Тахмин меравад, ки артиши Русия панҷумин бузургтарин артиши рӯйи олам аст. Якуним сол пеш, вақте Владимир Путин, президенти Русия фармони таҷовуз ба хоки Украинаро содир кард, ӯ умед дошт, ки Киев дар чанд рӯз таслим ва Украина ишғол мешавад. Дар суҳбат бо хабарнигори "Садои Амрико" коршиносони амрикоӣ дар бораи бурду бохти нерӯҳои Русия табодули назар кардаанд.

Гари Шмидт, пажуҳишгари American Enterprise Institute, воқеъ дар шаҳри Вашингтон мегӯяд, аз он рӯз ҳаждаҳ моҳ гузашт ва Кремл барои пешбурди ҷанг беш аз 60 миллиард доллар харҷ кард.

"Ҳама ба сармояҳое, ки Кремл дар соҳаи низомӣ тахсис додааст, ишора намуда, исрор меварзиданд, ки "Мо имконоти воқеии низомӣ хоҳем дошт" . Бо гузашти якуним сол, ба қавли шореҳи стратегиву амниятии Шӯрои Атлантикӣ Ян Бжезинский, Русия "дар мавқеи дифоӣ қарор гирифтааст". Ӯ гуфт, таҷовузи Украина ибтидо ҳамчун амалиёти кутоҳмуддат тарҳрезӣ шуда буд, вале ба як низои тӯлонӣ мубаддал шуд. Ӯ гуфт:

"Ҳозир Русия дар мавқеи дифоӣ қарор дорад. Мутаассифона, ба онҳо вақти кофӣ барои кандани хандақ ва таҳияи майдонҳои мина фароҳам оварда шуд. Артиши Русия қудрати миқёси ҷаҳонӣ надорад, вале ба қадри кофӣ нерӯманд аст."

Имрӯз дар сафҳои артиши Русия наздики як миллион нафар ифои вазифа мекунад. Ба қавли Шмидт, сарфи назар аз сафарбарии нисбӣ ба артиш, талафоти бузурги ҷонӣ боис шудааст, ки баъзе воҳидҳои Русия ба пешбурди амалиёти ҳарбӣ қодир набошанд.

"Замоне бо ишора ба имконоти амалиёти зиреҳпӯшҳоии Русия онро ба абулҳавл ва ё нерӯи бузурги маҳвкунанда шабоҳат медоданд, - мегӯяд Шмидт. - Воеқият нишон дод, ки бе ҳамоҳангии амалиёт ва кумаки зарурии лоҷистикиву нерӯи ҳавоӣ ин азамат дигар вуҷуд надорад."

Бжезинский мегӯяд, низоъ бо Гурҷистон дар соли 2008-ум камбудиҳои ахлоқӣ ва нокомии фармондеҳону сохтори артиши Русияро айён намуд. Ба гуфтааш, он вақт "вазъ навмедкунанда буд ва Путин ваъда дод, ки онро ислоҳ мекунад. Ӯ барномаи 10-15-солаи муҷаҳҳазгардонии артишро оғоз кард".

Бжезинский мегӯяд, Маскав навсозии артишро шурӯъ карда, онро бештар муҷаҳҳаз ва фишурда гардонд. Низомиён бо артиш шартнома баста, ба сохтори тактикии баталёнҳои ғарбӣ гузаштанд.
Вале, ба қавли Гари Шмидт, "...бахши аосии пул на барои беҳбуди артиш, балки барои беҳбуди вазъи молии генералҳо ва коршакирон сарф шуд".

Генерали бознишастаи нерӯи ҳавоии ИМА Филлип Бридлов мегӯяд, Русия дар ҷанги Украина бо камбуди нерӯи ҷангӣ мувоҷеҳ буда, мушкил танҳо аз ҳисоби сафарбарии нерӯҳои тозанафас ҳал нахоҳад шуд. Бридлов, ки дар солҳои 2013-2016-ум фармондеҳи воломақоми паймони НАТО будааст, мегӯяд:

"Агар фикр мекунед, ки масъалаи Русия ҳал аст, шумо хато мекунед. Имкониятҳои ин кишвар ҳанӯз ҳам бузурганд. Вале барои Путин ҷуръати зиёде лозим хоҳад шуд, ки сафарбарӣ ба артиш ва дигар иқдомҳои заруриро пиёда кунад."

Додгоҳ ҳафтаи гузашта ҳукм кардааст, ки Юрий Малтсевский ба иҷро накардани фармон барои бозгашт ба ҷанги Украина ба ду соли корҳои ислоҳӣ ва Иван Кашин ба ду солу се моҳи корҳои ислоҳӣ маҳкум карда шаванд.

Ба гуфтаи додгоҳ, Юрий Малтсевский, ки ба амри фармондеҳонаш барои рафтан ба ҷангҳои Украина сарпечӣ кард, ҷазои сахттар гирифт.

