Што адбылося і чаму Пуцін вырашыў спыніцца?
«Заблякаваць, каб муха не праляцела»
Фактычна выглядае, што большая частка Марыюпалю пад кантролем расейскіх войскаў, апроч прамысловай пляцоўкі мэталюргічнага гіганта «Азоўсталь». Расейскі міністар абароны Сяргей Шайгу паведаміў Уладзіміру Пуціну, што спатрэбіцца яшчэ 2-3 дні, каб цалкам захапіць і гэтую пляцоўку.
Але Пуцін загадаў скасаваць штурм заводу з прычыны неабходнасьць «захаваць жыцьцё і здароўе» расейскіх салдатаў і афіцэраў.
Колькасьць загінулых расейцаў у баі за Марыюпаль невядомая. Але сілы расейскай арміі цягам усёй блякады істотна перавышалі ўкраінскія — горад заблякаваны, і ўкраінскія вайскоўцы не маглі атрымаць дапамогу зброяй і асабовым складам.
«Ня трэба лезьці ў гэтыя катакомбы і поўзаць там пад зямлёй па тых прамысловых аб’ектах. Заблякуйце гэтую прамысловую зону так, каб муха не праляцела», — запатрабаваў Пуцін ад міністра абароны.
Прэзыдэнт Расеі таксама загадаў, каб камандаваньне яшчэ раз заклікала ўкраінскіх абаронцаў скласьці зброю з абяцаньнем «захаваць жыцьцё і надаць мэдычную дапамогу».
Хто застаўся на тэрыторыі заводу
Паводле расейскай вэрсіі, на тэрыторыі заводу «акапаліся каля 2000 нацыяналістаў».
Украінскі бок заявіў, што ў бамбасховішчах «Азоўсталі» знаходзяцца 1000 мірных жыхароў і 500 параненых вайскоўцаў. Віцэ-прэм’ер Украіны Ірына Верашчук заклікала міжнародную супольнасьць засяродзіцца менавіта на сытуацыі на «Азоўсталі».
«Цяпер гэта ключавое месца і ключавы момант для гуманітарных высілкаў. Патрабуем ад расейцаў тэрміновага гуманітарнага калідору з марыюпальскага камбінату «Азоўсталь», — заявіла яна.
Горад абараняюць байцы полку «Азоў» і марскія пяхотнікі. Напярэдадні азоўцы заявілі аб гатоўнасьці выйсьці з Марыюпалю, каб уратаваць параненых, але адмовіліся складаць зброю перад расейцамі.
«Азоўсталь» — апошняя ўкраінская фартэцыя ў Марыюпалі
Мэталюргічны камбінат «Азоўсталь» цяпер належыць украінскаму мільярдэру Рынату Ахметаву. Першая доменная печ тут запрацавала ў 1933 годзе.
Цяпер, як паведамляе BBC News Ukraine, плошча прамысловай зоны складае каля 11 квадратных кілямэтраў. Але тэрыторыя заводу абмежаваная ракой з аднаго боку і берагам Азоўскага мора — з другога.
Завод мае ўласны порт і разгалінаваную сыстэму падземных камунікацыяў. Там засталіся дзейнымі створаныя яшчэ ў савецкія часы бомбасховішчы. Расейцы штурмуюць «Азоўсталь» з 11 сакавіка, але адзінае, што яны змаглі зрабіць — гэта атачыць камбінат.
Ад пачатку баявых дзеяньняў камбінат спыніў дзейнасьць і ператварыўся ў асноўны цэнтар украінскага супраціву.
Да вайны завод быў манапалістам на ўкраінскім рынку вытворчасьці пэўных відаў мэталяпракату, а валавы даход яго займаў трэцяе месца сярод мэталюргічных прадпрыемстваў Украіны. Штогод ён выпускаў 6 мільёнаў тон чыгуну, 7 мільёнаў тон сталі, 4,5 мільёна тон пракату і іншай прадукцыі. Агульны аб’ём вытворчасьці дасягаў амаль 2 мільярды даляраў.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
