Ня думаю, што ад прэзыдэнта Абамы варта чакаць нейкай буйной ініцыятывы па беларускім пытаньні. Асноўная ўвага ягонай зьнешняй палітыкі будзе скіраваная на Азію – праўда, у сувязі з гэтым можна чакаць дастаткова рэзкіх крокаў ЗША ў адказ на супрацоўніцтва Менску зь Іранам ў вайскова-тэхнічнай сфэры.
Мяркую, што адміністрацыя Абамы будзе аддаваць перавагу шматбаковым дзеяньням разам з Эўропай, часам аддаючы эўрапейскім саюзьнікам ролю першай скрыпкі: гэтак было, напрыклад, і падчас лібійскай ваеннай кампаніі, і падчас нармалізацыі стасункаў Эўразьвязу з Беларусьсю ў 2008-2010 годзе, гэтак жа – як і пасьля падзеяў 19 сьнежня 2010 году і наступнага рэзкага абвастрэньня адносінаў Менску і ЭЗ.
Нешта падобнае будзе і ў адносінах да Эўразійскага саюзу, і да прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі. Безумоўна, ЗША будуць супрацьдзейнічаць таму, каб гэты саюз стаў сапраўды нейкай рэінкарнацыяй Савецкага Саюзу, ў гэтым сэнсе пэўная ўпартасьць Лукашэнкі ў адстойваньні сувэрэннасьці свайго кантролю над Беларусьсю можа выклікаць і станоўчую рэакцыю Вашынгтону.
Што да палітыкі ЗША падчас прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі, то зараз пакуль цяжка прагназаваць – да выбараў яшчэ шмат часу і сытуацыя можа зьмяніцца. Але паводле трэнду складана прагназаваць, што адміністрацыя Абамы на гэтых выбарах зробіць стаўку на зьмену рэжыму.
Варта сказаць, што ў пэўным сэнсе мяч знаходзіцца на баку Менску. Калі Лукашэнка палічыць, што залежнасьць ад Расеі дасягнула небясьпечнай мяжы і паспрабуе зрабіць геапалітычны манэўр, Вашынгтон безумоўна будзе гэта вітаць. Але ня лезучы першым з абдымкамі – ёсьць пэўныя ўмовы, ў прыватнасьці, вызваленьне палітвязьняў, ёсьць сумны досьвед ранейшых абдымкаў, так што будуць сачыць, дазуючы крокі насустрач толькі ў адказ на сапраўдныя зьмены.
Войскі ЗША будуць збольшага выведзеныя з Аўганістану, хаця застанецца нейкае вайскова-тэхнічнае супрацоўніцтва. Гэта будзе важная падзея для ўсяго рэгіёну. Калі рэжым у Кабуле спасьцігне лёс прасавецкага рэжыму Наджыбулы – у рэгіёне стане вельмі горача, ня выключана, што гэтая гарачыня перакінецца на краіны Цэнтральнай Азіі, ў тым ліку і саюзьнікаў Беларусі па АДКБ.
Што тычыцца Ірану, то Вашынгтон Абамы будзе да апошняга карыстацца дыпляматычнымі і санкцыйнымі сродкамі, стрымліваючы Ізраіль ад прэвэнтыўнага ўраду. Хаця стрыманасьць гэтая не бязьмежная, ня выключана, што абставіны – у прыватнасьці, тэмп разьвіцьця іранскай ядзернай праграмы – прымусяць Абаму ўжыць сілу, пра што ён казаў падчас выбарчай кампаніі. Барак Абама – зусім не пацыфіст, што ён даказаў як ліквідацыяй Усамы бін Ладэна, гэтак і апэрацыяй у Лібіі.
Выглядае, што геапалітычнае стрымліваньне Кітаю стане адной з галоўных задачай другой кадэнцыі Барака Абамы. Варта сказаць, што літаральна заўтра вялікая «зьмена каравулу» адбудзецца і ў Пэкіне. Гэта яшчэ адна невядомая – курс, якім павядзе КНР новае кіраўніцтва.
Нарэшце, стасункі з Расеяй. На думку некаторых аглядальнікаў ня ў тым справа, што знакамітая «перазагрузка» мела посьпех ці пацярпела няўдачу – справа ў тым, што яе парадак дня збольшага вычарпаны. СНВ-3 падпісанае, транзыт на Аўганістан забясьпечаны, гатоўнасьць Масквы падтрымліваць Вашынгтон у пытаньні санкцый супраць Ірану, здаецца, вычарпаная, Расея ўступіла ў Сусьветную гандлёвую арганізацыю. Што далей? Гэта пытаньне. Пры гэтым ступень аўтарытарнасьці расейскага палітычнага рэжыму заўважальна павялічваецца, прычым гэты працэс мае выразнае антыамэрыканскае, антызаходняе вымярэньне.
Хутчэй за ўсё Абама ў сваім стылі будзе дамагацца адносна Расеі кансалідацыі высілкаў з Эўропай, цяперашняе рашэньне Эўракамісіі наконт дзейнасьць Газпрома ў ЭЗ вельмі моцна кантрастуе з сардэчнай згодай паміж Пуціным і эўрапейскімі лідэрамі, якая панавала падчас прэзыдэнцтва Джорджа Буша-малодшага.