Иван Кашинро, ки қаблан дар ҷангҳои Украина ширкат доштааст, ҷазои андак сабуктар додаанд. Дар сурати маҳкум шудан ба корҳои ислоҳӣ, зиндонӣ зери назорати посбонон нест ва ҳақ дорад, баъди кор озодона ба назди хешовандонаш равуо кунад.

Ду ҳавопаймои таълимии Нерӯҳои ҳавоии Украина ҳангоми иҷрои супориши ҳарбӣ дар вилояти Житомир ба ҳам бархурдаанд.

Бино ба иттилои мақомоти Нерӯҳои ҳавоии Украина, дар байни кушташудаҳо, Андрей Пилшиков, халабони бригадаи 40 - уми нерӯҳои мусаллаҳи Украина ҳам ҳаст. Ӯ баъди ширкат дар ҳодисаҳои ҳамла ба Киев, дар моҳи феврал марти соли 2022 машҳур шуд. Пилшиков, ки бо лақаби “Ҷус” шинохта мешуд, борҳо зимни сӯҳбатҳояш бо расонаҳои украинӣ ва ғарбӣ даъват карда буд, ки ба Киев ҳавопаймоҳои замонавии ҷангӣ пешниҳод кунанд.

Хабарнигори бахши Украинии Радиои Озодӣ мегӯяд, ҳавопаймоҳои ба ҳам бархӯрда ба ҳавлии мардуми маҳаллӣ афтидаанд. Дар миёни сокинон талафот ба қайд гирифта нашудааст.

Ниҳоди давлатии тафтишотии Украина сабабҳои садамаи ҳавопаймоҳоро таҳқиқ ва ҳолати техникиву риояи қоидаҳои омодагӣ ба парвозро меомӯзанд.

Оҷонсии Reuters дар як гузориши таҳқиқӣ маълум кардааст, ки бо вуҷуди ҷорӣ шудани таҳрим, ширкатҳои Русия аз моҳи май то июни имсол ба маблағи 1,2 миллиард доллар қисмҳои эҳтиётӣ, аз ҷумла, дасnгоҳҳои ширкати Northrop Grumman, дастгоҳи қаҳвапазӣ, гӯшиҳои махсуси телефон барои роҳбаладони ҳавопайморо харидорӣ кардаанд.

Бино ба хулосаи гузориш, ширкати ҳавопаймоии "Уралские авиалинии" аз замони оғози ҳамлаи бедалели Русия ба Украина, беш аз 20 навъи таҷҳизоти истеҳсоли Амрикоро ба Маскав ворид кардааст. Маълум нест, ки ширкати русӣ ин маҳсулотро чӣ гуна харидорӣ кардааст. Масъулини ширкат ин мавзӯъро шарҳ надоданд.

Ширкати Компания Northrop Grumman, эълон кард, ки бо ширкатҳои Русия харидуфурӯш накардааст ва таъкид намуд, ки ҷиддан тамоми қонуну қоидаҳои вобаста ба таҳрим ва содироти таҷҳизотро риоя мекунад.

То замони эълони таҳрим, ширкатҳои ҳайвпопаймоии Русия барои таъмиру назорати техникии ҳавопаймоҳои худ ба ширкатҳои азиме чун Lufthansa Technik муроҷиат мекарданд. Вақте ин ширкат хидматрасонияш ба Маскавро қатъ кард, Русия ба ширкатҳои хурдтар рӯ овард.

Барои мисол, таҳқиқ маълум кардааст, ки бахши хадамоти техникии ширкати ҳавоии S7 бо ширкати Air Rock Solutions-и Молдова ҳамкорӣ дорад. Бино ба нишондодҳо, дар 14 моҳи ахир, S7 аз ҳамкори молдовии худ ба маблағи 1,23 миллион доллар қисми эҳтиётӣ харидааст.

Масъулини ширкати Air Rock Solutions фурӯши маҳсулоташонро ба ширкатҳои Русия рад мекунанд. Иван Мелников, иҷрокунандаи вазифаи раҳбари ширкат гуфтааст, аксари харидорони онҳо аз Амороти Муттаҳидаи Араб ва Қирғизистонанд.

Таҳқиқи Reuters маълум кардааст, ки дар воқеъ аксари таҷҳизоти ин ширкат тариқи кишварҳои дигар ба Русия бурда шудаанд.

Баъди оғози ҷанги Русия дар Украина, дар баробари манъи парвози ҳавопаймоҳои Русия ба кишварҳои дигар, содирот ва фурӯши таҷҳизоти авиатсионӣ ба ин кишвар манъ шуд.

