«Я шакаваны трагічнай весткай пра сьмерць беларускага актывіста Віталя Шышова і выказваю спачуваньне ягоным сваякам і блізкім. Украіна зробіць усё магчымае для расьсьледаваньня гэтай справы: важна выявіць усю праўду пра ягоную трагічную сьмерць», — напісаў Дзьмітро Кулеба на сваёй старонцы ў Twitter.
Што сказалі ў Офісе прэзыдэнта
Сяргей Нікіфараў, прэсавы сакратар прэзыдэнта Ўкраіны, на брыфінгу паведаміў, што Ўладзімір Зяленскі трымае на кантролі справу аб гібелі беларускага актывіста ў Кіеве. «Мы пільна сочым за высновамі паліцыі, прэзыдэнт, вядома ж, трымае гэтую справу на кантролі. Адзінае, што магу дадаць, што нам сапраўды важна паказаць, што Ўкраіна падтрымлівае народ Беларусі, і нам вельмі важна, каб тыя беларусы, якія пасьля падзеяў мінулага году прыехалі ва Ўкраіну, адчувалі сябе ў бясьпецы», — сказаў ён.
На пытаньне пра рэакцыю прэзыдэнта Ўкраіны ў тым выпадку, калі сьледзтва пацьвердзіць датычнасьць беларускіх спэцслужбаў да гібелі Віталя Шышова, Сяргей Нікіфараў адзначыў: «Калі дакладна будзе вызначана, што гэта была апэрацыя спэцслужбаў, тады і будзе рэакцыя прэзыдэнта. Пакуль гэта невядома».
Адзін з заснавальнікаў і фармальны кіраўнік «Беларускага дому ва Ўкраіне» Віталь Шышоў зьнік раніцай 2 жніўня. Паводле сяброў, раніцай ён звыкла пайшоў на прабежку і не вярнуўся.
Віталь Шышоў — жыхар Рэчыцы. Увосень 2020 году ён разам са сваёй дзяўчынай Бажэнай Жолудзь зьехаў зь Беларусі ад перасьледу, жыў у Кіеве. Трэцяга жніўня яго знайшлі павешаным у Сьвятошынскім парку Кіева, непадалёк ад ягонага дому.
Пазьней стала вядома, што сьледчыя сканцэнтраваныя на расьсьледаваньні дзьвюх вэрсій гібелі Віталя Шышова.
«Разглядаюцца вэрсіі пра самагубства і пра забойства з імітаваньнем самагубства. Гэта дзьве асноўныя вэрсіі, хоць мы не адкідаем іншых. Магчыма, у часе расьсьледаваньня будуць і іншыя вэрсіі», — паведаміў кіраўнік Нацыянальнай паліцыі Ўкраіны Ігар Кліменка 3 жніўня на прэсавай канфэрэнцыі ў Кіеве.
Грамадзкая арганізацыя «Беларускі дом ва Ўкраіне» была зарэгістраваная 7 сьнежня 2020 году. Паводле статутных дакумэнтаў, ейныя кіраўнікі і заснавальнікі — Віталь Шышоў і Радзівон Батулін.
Гібель Віталя Шышова. Што вядома
- Адзін з заснавальнікаў і фармальны кіраўнік «Беларускага дому ва Ўкраіне» Віталь Шышоў зьнік раніцай 2 жніўня ў Кіеве, куды перабраўся зь Беларусі ўвосень 2020 году. Паводле сяброў, ранкам ён звыкла пайшоў на прабежку і не вярнуўся.
- Шышоў адміністраваў тэлеграм-канал «Беларускі дом ва Ўкраіне» і сайт гэтай арганізацыі. Сябры сьцьвярджаюць, што ён удзельнічаў у падрыхтоўцы акцыяў, зваротаў, здымаў і мантаваў відэа з акцыяў. Дапамагаў уцекачам зь Беларусі прадуктамі і рэчамі. Працаваў праграмістам-фрылансэрам, а ў вольны ад працы і беларускай справы час займаўся спортам.
- Трэцяга жніўня яго знайшлі павешаным у Сьвятошынскім парку Кіева непадалёк ад ягонага дому. На цела натрапілі прадстаўнікі «Беларускага дому ва Ўкраіне» на другі дзень пошукаў. На твары Шышова былі сьляды пабіцьця, прызначана экспэртыза.
- Былы міністар замежных спраў Украіны Паўло Клімкін у сваім фэйсбуку выказаў упэўненасьць, што Шышова забілі спэцслужбы Беларусі, і задаў пытаньне, ці могуць украінцы давяраць сваім спэцслужбам, калі тыя ня могуць прадухіліць замахі на праціўнікаў Лукашэнкавага рэжыму, якія ратуюцца ад перасьледу ва Ўкраіне. Тады ж кіраўнік аддзелу расьсьледаваньняў Bellingcat Хрыста Грозеў заявіў, што ў апазыцыйныя беларускія структуры ва Ўкраіне інтэграваліся супрацоўнікі расейскага ФСБ пад прыкрыцьцём; ён таксама ня выключыў, што Шышова менавіта забілі.
- Прадстаўнік «Беларускага дому ва Ўкраіне» Юры Шчучко сказаў, што актывісты «Беларускага дому ва Ўкраіне» атрымлівалі інфармацыю, у тым ліку з СБУ, што ва Ўкраіну прыяжджаюць прадстаўнікі беларускіх спэцслужбаў «для фізычнага зьнішчэньня нашых актыўных чальцоў».
- Паплечнікі Шышова паведамляюць, што ён неаднаразова заўважаў за сабой сачэньне.
- Кіраўнік Нацыянальнай паліцыі Ўкраіны Ігар Кліменка 3 жніўня назваў дзьве асноўныя вэрсіі гібелі беларуса, якія разглядае яго ведамства: самагубства і забойства з імітаваньнем самагубства. А таксама сказаў, што сам Шышоў з паведамленьнямі пра сачэньне за сабой у паліцыю ніколі не зьвяртаўся.
- Дзяўчына Шышова — Бажэна Жолудзь, якая паходзіць з Рэчыцы, узгадала, што ў Віталя ў апошнія тыдні былі кепскія прадчуваньні, таксама яна ўспомніла, што да яе ў цэнтры Кіева падыходзілі незнаёмыя, як высьветлілася, каб здымаць на відэа. Суіцыдальных думак яна ў свайго хлопца не заўважала.
