«Мы не прызнаем Украіну ворагам, а ўкраінскую мову — мовай ворага»
Нобэлеўскі ляўрэат, галоўны рэдактар «Новой газеты» Дзьмітры Муратаў выказаўся супраць абвешчанай Пуціным вайны Ўкраіне. У сваім звароце, апублікаваным у «Новой газете», ён сказаў:
«Мы сёньня рана ўсе сабраліся ў рэдакцыі. У нас гора. Наша краіна на загад прэзыдэнта Пуціна пачала вайну з Украінай. І няма каму спыніць вайну. Таму разам з горам мы, і я, адчуваем сорам. У руках галоўнакамандуючы, як зьвязак ключоў ад дарагой машыны, круціць „ядзерную кнопку“. Наступны крок — ядзерны залп? Ніяк інакш не магу вытлумачыць словы Ўладзіміра Пуціна пра зброю адплаты», — сказаў Муратаў.
Ён зазначыў, што чарговы нумар «Новой газеты» (які выходзіць у пятніцу) будзе выпушчаны на дзьвюх мовах — украінскай і расейскай.
«Бо мы не прызнаем Украіну ворагам, а ўкраінскую мову — мовай ворага. І ніколі не прызнаем», — патлумачыў расейскі журналіст. І падкрэсьліў, што «толькі глябальны антываенны рух можа выратаваць жыцьцё на гэтай плянэце».
«Вайна разьвязана менавіта Пуціным і яго асяродзьдзем дзеля ўтрыманьня сваёй улады»
Выказаўся таксама і расейскі грамадзкі дзеяч і бізнэсовец Міхаіл Хадаркоўскі.
«Пуцін пачаў вайну супраць Украіны. Гэта злачынства супраць чалавецтва, гэта цяжкае крымінальнае злачынства ў адпаведнасьці з расейскім законам, і гэта здрада расейскім нацыянальным інтарэсам. Але неабходна дакладна ўсьведамляць, што вайна разьвязана менавіта Пуціным і яго асяродзьдзем дзеля ўтрыманьня сваёй улады, а не расейскім народам. На жаль, дзяржава і яго сілавыя структуры знаходзяцца пад іх кантролем», — напісаў Хадаркоўскі.
Ён лічыць, што «разьвязваньне агрэсіўнай вайны, выкарыстаньне ўзброеных сілаў у асабістых інтарэсах азначае, што ўладу ў Расеі захапіла хунта на чале з Пуціным».
«Любы, хто словам ці справай па сваёй волі дапамагае хунце, становіцца ваенным злачынцам», — напісаў грамадзкі дзеяч.
Ён падкрэсьліў — «вайна супраць Украіны павінна быць спынена любой цаной».
«Вайна стане фатальным фактарам для разьвіцьця расейскага грамадзтва і крытычным фактарам для расейскай дзяржаўнасьці. Пуцінская пагроза прымяненьня ядзернай зброі, якая відавочна прагучала на перамовах з Захадам, ставіць увесь сьвет на парог катастрофы. Як расейскі грамадзянін і патрыёт я лічу сваім абавязкам рабіць усё, каб гэтая несправядлівая, агрэсіўная, імпэрыялістычная па сваёй сутнасьці вайна была спынена, а ганебная старонка расейскай гісторыі была перагорнута. Удзел у антываенным руху, сабатаж загадаў хунты, якія спрыяюць вайне, — абавязак кожнага прыстойнага чалавека.
Сябры, суайчыньнікі, я заклікаю вас выкарыстоўваць любую магчымасьць для супрацьдзеяньня вайне», — заклікаў Хадаркоўскі.
«Гэтая вайна — злачынства Расеі. Мы ўсе — саўдзельнікі»
Пісьменьнік Віктар Шандаровіч на дзеяньні расейскіх уладаў адрэагаваў так:
«Я так разьлічваў на іхны халодны цынізм. Я так спадзяваўся, што гэта быў блеф. Я па-ранейшаму думаю, што гэта быў блеф. Але поўха, якую атрымаў у адказ Пуцін — асабіста Пуцін, — запатрабавала адказу ў выглядзе сапраўднай крыві. І ўжо не аказалася ва ўсёй палітычнай эліце ніводнага прыстойнага чалавека. Ніводнага, які паспрабаваў бы спыніць катастрофу...
Гэтая вайна — вытворнае аднаго хворага ўшчэмленага самалюбства. І гэта злачынства Расеі, вядома. Мы ўсе — саўдзельнікі. Усе мы, якія дазволілі гэтай молі вырасьці ў цмока, здольнага зьнішчыць сьвет. Сорам і жах. „Прабачце нам, бедным забойцам...“», — напісаў Шандаровіч.
«Найгоршы дзень у жыцьці, рэкорд пабіты. Змрок і бясьсільле»
Спартовы журналіст Васіль Уткін таксама выказаўся аб ваенных дзеяньнях ва Украіне.
«Ня вельмі разумею, як рабіць выпуск сёньня. Ну які футбол... Парады не чакаю — таму што сапраўды ўпэўнены, што цяпер ніхто ня дасьць такой рады. Найгоршы дзень у жыцьці. Рэкорд пабіты. Здаецца, з гэтым рэкордам зараз будзе, як з Авечкіным. Ён будзе абнаўляцца рэгулярна. Змрок і бясьсільле. Ня думаў, што ў маім жыцьці будзе такі дзень», — напісаў Уткін у тэлеграм-канале.
Вядомы расейскі вядучы Іван Ургант выказаўся супраць вайны ва Украіне. Ён напісаў: «Страх і боль. „Не“ вайне».
Сьпявак Валеры Меладзэ ў сваім відэазвароце заклікаў спыніць ваенныя дзеяньні:
«Сёньня адбылося тое, чаго не павінна было адбывацца ніколі, — сказаў ён. — Гісторыя калі-небудзь рассудзіць і расставіць усё па сваіх месцах. Ну а сёньня я хачу папрасіць вас, я малю: спыніце ваенныя дзеяньні і сядзьце за стол перамоваў. Людзі павінны ўмець дамаўляцца. Для гэтага нам дадзены язык, для гэтага нам дадзены ўсе здольнасьці. Людзі не павінны гінуць. Гэта трэба спыніць».
Напад Расеі на Ўкраіну
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