Ҳамчунин аз ширкатҳои ҳавоии Русия талаб шуда буд, ки ҳавопаймоҳои тариқи лизинг ба дастовардашонро ба кишварҳои истеҳсолкунанда баргардонанд. Коре, ки Русия онро иҷро накард. Аз ин рӯ ҳоло парвози ҳавопаймоҳои Русия ба аксар кишварҳо манъ аст.

Бахши қирғизии Радиои Озодӣ бахши дувуми таҳқиқоти худ оиди муҳоҷирон аз Қирғизистонро, ки дар ҷанги Украина қурбон шудаанд, нашр кард. Ин дафъа ба рӯзноманигорон муяссар шуд, ки бо хешовандони қурбониён ва ширкатдорони низоъ, ки аз маҳбас ба майдони ҷанг сафарбар шудаанд, сӯҳбат кунанд.

Эрлан Эрмеков, шаҳрванди 30-солаи Қирғизистон дар яке аз зиндонҳои Русия адои ҷазо мекард. Охири соли гузашта ӯ ба гурӯҳи зархаридони «Вагнер» шомил шуд. Дар яке аз охирин сӯҳбатҳои видеоӣЭрлан бо хонаводааш гуфтааст, “агар ҳамааш хуб шавад, пас аз шаш моҳ озод мешавам. Ин бароям як имконият аст.”

Эрмеков дар ин суҳбаташ гуфта буд, танҳо аз зиндоне, ки ӯ нигаҳдорӣ мешавад тақрибан 200 касро ба ҷанги зидди Украина мебаранд.

Гулнора Зокирова, модари Эрлан Эрмеков мегӯяд, писараш бори охир 31-уми январ занг зада буд. "Ӯ ба ман дурӯғ гуфт, ки ҳамчун ошпаз кор мекунад. Аммо маълум шуд, ки дар ҷанг иштирок мекардааст.”

Гузориши видеоиро инҷо тамошо кунед:

Эрмеков баъди чаҳор моҳи рафтан ба ҷанг ҳалок шуд. Ӯ яке аз нахустин қирғизистониҳое буд, ки иштирокаш дар ҷанги Украина расонаӣ гардид.

Ба нақли модараш, Эрлан Эрмековро ба ғоратгарӣ ва таҷовуз ба номус айбдор карда буданд. Ҳарчанд Гулнора Зокирова исрор меварзад, ки фарзандаш бегуноҳ маҳкум гардидааст, чун ҳангоми содир шудани ҷиноят дар Русия набуд. Вале зан натавонист бегуноҳии писараш исбот намояд ё ҳадди ақал ӯро ба зиндони Қирғизистон орад.

Ба гуфтаи Гулнора Зокирова, писараш нисфи муҳлати ҷазоро адо карда буд, аммо баъдан чун ваъдаи афвро гирифт, розӣ шуд ба ҷанг биравад.

"Ман гумон кардам, ки дар тобут чизе нест. Ба тарафи росташ снаряд бархӯрда, ӯро пора кардааст. Ӯ дар ҳамла иштирок намудааст. Онҳоро дар сафи аввал мегузоштаанд. Аз пеш ба сӯи онҳо украиниҳо тир меандозанд, дар сурати ақибнишинӣ чеченҳо мепарронанд. Аз пасашон русҳо тир холӣ мекунанд. Яъне дар байни ду оташ қарор мегиранд. Онҳоро ҳамчун барраи қурбонӣ истифода мекунанд,”-бо алам нақл мекунад ин модар.

Бахши қирғизии Радиои Озодӣ маълум кард, ки дар набардҳо барои Бахмут тақрибан 10 шаҳрванди Қирғизистон кушта шудаанд. Наздикони онҳо аз сӯҳбат бо хабарнигорон худдорӣ мекунанд. Ба нақли пайвандони яке аз зиндониёни кушташуда ба онҳо намегӯянд, ки хешовандашон чигуна кушта шудааст.

Аксари маҳбусоне, ки ба ҷанг мераванд, дар бораи ин тасмимашон ба наздикон нақл намекунанд. Аз ин рӯ, дар бораи теъдоди захмиён, кушташудагон ва умуман ширкатдорони ҷанг аз Қирғизистон омори дақиқ вуҷуд надорад.

Мирлан Токтобеков, коршиноси масоили муҳоҷират мегӯяд, дар аввал маҳбусоне ба ҷанг ҷалб мешуданд, ки ба ҷиноятҳои вазнин муттаҳам буданд. Чун ба гуфтаи ин коршинос, чунин гурӯҳи маҳбусон, ки мебоист солҳои тӯлонӣ дар зиндон бошанд, довталабона ба ҷанг мерафтанад. “Баъдан онҳоеро маҷбуран сафарбар мекарданд, ки мӯҳлати адои ҳукмашон ба поён мерасид. Аз рӯи маълумоти мо 30 нафар қирғизистониёне, ки бевосита шаҳрвандии Қирғизистонро доштанд, қурбон шудаанд. Боз онҳое низ ҳастанд,ки шаҳрвандии Русияро гирифтаанд,"-афзуд ин коршинос.