Адзінае, ў чым Абама можа праявіць гнуткасьць, як ён гэта і абяцаў, дык гэта ў разгортваньні сыстэмы супрацьракетнай абароны. Гэты праект ня будзе згорнуты, але магчыма будзе запаволены, каб не выклікаць раздражненьня Масквы.
Мяркую, што адміністрацыя Абамы будзе аддаваць перавагу шматбаковым дзеяньням разам з Эўропай, часам аддаючы эўрапейскім саюзьнікам ролю першай скрыпкі: гэтак было, напрыклад, і падчас лібійскай ваеннай кампаніі, і падчас нармалізацыі стасункаў Эўразьвязу з Беларусьсю ў 2008-2010 годзе, гэтак жа – як і пасьля падзеяў 19 сьнежня 2010 году і наступнага рэзкага абвастрэньня адносінаў Менску і ЭЗ.
Нешта падобнае будзе і ў адносінах да Эўразійскага саюзу, і да прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі. Безумоўна, ЗША будуць супрацьдзейнічаць таму, каб гэты саюз стаў сапраўды нейкай рэінкарнацыяй Савецкага Саюзу, ў гэтым сэнсе пэўная ўпартасьць Лукашэнкі ў адстойваньні сувэрэннасьці свайго кантролю над Беларусьсю можа выклікаць і станоўчую рэакцыю Вашынгтону.
Што да палітыкі ЗША падчас прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі, то зараз пакуль цяжка прагназаваць – да выбараў яшчэ шмат часу і сытуацыя можа зьмяніцца. Але паводле трэнду складана прагназаваць, што адміністрацыя Абамы на гэтых выбарах зробіць стаўку на зьмену рэжыму.
Варта сказаць, што ў пэўным сэнсе мяч знаходзіцца на баку Менску. Калі Лукашэнка палічыць, што залежнасьць ад Расеі дасягнула небясьпечнай мяжы і паспрабуе зрабіць геапалітычны манэўр, Вашынгтон безумоўна будзе гэта вітаць. Але ня лезучы першым з абдымкамі – ёсьць пэўныя ўмовы, ў прыватнасьці, вызваленьне палітвязьняў, ёсьць сумны досьвед ранейшых абдымкаў, так што будуць сачыць, дазуючы крокі насустрач толькі ў адказ на сапраўдныя зьмены.
МІЖНАРОДНАЯ ПАЛІТЫКА Ў ЦЭЛЫМ
Войскі ЗША будуць збольшага выведзеныя з Аўганістану, хаця застанецца нейкае вайскова-тэхнічнае супрацоўніцтва. Гэта будзе важная падзея для ўсяго рэгіёну. Калі рэжым у Кабуле спасьцігне лёс прасавецкага рэжыму Наджыбулы – у рэгіёне стане вельмі горача, ня выключана, што гэтая гарачыня перакінецца на краіны Цэнтральнай Азіі, ў тым ліку і саюзьнікаў Беларусі па АДКБ.
Што тычыцца Ірану, то Вашынгтон Абамы будзе да апошняга карыстацца дыпляматычнымі і санкцыйнымі сродкамі, стрымліваючы Ізраіль ад прэвэнтыўнага ўраду. Хаця стрыманасьць гэтая не бязьмежная, ня выключана, што абставіны – у прыватнасьці, тэмп разьвіцьця іранскай ядзернай праграмы – прымусяць Абаму ўжыць сілу, пра што ён казаў падчас выбарчай кампаніі. Барак Абама – зусім не пацыфіст, што ён даказаў як ліквідацыяй Усамы бін Ладэна, гэтак і апэрацыяй у Лібіі.
Выглядае, што геапалітычнае стрымліваньне Кітаю стане адной з галоўных задачай другой кадэнцыі Барака Абамы. Варта сказаць, што літаральна заўтра вялікая «зьмена каравулу» адбудзецца і ў Пэкіне. Гэта яшчэ адна невядомая – курс, якім павядзе КНР новае кіраўніцтва.
Нарэшце, стасункі з Расеяй. На думку некаторых аглядальнікаў ня ў тым справа, што знакамітая «перазагрузка» мела посьпех ці пацярпела няўдачу – справа ў тым, што яе парадак дня збольшага вычарпаны. СНВ-3 падпісанае, транзыт на Аўганістан забясьпечаны, гатоўнасьць Масквы падтрымліваць Вашынгтон у пытаньні санкцый супраць Ірану, здаецца, вычарпаная, Расея ўступіла ў Сусьветную гандлёвую арганізацыю. Што далей? Гэта пытаньне. Пры гэтым ступень аўтарытарнасьці расейскага палітычнага рэжыму заўважальна павялічваецца, прычым гэты працэс мае выразнае антыамэрыканскае, антызаходняе вымярэньне.
Хутчэй за ўсё Абама ў сваім стылі будзе дамагацца адносна Расеі кансалідацыі высілкаў з Эўропай, цяперашняе рашэньне Эўракамісіі наконт дзейнасьць Газпрома ў ЭЗ вельмі моцна кантрастуе з сардэчнай згодай паміж Пуціным і эўрапейскімі лідэрамі, якая панавала падчас прэзыдэнцтва Джорджа Буша-малодшага.
Адзінае, ў чым Абама можа праявіць гнуткасьць, як ён гэта і абяцаў, дык гэта ў разгортваньні сыстэмы супрацьракетнай абароны. Гэты праект ня будзе згорнуты, але магчыма будзе запаволены, каб не выклікаць раздражненьня Масквы.
