«Marsz Białorusi. Sierpień–grudzień 2020» ня першая кніга пра Беларусь, якая пабачыла сьвет у гэтай навукова-дасьледчай установе, перадае «Польскае радыё».
«Тое, што мы амаль адразу пасьля абнародаваньня вынікаў прэзыдэнцкіх выбараў у жніўні 2020 году пачалі зьбіраць сьведчаньні пра паўстаньне беларускага грамадзтва, не было выпадковасьцю. Мы адсочваем падзеі ў Беларусі даўно, яшчэ з 1996 году. Тады разам з газэтай „Наша ніва“ выдалі ў Варшаве па-беларуску кнігу „Менская вясна – 1996. Кронiка, дакумэнты, сьведчаньнi“. Мы яе перакідвалі ў Беларусь, бо немагчыма было надрукавацца у Менску», — успаспамінае Збігнеў Глюза, старшыня праўленьня і галоўны рэдактар фонду Ośrodek Karta.
Ён робіць выснову пра тое, чаго можна было чакаць летась 9 жніўня, калі Цэнтравыбаркам Беларусі абвясьціў пра «перамогу» Лукашэнкі на прэзыдэнцкіх выбарах.
«Простым вокам было відаць, што гэта няпраўда, што вынікі сфальсыфікавалі. У той жа момант мы ў фондзе Ośrodek Karta былі перакананыя, што гэта паваротны момант у гісторыі Беларусі. І вырашылі дакумэнтаваць тыя падзеі, адразу пачалі зьбіраць матэрыялы. Гэту дакумэнтацыю мы вырашылі скончыць сьнежнем 2020 году, нягледзячы на тое, што наступствы маршаў нагадвалі пра сябе і ў пачатку 2021-га».
Збігнеў Глюза ва ўступе да кнігі «Marsz Białorusi. Sierpień–grudzień 2020» адзначае тое, што робіць беларускія падзеі незвычайнымі ў кантэксьце гісторыі Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропы.
«Гэта трэцяя, наймацнейшая хваля паўстаньня на постсавецкай прасторы. І ў пэрспэктыве дзесяцігодзьдзяў відаць, што гэты працэс узмацняецца.
Тое, што адбывалася некалькіх месяцаў ва ўсёй Беларусі, ва ўсім грамадзтве, мае такое ж значэньне, як дзейнасьць „Салідарнасьці“ ў Польшчы ў жніўні 1980 году і Майдан у Кіеве на рубяжы 2013–2014 гадоў. Беларускія падзеі — гэта чарговы этап аднаго працэсу. І кніга „Marsz Białorusi. Sierpień–grudzień 2020“ паказвае бандытызм фальшывага прэзыдэнта Лукашэнкі і яго структур, усіх тых прадажных людзей, якія робяць д’ябальскія ўчынкі дзеля свайго становішча ў сыстэме», — падсумоўвае Збігнеў Глюза.
