У 2019 годзе экспарт беларускіх нафтапрадуктаў у грашовым вымярэньні склаў 5,2 млрд даляраў, скараціўшыся на 19,7% у параўнаньні з 2018-м, спасылаецца БелаПАН на афіцыйную статыстыку.
Паступленьні ад экспарту нафтапрадуктаў зьменшыліся летась на 1,27 млрд даляраў. У фізычным вымярэньні іх экспарт у 2019 годзе склаў 10,5 млн тон (-11,7%). Імпарт нафты ў параўнаньні з 2018 годам не зьмяніўся (18 млн тон).
Пры гэтым летась быў рэзка скарочаны імпарт нафтапрадуктаў: у краіну іх паступіла 247,4 тысячы тон, што прыкладна ў 12 разоў менш, чым у 2018-м.
Аб зьніжэньні экспарту нафтапрадуктаў раней папярэджваў віцэ-прэм’ер Ігар Ляшэнка. Ён адзначаў: паколькі Расея ад 1 лістапада 2018 году абмежавала пастаўкі нафтапрадуктаў у Беларусь, да 1,5 мільёна тон з экспарту нафтапрадуктаў можа «выпасьці».
Расея пазалетась узьняла пытаньне аб абмежаваньні паставак нафтапрадуктаў у Беларусь. Сваю ініцыятыву ўлады матывавалі стратамі бюджэту ў сувязі з магчымым рээкспартам. Такім чынам, Беларусь з Расеі можа імпартаваць толькі нафтапрадукты, якіх не вырабляе сама.
Ад пачатку 2020 году Беларусь адчувае складанасьці з экспартам нафтапрадуктаў, бо ня мае кантрактаў на пастаўку расейскай нафты ў ранейшых аб’ёмах.
Расея спыніла пастаўкі нафты ў Беларусь. Што здарылася
- 1 студзеня 2020 году Расея спыніла пастаўкі нафты ў Беларусь, але расейская нафта працягвае паступаць транзытам празь Беларусь у Эўропу.
- Беларусь і Расея дагэтуль не дамовіліся пра пастаўкі нафты ў 2020 годзе, хоць Лукашэнка і Пуцін вялі перамовы 30 і 31 сьнежня.
- Прыняты толькі «індыкатыўны балянс»: Расея можа паставіць 24 млн тонаў нафты на год. У 2019-м столькі і паставілі: 18 млн т пайшлі на перапрацоўку, яшчэ 6 млн т на «перамытненьне». Паводле эканаміста Яраслава Раманчука, Беларусі на ўласныя патрэбы хапае 6–7 млн тонаў — астатняе ішло на нафтапрадукты для экспарту або на «перамытненьне».
- 31 сьнежня 2019 году Лукашэнка даручыў завозіць нафту з партоў Балтыі і залучыць альтэрнатыўныя пастаўкі праз магістральны нафтаправод «Дружба».
- Пакуль Мазырскі НПЗ пачаў атрымліваць нафту толькі ад кампаніі расейскага алігарха Гуцэрыева — чакаецца пастаўка ўсяго 750 тысячаў тонаў.
- Беларусь дамовілася пра імпарт 80 тонаў нарвэскай нафты Johan Sverdrup з пастаўкай у літоўскі порт Клайпеда. У Беларусі чакаюць пачатку разгрузкі ўвечары 22 студзеня. Перавалка і транспарт да НПЗ чыгункай будуць каштаваць больш за 20 даляраў за тону.
- Гатоўнасьць транспартаваць нафту ў Беларусь на пастаяннай аснове ўжо выказалі суседнія Латвія (магчымыя аб’ёмы не абвяшчаліся) і Літва (да 3 млн тонаў на год). Пры чым Літва гатовая дастаўляць і газ. Па стане на 21 студзеня «Белнафтахім» мае «практычна гатовыя кантракты» на альтэрнатыўныя пастаўкі.
- Беларускія НПЗ у першай палове студзеня працавалі на леташніх запасах, аб’ёму якіх хапала прыкладна на 20 дзён працы. Экспарт нафтапрадуктаў Беларусь часова прыпыняла ад 1 студзеня, аднавіла ад 21-га.
- Паводле неафіцыйных зьвестак «Інтэрфаксу», Беларусь прапанавала рэалізаваць варыянт разавай пастаўкі нафты з рэсурсаў незалежных пастаўшчыкоў з мэтай павелічэньня запасаў сыравіны на НПЗ на час правядзеньня перамоваў.
- Публічна ж Лукашэнка 21 студзеня паставіў задачу зьнізіць пастаўкі нафты з Расеі да 30-40% ад неабходных аб’ёмаў: «працэнтаў 30 мы павінны з Балтыкі завозіць і працэнтаў 30 праз Украіну». Пастаўкі з Казахстану, заявіў ён, заблякавала Расея.
- Менск і Масква дасюль не ўзгаднілі кампэнсацыю за расейскі падатковы манэўр. У беларускі бюджэт-2020 закладзеныя страты ў памеры 951 млн рублёў.
- Расея дагэтуль не кампэнсавала Беларусі страты за пастаўкі бруднай нафты ў красавіку 2019 году — толькі 20 студзеня 2020-га дамовіліся пра падыходы і мэтодыку кампэнсацыі.
Беларусь — адзіная краіна ў сьвеце, якая багацее на суседзкай нафце, — эканаміст
Усё пачалося з Пуціна. Кароткая гісторыя нафтагазавых канфліктаў Беларусі і Расеі
Ці ўратуе Беларусь эўрапейская нафта? Разьбіраемся з экспэртамі
