Сабіна Брыло:
Цалкам суцяшальнымі тэкстамі я лічу біблейскую кнігу Эклезіяста і кніжку позьніх развагаў Марка Аўрэлія «Сам-насам з сабой», але ж там столькі добрых цытатаў, што выбраць некалькі надта цяжка.
Таму лепш прывяду тут цытату Мераба Мамардашвілі, якая ўзгадваецца мне час ад часу:
Як мы можам, так і жывём, таму на жыцьцё, дарэчы, ніколі нельга скардзіцца. Тое жыцьцё, якое мы маем, ёсьць тым жыцьцём, якім мы ўмеем жыць; калі б мы ўмелі жыць іншым жыцьцём, тады б у нас і было іншае жыцьцё.
І не магу ўстрымацца, каб ня даць яшчэ адну — даволі вялікую цытату — з спадчыны гэтага ўнікальнага мысьляра, зь якім мы супалі ў часе і нават мове. Мяне заварожвае ягонае тлумачэньне вядомай духоўнай максымы «Як унізе, так і наверсе» — максімы, што мае не адну цікавую трактоўку і крыніцу паходжаньня. Вось як разважае пра яе Мамардашвілі ў адным са сваіх інтэрвію:
Адзін зь першых філязофскіх трактатаў у гісторыі чалавецтва — гэта напісаная на эгіпецкім парірусе «Размова чалавека, стомленага жыцьцём, са сваёй душой». Чалавек размаўляе са сваёй душой і пераконвае яе, што сьвет благі, і таму ён мусіць скончыць самагубствам (і тым самым хутчэй зьяднацца з вышэйшым сьветам). Гэтае спалучэньне самазакаханасьці з самазьнішчэньнем — першапачатковая структура так званага сусьветнага зла, зла, якое ўтрымліваецца ў самім чалавеку, і ў гэтым выпадку ўсялякая філязофія ёсьць філязофій, якая адказвае на праблему самагубства. І вось чалавек кажа сваёй душы, што жадае «пераскочыць» наверх шляхам самагубства, на што душа адказвае: «наверсе — таксама, як унізе». То бок ніз мусіць быць так разьвіты, каб на яго можна было абаперці ўвесь верх. Наверсе, у нябёсах, няма нічога такога, што не вырастала б з плоці, на самым нізе».
Хацела б дадаць, што дзеля суцяшэньня сябе і іншых я даволі часта ўзгадваю таксама фразу: Трымай розум свой у пекле і не адчайвайся. Кажуць, што яна належыць Ісусу Хрысту, але сама я пачула яе ад песьняра Псоя Караленкі.
Сабіна Брыло — журналістка, рэдактарка, аўтарка паэтычных тэкстаў.
Выбар рэдакцыі:
Progress in every age results only from the fact that there are some men and women who refuse to believe that they knew to be right cannot be done.
Прагрэс у любым стагодзьдзі бярэцца толькі з таго, што некаторыя адмаўляюцца верыць, нібыта тое, што ім падаецца слушным, нельга ажыцьцявіць.
(Расл Дэйпэпарт)
Progress is the mother of problems.
Прагрэс — маці праблемаў.
(Г. К. Чэстэртан)
Расл Дэйвэнпарт (Russel W. Davenport, 1899–1954) — амэрыканскі журналіст і пісьменьнік. Г. К. Чэстэртан (G. K. Chesterton, 1874–1936) — брытанскі пісьменьнік і філёзаф.
Цытаты дасылайце Яну Максімюку на ягоную электронную пошту maksymiukj@rferl.org альбо праз Messenger на ягонай старонцы ў Фэйсбуку: https://www.facebook.com/jan.maksymiuk.
