Праваабаронцу і аднаго зь лідэраў леташніх пратэстаў у Магілёве Валадара Цурпанава, прызнанага палітвязьнем, адправілі ў калёнію агульнага рэжыму на 2 гады за ўхіленьне ад адбываньня пакараньня ў папраўчай установе адкрытага тыпу (арт. 415 КК).
Цурпанаў будзе асбскарджваць прысуд.
Падставай для крымінальнага перасьледу асуджанага на тры гады «хіміі» актывіста сталі дысцыплінарныя спагнаньні за парушэньне ўнутранага распарадку.
Працэс праходзіў у судзе Круглянскага раёну пад старшынствам судзьдзі Дзьмітрыя Сасноўскага. Дзяржаўнае абвінавачаньне прадстаўляў пракурор раёну Міхаіл Андросенка. Падсудны бараніў сябе сам.
У апошнім слове Валадар Цурпанаў заявіў, што яго незаконна і несправядліва ўзялі пад варту. Ён назваў інкрымінаваны яму артыкул «рудымэнтам гулагаўскай сыстэмы пакараньня», які мае быць скасаваным.
Цурпанаў лічыць, што ягонае зьняволеньне зьяўляецца помстай за тое, што ён дамогся сустрэчы з кіраўнікамі гораду і вобласьці, на якой агучыў патрабаваньні пратэстоўцаў. Згадаў, што «край знаходзіцца ў працэсе негвалтоўнай рэвалюцыі», мэта якой палягае ў выбудоўваньні беларускай дзяржавы, і гэта, настойваў ён, абумовіла яго зьняволеньне.
За падтрымку ў няволі Цурпанаў падзякаваў жонцы, сваякам, калегам-праваабаронцам, а таксама сябрам ды шматлікай грамадзе тых, хто дасылаў яму лісты.
На самім працэсе падсудны віны не прызнаў і настойваў, што «сьледзтва ў ягонай справе не было». Справу Цурпанаў назваў сфабрыкаванай і прасіў суд спыніць крымінальны перасьлед праз адсутнасьць складу злачынства.
Валадар Цурпанаў адбываў пакараньне за абразу дзьвюх магілёўскіх судзьдзяў Вікторыі Паляковай і Вольгі Краўчанкі. У Круглянскай папраўчай установе № 46 актывіст прабыў з 5 лютага па 10 сакавіка 2021 году. За гэты час на яго наклалі тры спагнаньні і паставілі на прафіляктычны ўлік як схільнага да экстрэмісцкай і іншай дэструктыўнай дзейнасьці.
Паводле абвінавачаньня, дысцыплінарныя спагнаньні на Цурпанава накладаліся за тое, што ён у недазволены час ляжаў і сядзеў на ложку, ягонае спальнае месца не было засланае належным чынам, а на ім і на тумбачцы ляжалі асабістыя рэчы.
Асуджаны адмовіўся працаўладкоўвацца на вызначанае адміністрацыяй спэцкамэндатуры прадпрыемства. Згодна з нормамі заканадаўства, асуджаны абавязаны працаваць там, куды яго накіроўваюць.
Падставамі для пастаноўкі на прафіляктычны ўлік, як даводзіў адзін з супрацоўнікаў спэцкамэндатуры, стала адмова асуджанага падпісаць добраахвотнае абавязаньне аб правапаслухмяных паводзінах ды нежаданьне ўдзельнічаць у гуртках самадзейнасьці. Ён нагадаў, што Цурпанаў не прызнаў віны за ўчыненае ім у Магілёве злачынства.
Супрацоўнікі спэцкамэндатуры на судзе казалі, што Цурпанаў патрабаваў, каб зь ім гаварылі па-беларуску і афармлялі дакумэнты на беларускай мове. Гэтага яны зрабіць не маглі, бо справаводзтва ў іх расейскамоўнае. Яны прызнаваліся, што з такім асуджаным, як Цурпанаў, сутыкнуліся ўпершыню.
Па словах Цурпанава, кіраўніцтву спэцкамэндатуры ён прапаноўваў арганізаваць курсы беларускай мовы. Адмову гаварыць зь ім па-беларуску лічыў дыскрымінацыяй і парушэньнем канстытуцыйных правоў.
На судзе ён прасіў, каб зь ім таксама гаварылі па-беларуску, але пракурор і судзьдзя не задаволілі хадайніцтва, патлумачыўшы адмову тым, што ў Беларусі дзьве дзяржаўныя мовы.
Хто такі Цурпанаў
Валадар Цурпанаў — актывіст апазыцыі з канца 1980-х гадоў. Кіраваў абласной арганізацыяй Партыі БНФ. У 1997-м галадаў 10 дзён у ізалятары. У жніўні 2020-га дамогся сустрэчы пратэстоўцаў з кіраўнікамі гарадзкой і абласной выканаўчай улады Магілёву. 1 верасьня 2020-га прыйшоў на ўрачыстую лінейку ў 43-ю магілёўскую школу і заклікаў пэдагогаў, якія працавалі ва ўчастковых камісіях, пакаяцца за фальсыфікацыю выбараў. Яго затрымалі і асудзілі на 20 дзён адміністрацыйнага арышту. Агулам за чатыры месяцы пратэстаў правёў у няволі 43 дні. 10 дзён трымаў сухую галадоўку, пратэстуючы супраць незаконнага зьняволеньня. Быў шпіталізаваны. Да зьняволеньня рабіў мантажнікам у прыватнай арганізацыі.
