

Вынесеныя з пажару карціны. У агні загінулі звыш 4000 палотнаў найлепшых абхаскіх мастакоў
Вынесеныя з пажару карціны. У агні загінулі звыш 4000 палотнаў найлепшых абхаскіх мастакоў

Да адкрыцьця галерэі, якое адбылося 17 сакавіка 1964 году, мастакі Абхазіі Эшба, Брэндэль, Цамая, Іванба і іншыя падарылі свае творы. У трох залях экспанаваліся 100 карцін і 20 скульптурных работ. З гадамі фонды галерэі сыстэматычна папаўняліся работамі мастакоў Абхазіі.

Пасьля сэпаратысцкіх выступленьняў і намаганьняў стварыць незалежную ад Грузіі Абхазію ў 1992-1993, якія ў Абхазіі называюць «Айчыннай вайной народу Абхазіі», экспазыцыя галерэі закрылася. У 1994 годзе Карцінную галерэю Абхаскага дзяржаўнага музэю пераназвалі ў Нацыянальную карцінную галерэю, яна стала самастойнай дзяржаўнай установай.

Уратаваныя з пажару карціны
Уратаваныя з пажару карціны

У 1997 годзе пасьля рашэньня першага прэзыдэнта Абхазіі Ўладзіслава Ардзінбы галерэі вылучылі будынак былой дарэвалюцыйнай жаночай гімназіі. Неўзабаве пачаліся першыя рамонтныя работы ў будынку, якія, аднак, спыніліся з-за недахопу сродкаў.

У фондзе галерэі захоўвалася больш за чатыры тысячы работ такіх вядомых абхаскіх майстроў, як Аляксандар Чачба-Шэрвашыдзэ, Варвара Бубнова, Барыс Пятроў, Уладзімір Кантараў, Марына Эшба, Віталій Лакрба, Валерый Гамгія, Віталій Джэнія, Аміран Адлейба, Вольга Брэндэль і іншыя.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG