Сёлета ўвосень у Берасьці плянуюць адкрыць помнік Аляксандру Пушкіну. Якіх яшчэ асобаў небеларускай гісторыі ўшанавалі ў помніках у часы незалежнасьці ў Беларусі?
Сімон Балівар
Менск, 2017
Устаноўлены ў сквэры імя Сімона Балівара, побач з вуліцай Першамайскай. Падобны бронзавы бюст змагара за незалежнасьць паўднёваамэрыканскіх калёній аўтарства Лярэнца Гансалеса ёсьць у Вэнэсуэле. Вышыня — 2,78 мэтра. Копію падарыў Беларусі вэнэсуэльскі ўрад да 20-годзьдзя ўсталяваньня дыпляматычных адносін, пра што сьведчыць надпіс на пастамэнце. Ініцыятыва ўшанаваньня належала вэнэсуэльскаму боку.
Сымон Балівар (1783 — 1830) — найбольш вядомы і ўплывовы кіраўнік вайны за незалежнасьць гішпанскіх калёній у Амэрыцы. Вызваліў Вэнэсуэлу, Калюмбію, Панаму, Эквадор.
Князь Аляксандар Неўскі
Віцебск, 2016
Пастаўлены на плошчы 1000-годзьдзя. Скульптурная кампазыцыя вышынёй 4 мэтры адлюстроўвае гістарычны факт: сустрэчу ў Віцебску князя Аляксандра са сваёй жонкай Аляксандрай з полацка-віцебскай галіны Рурыкавічаў і сынам Васілём. Сын князя сядзіць на ягонай правай руцэ, а жонка стаіць побач. Вышыня скульптуры 4,3 мэтра. Стваралі помнік Іван Казак, Аляксандар Гвозьдзікаў, Яўген Колчаў. Пастамэнт пад помнік зьявіўся яшчэ ў 2011 годзе. Аднак праз крытыку помніка князю, які фактычна ня мае сувязі зь Віцебскам, усталяваньне кампазыцыі адкладалі.
Аляксандар Неўскі (1220 — 1263) — князь Наўгародзкі, Цьвярскі, вялікі князь Кіеўскі, Уладзімірскі. Прылічаны Расейскай праваслаўнай царквой да сьвятых.
Аляксандар Пушкін
Магілёў, 2015
Пастаўлены каля бібліятэчнага каледжу «да 70-годзьдзя Вялікай Перамогі», пра што сьведчыць надпіс на помніку. Вышыня больш за 2,5 мэтра. Зьявіўся дзякуючы расейскаму патрыятычнаму праекту «Алея расейскай славы». Аўтар — Аляксандар Апалонаў. Спрэчкі выклікала разьмяшчэньне на адным з бакоў пастамэнта фрагмэнта верша Пушкіна «Клеветникам России», зь якога выдалілі некалькі радкоў. Верш быў напісаны да паўстаньня 1830–1831 гадоў. Абрэзаная вэрсія верша, на думку некаторых, зьмяніла першапачатковы сэнс і ўзмацніла палітычны падтэкст.
Менск, 1999
Стаіць на Камуністычнай вуліцы. Яго падарыла Менску мэрыя Масквы да 200-годзьдзя паэта. На помніку можна прачытаць, што гэта «дар правительства Москвы народу Белоруссии». Пушкін у плашчы сядзіць на лаве зь пяром у руцэ, побач ляжыць ягоны цыліндар. Аўтары — Рыгор і Юры Арэхавы.
Патрыярх Аляксій II
Віцебск, 2013
Манумэнт вышынёй каля 5 мэтраў выкананы з бронзы. Помнік паставілі каля Сьвята-Ўсьпенскага катэдральнага сабора, у гістарычным цэнтры Віцебску. Патрыярх наведваў Віцебск у 1998 годзе. Тады ён заклаў капсулу з памятнай граматай у падмурак храма і асьвяціў першы камень на аднаўленьне Ўсьпенскага сабора. Скульптар — Уладзімер Слабодчыкаў.
Патрыярх Аляксій II, сапраўднае імя Аляксей Рыдыгер (1929–2008) — эпіскап Расейскай праваслаўнай царквы, Патрыярх Маскоўскі і ўсяе Русі.
Апякун шаўцоў сьвяты Крысьпіна (жыў у III стагодзьдзі)
Віцебск, 2011
Стаіць побач з крамай абутку. Ініцыятарам помніка стаў заснавальнік абутковай фабрыкі ў Віцебску Мікалай Мартынаў.
