Сьледчы камітэт Расеі пачаў крымінальную справу ў дачыненьні да супрацоўнікаў генэральнай пракуратуры Літвы і шэрагу літоўскіх судзьдзяў, якія вядуць працэс аб падзеях у Вільні ў 1991 годзе. Міністэрства замежных спраў Літвы лічыць гэта адкрытым ціскам на краіну і яе правасудзьдзе.
Справу пачалі супраць тых, хто спрабуе прыцягнуць да крымінальнай адказнасьці расейскіх вайскоўцаў, якія ўдзельнічалі ў здушэньні пратэстаў у Вільні ў студзені 1991 году. Расейскі Сьледчы камітэт называе дзеяньні супрацоўнікаў літоўскай пракуратуры і суду незаконнымі, бо падчас падзей 1991 году ў Вільні Літва ўваходзіла ў склад СССР, і «вайсковыя падразьдзяленьні выконвалі свой службовы абавязак, дзейнічаючы ў адпаведнасьці з заканадаўствам СССР».
Акрамя таго, прадстаўнікі Сьледчага камітэту Расеі сьцьвярджаюць, што абвінавачваньне супраць расейскіх грамадзян не пацьверджана аб’ектыўнымі доказамі.
Міністэрства замежных спраў Літвы заявіла, што рашэньне Сьледчага камітэту зьяўляецца правакацыйным і не адлюстроўвае сапраўдную пазыцыю народу Расеі па гэтым пытаньні.
«На жаль, Расея ўсё больш гразьне ў дрыгве савецкага мінулага, якое не адрозьнівалася павагай ні да чалавечага жыцьця, ні да свабоды, ні да сувэрэнітэту суседніх краін, — гаворыцца ў паведамленьні МЗС Літвы.
У ведамстве адзначаюць, што абвінавачваньне ў адсутнасьці доказаў супраць арганізатараў і ўдзельнікаў справы 13 студзеня 1991 году выглядае «асабліва цынічным», бо расейскі бок пакінуў без адказу ўсе просьбы генэральнай пракуратуры і Міністэрства юстыцыі Літвы аб прававой дапамозе і супрацоўніцтве і «актыўна хавае і апекуе кіраўнікоў і выканаўцаў узброеных дзеяньняў супраць мірных жыхароў, робіць усё магчымае для таго, каб дапамагчы ім пазьбегнуць адказнасьці».
Архіўнае відэа:
У ведамстве паведамляюць, што сьледзтва па справе 13 студзеня 1991 году завершана і цяпер разглядаецца ў судзе.
Вярхоўны савет Літвы 11 сакавіка 1990 году абвясьціў аб аднаўленьні незалежнасьці краіны. У студзені 1991 году ў Літве пачаліся несанкцыянаваныя акцыі пратэсту, і на літоўскую тэрыторыю перакінулі дадатковыя савецкія спэцпадразьдзяленьні. У ноч на 13 студзеня калёна савецкай бронетэхнікі накіравалася ў цэнтар Вільні. У ходзе сутыкненьняў каля тэлецэнтру загінулі 14 чалавек, больш за 600 былі параненыя.
На падставе хадайніцтваў пракуратуры Віленскі гарадзкі суд санкцыянаваў завочны арышт расейцаў, якія ўдзельнічалі ў тых падзеях.
«Вялікую справу» аб падзеях 13 студзеня 1991 году пачалі разглядаць у Вільні ў студзені 2016 году. З 65 фігурантаў справы перад судом паўсталі толькі двое падазраваных. Астатніх суд абвінаваціў завочна. Сярод іх — генэрал-лейтэнант Уладзімер Усхопчык, які цяпер жыве ў Беларусі і займаў пасаду намесьніка міністра абароны. У 1991 годзе менавіта Ўсхопчык быў камандзірам Віленскага гарнізону. У 2011 годзе па просьбе Генпракуратуры Літвы Ўсхопчыка дапыталі ў пракуратуры Беларусі.
19 студзеня 2017 году Віленскі суд выклікаў на допыт былога прэзыдэнта СССР Міхаіла Гарбачова. Паводле дадзеных літоўскай пракуратуры, менавіта ён у студзені 1991 года аддаў загад страляць па прыхільніках незалежнасьці. У адказ экс-прэзыдэнт СССР заявіў, што не зьбіраецца ўдзельнічаць у судовым працэсе «ні ў якім варыянце».
У ліпені 2017 году Літва прад’явіла абвінавачваньні яшчэ двум расейцам, падазраваным па справе аб штурме тэлецэнтру ў студзені 1991 году.
