Алесь Астроўскі: “тут праблема не такая простая. У нас ужо ёсьць вялікі досьвед кантактаваньня з захадам. Ды й сам эўрапейскі досьвед апошніх гадоў трошачкі пацясьніў ранейшыя рамантычныя ўяўленьні, яны становяцца ўсё больш стрыманымі”.
Аляксандар Уліцёнак: “Што менавіта насьцярожвае вас у заходняй мадэлі?”
Астроўскі: “Лібэралізм. Той лад, які пануе зараз у якасьці стрыжнёвай, стратэгічнай плыні на захадзе, называюць дэмакратыяй, але па зьмесьце фактычна гэта менавіта лібэралізм”.
Уліцёнак: “Чым не задавальняюць стандарты эўрапейцаў?”
Астроўскі: “Па сутнасьці паняцьцем “народ” заходнія палітолягі не карыстаюцца. Ёсьць абстрактнае паняцьце “грамадзтва”. А зьмест дэмакратыі там зьведзены па сутнасьці да такіх паняцьцяў, як палітычны плюралізм і фармальна якасна выкананая выбарчая працэдура. У выніку дэмакратыя губляе свой зьмест, яна фармалізуецца”.
Уліцёнак: “А да чаго, на ваш погляд, мусяць імкнуцца беларусы?”
Астроўскі: “Паўстаць, нарэшце, як гаспадары ўласнай краіны. Кінуць комплекс страшэзных пакутаў, якія мелі нашыя продкі, і пажыць паўнавартасна, шчасьліва, цывілізавана”.
Уліцёнак: “У чым выяўляецца неадэкватнасьць цяперашніх заходніх стандартаў і беларускіх рэаліяў?”
Астроўскі: “Рухавіком уяўленьня аб дэмакратыі на захадзе зьяўляецца фінансавая алігархія. Вялікая група людзей, якія хочуць павялічыць свае капіталы, выкарыстоўваючы аб’ектыўную зьяву глябалізацыі. Яны зацікаўленыя ў расьціраньні межаў, дыскрэдытацыі зьмястоўнай дэмакратыі і пераўтварэньні яе ў такую вось фармальную рэч.
Карыстаючыся тэрміналёгіяй Эрыха Фрома, яны нэкрафілізуюць грамадзтва – грамадзтва губляе свае біяфільныя рысы. Якія замяняюцца выключна лічбамі твайго рахунку. Гэта не нармальнае жыцьцё.
Таму нам трэба станавіцца самастойнымі, рабіцца гаспадарамі на ўласнай зямлі. А ўрэшце рэшт трэба пачаць свабодна дыхаць. Жыць шчасьліва й з сэнсам”.
