Праект супрацоўніцтва Беларускага свабоднага тэатру і батальёна імя Каліноўскага можна назваць партнэрствам, сьцьвярджае ў інтэрвію DW Мікалай Халезін.
«Яны зараз знаходзяцца на перадавой, ім патрэбная падтрымка, мы гэта разумеем, і чым можам, хацелі б дапамагаць. Але адразу варта агаварыцца, што гэта тычыцца хутчэй культурнай і гуманітарнай дапамогі. Мы ўсё ж такі не дзяржаўная структура, не структура, якая можа аказваць падтрымку ўзбраеньнем. У першую чаргу мы можам дапамагчы сродкамі засьцярогі, мэдыкамэнтамі. Батальён беларускі, знаходзіцца ў сытуацыі вялікіх рызык, і кожны з гэтых людзей нам дарагі», — сказаў кіраўнік Свабоднага тэатру.
Акрамя гэтага, па словах Халезіна, Свабоднаму тэатру хацелася б узмацніць голас байцоў батальёна імя Каліноўскага на міжнароднай арэне.
«Мы калектыў, які вядомы ў сьвеце, выступаем на сур’ёзных пляцоўках, маем зносіны зь вядучымі сусьветнымі СМІ і разумеем, што батальён Каліноўскага, як і іншыя беларускія атрады, якія ёсьць у складзе Ўзброеных сіл Украіны, павінен мець гэты голас. Гэта людзі, якія сёньня ваююць ня толькі за Ўкраіну, ня толькі за Беларусь, ідзе размова аб калектыўнай бясьпецы ў Эўропе, а можа і ў сьвеце.
Гэта быў сустрэчны маршрут: ім цікавы Свабодны тэатар як тая структура, якая неабыякавая да Беларусі, а нам — гэтыя хлопцы, якія выбралі вельмі цяжкі шлях. Унутры атрада ёсьць людзі, зь якімі мы знаёмыя, зь некаторымі — амаль 30 гадоў. Ёсьць узаемны давер, там служыць адзін з нашых актораў, таму для нас гэта, з аднаго боку, гонар, з другога — абавязак».
Халезін адзначыў, што ў яго не было сумневаў, ці ўдзельнічаць у такім праекце.
«Пытаньне было толькі ў тым, як нам прайсьці гэты маршрут. Мы разумелі, што будуць папрокі з боку ботаў і фрыкаў: „А пры чым тут тэатар увогуле?“. Зь іншага боку, урад Вялікай Брытаніі (тэатар базуецца ў Лёндане. — РС) можа сказаць: „Навошта грамадзкая арганізацыя займаецца ваеннай дзейнасьцю?“. Трэба было растлумачыць усім, што мы не займаемся ваеннай дзейнасьцю, мы клапоцімся аб здароўі і бясьпецы нашых суайчыньнікаў і людзей, якіх паважаем бязьмерна. Трэба было адказаць робатам, што значэньня ніякага няма, хто ты — артыст, сьпявак, мэталюрг ці работнік „Азоўсталі“. Мае значэньне адно: ты на баку дабра ці зла».
«Мы не меркавалі, што ў нашым жыцьці зьявіцца вайна»
Мікалай Халезін адзначыў, што цяпер Свабодны тэатар будзе зьбіраць інфармацыю пра батальён, размаўляць з байцамі.
«Нам вельмі цікавая трансфармацыя чалавека, ягоная сьвядомасьць у пэрыяд вайны. Мы не меркавалі, што ў нашым жыцьці зьявіцца вайна. Мы бачым яе кожны дзень. І калі мы гэта бачым, аказваемся ўнутры працэсу. А сьвядомасьць людзей, якія знаходзяцца на перадавой, мяняецца зь першага бою — і далей, і далей. І вось гэты працэс — што адбываецца з чалавекам у такіх экстрэмальных умовах, як ён знаходзіць у сабе сілы працягваць, як можна не ўпусьціць у сябе гэты жах, каб ён не разбурыў цябе яшчэ да таго, як гэтая вайна будзе скончана, — вельмі важны.
Гэта размова (можа, спэктакль, можа, фільм) пра тое, што мы мусім паспрабаваць зразумець нашых людзей. Гэта нашы людзі, яны там, у тым ліку, выконваюць нашу баявую задачу, якую ня кожны з нас можа выканаць. Мы павінны зразумець, хто гэтыя героі, чаму яны на гэта пайшлі, што імі рухае і да чаго прывядзе», — сказаў Мікалай Халезін.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