Анры Дзюнан
Менск, 2010
Бронзавы бюст усталяваны на рагу вуліц Леніна і Карла Маркса паблізу офіса Чырвонага Крыжа ў Беларусі. Аўтар Алег Купрыянаў адмовіўся ад узнагароды ў знак павагі да дзейнасьці Дзюнана.
Анры Дзюнан (1828 — 1910) — швайцарскі гуманіст, які заснаваў Чырвоны Крыж. Першы ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру (1901).
Георгі Жукаў
Менск і Слуцк (2007), «Лінія Сталіна» (2015)
У Менску бюст паставілі ў сквэры імя маршала Жукава ў 2007 годзе. У Слуцку — у пачатку вуліцы 14 партызанаў. Скульптар — Анатоль Арцімовіч. У 2015 годзе помнік Жукаву адкрылі на тэрыторыі На тэрыторыі гісторыка-культурнага комплексу «Лінія Сталіна», аўтар праекту — скульптар Міхаіл Сердзюкоў.
Георгі Жукаў (1896–1974) — савецкі палкаводзец, чатыры разы Герой Савецкага Саюзу. На тэрыторыі Беларусі служыў каля 17 гадоў. Пад ягоным кіраўніцтвам улетку 1944 году ажыцьцяўлялася апэрацыя вызваленьня Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў «Баграціён».
Сталін
«Лінія Сталіна» (траса Менск — Маладэчна), 2006
Бюст аўтарства Заіра Азгура раней знаходзіўся ў пасёлку Івянец Валожынскага раёну. Яго перанесьлі ў музэй пад адкрытым небам «Лінія Сталіна», які адкрыўся ў 2005 годзе пад Заслаўем.
Клоўн Карандаш
Гомель, 2006
Помнік савецкаму клоўну Міхалу Румянцаву (1901–1983), вядомаму як Карандаш, адліты з бронзы ў натуральны рост — 157 сантымэтраў. Побач зь ім стаіць ягоны сабака Клякса. Скульптура стаіць каля цырка. Аўтар — Вячаслаў Далгоў.
Папа Рымскі Ян Павал II
У Беларусі больш за дзесяць помнікаў Яну Паўлу II (1920–2005) — адзінаму Папе Рымскаму польскага паходжаньня. Іх пачалі ўсталёўваць адразу пасьля сьмерці Пантыфіка, звычайна каля касьцёлаў. Першы зь іх зьявіўся ў вёсцы Мосар. Таксама Караля Вайтылу, якога каталіцкая царква прызнала сьвятым, ушанавалі ў выглядзе помнікаў у Валожыне, Маладэчне, Нарачы, Віцебску, Докшыцах, Мёрах, Шуміліне, Івянцы, Берасьці, Магілёве, Ракаве, Менску.
Тарас Шаўчэнка
Менск, 2002
Устаноўлены ў Сьцяпанаўскім садзе. Адкрыцьцё адбылося ў межах Году Тараса Шаўчэнкі ў Беларусі. Аўтар — украінскі скульптар Віктар Ліпаўка.
Берасьце, 2002
Бюст паэту ўсталяваны на аднайменным бульвары. Гэта падарунак гораду ад Чаркаскай вобласьці Ўкраіны. Скульптар — Уладзімер Галаўко.
2005, Магілёў
Таксама ў 2005 годзе бюст Тарасу Шаўчэнку быў усталяваны на ўзьбярэжжы Дняпра ў Магілёве паводле ініцыятыве гарадзкой дыяспары украінцаў.
Тарас Шаўчэнка (1814 — 1861) — украінскі пісьменьнік, мастак, грамадзкі дзеяч.
Ільля Рэпін
Вёска Здраўнева (Койтава) на Віцебшчыне, 2000
Скульптура расейскаму мастаку Ільлю Рэпіну (1844 — 1930) стаіць у сядзібе Рэпіных «Здраўнева». Мастак набыў гэты маёнтак у 1892 годзе на грошы, якія атрымаў за карціну «Запарожцы пішуць ліст турэцкаму султану». Скульптар — Іван Міско.
Фёдар Дастаеўскі
Аграгарадок Дастоева Іванаўскага раёну на Берасьцейшчыне, 1996
Стаіць побач са школай, у вёсцы, дзе жыў род Дастаеўскіх з 1506 году. Аднак сам пісьменьнік там ніколі ня быў. На пастамэнце сядзіць Фёдар Міхайлавіч у крэсьле, сашчапіўшы рукі. Скульптар — Іван Данільчанка.
Фёдар Дастаеўскі (1821 — 1881) — расейскі пісьменьнік і філёзаф, шырока вядомы ў сьвеце.