Қаблан муассиси гурӯҳи зархаридони «Вагнер» Евгений Пригожин гуфта буд, ки ҷалби маҳбусон ба ширкати хусусии низомии ӯ қатъ шудааст. Аммо онҳое, ки дар зиндонҳои Русия адои ҷазо мекунанд, мегӯянд, даъват ба ҷанг то ҳол идома дорад.

Наздикони қурбониён мегӯянд, баъди огоҳӣ ёфтан аз марги наздиконашон онҳоро боз як имтиҳони дигар интизор аст. Гирифтани тобут. Онҳо чанд ҳафта бояд мунтазир бимонанд ва дар аксар маврид пайдо ва шиносоӣ кардани кушташудаҳо аз миёни ҷасадҳои комилан сӯхта ва ё чанд пораи бадан, ки дар тобут гузошта шудаанд, сахт аст.

Модарони қурбониён борҳо ба ҳамватанонашон муроҷиат карданд,ки ба ҳеҷ ваҷҳ барои ширкат дар ин ҷанг розӣ нашаванд.

Тибқи хабарҳои расида, чандин зиндониёни тоҷикро ҳам аз маҳбасҳои Русия ба Украина бурдаанд. То ин дам хабари марги зиёда аз 20 нафари онҳо расонаӣ шудааст.

Ҷалби муҳоҷирону маҳбусони тоҷик аз ҷониби Русия дар ҷанги зидди Украина аз тобистони соли гузашта оғоз шуд. Он замон расонаҳо хабар доданд, ки артиши Русия дар ҷанг талафоти зиёд додааст ва бо ҷалби маҳбусон мехоҳад камбуди нерӯро ҷуброн кунад.

Вазири корҳои дохилии Тоҷикистон рӯзи 12-уми август дар нишасти матбуотӣ гуфт, дар бораи ба ҷанг сафарбар шудани тақрибан сад муҳоҷири тоҷик хабар доранд. Ҷанге, ки ҷомеаи ҷаҳонӣ онро хилофи қонунҳои байнулмилалӣ медонад ва Русияро барои талоши ғасби як кишвари мустақил зери таҳрим гузошт.

Шаби гузашта дрон ё ҳавопаймоҳои бесарнишини Русия шаҳри шарқии Харковро дар Украина ҳадаф қарор доданд.

Ба гуфти мақомоти маҳаллӣ, дар натиҷаи ҳамла як нафар ба ҳалокат расида, бинои хобгоҳи як коллеҷ осеб дидааст.

Иҳор Терехов Мири Харков иброз дошт, ки ҳавопаймоҳои бидуни сарнишин дар канораҳои ин шаҳр исобат кардаанд.

Ба навиштаи мири Маскав Сергей Собянин, шаби гузашта як ҳавопаймои бидуни сарнишин ба бинои бисёртабақа дар маркази пойтахти Русия бархӯрдааст. Ба қавли ӯ, чанд дрони дигар аз тарафи низоми мудофиаи зиддиҳавоии русӣ хунсо шудааст.

Дар шабакаи Телеграм, Собянин хотирнишон кардааст, ки ҳафтаи гузашта ҳам ҳамин бино аз ҳамлаи ҳавопаймоҳои бидуни сарнишин зарар дида буд. Хабаргузории ТАСС навиштааст, ки дар пайи ҳамла дирӯз фурудгоҳи Внуковои Маскав муддати кӯтоҳе аз кор монда буд.

Шаби 30-юми июл Маскав мавриди ҳамлаи бесарнишин қарор гирифтааст. Ду бесарнишин ба Маҷмааи тиҷоратии “Маскав Сити” бархурда, парвозҳо аз фурӯдгоҳи “Внуково” барои як муддат баста шуданд.

Ба навиштаи расонаҳои давлатии Русия дар пайи ҳамлаи бесарнишинҳо, тирезаҳои як бинои маъмурӣ шикаставу тахриб шудаанд. Хабаргузории ТАСС аз захмӣ шудани як нафар хабар додааст. Мақомоти Маскав кори фурӯдгоҳи Внуковаро барои як муддат манъ ва дубора фаъол карданд.

Вазорати дифои Русия ҳам дар баёнияе имрӯз гуфт, шаби якшанбе ба ҳудуди Маркази тиҷоратии “Маскав Ситӣ” бо ду бесарнишин ҳамла сурат гирифт ва бесарнишинҳо нобуд карда шуданд. Ин ниҳод, ҳодисаро кӯшиши ҳамлаи террористии нерӯҳои Украина номидааст. Киев ба ин иддаҳо посух надодааст.

Дар ҳамин ҳол амалиёти ҷавобии нерӯҳои Украина ба минтақаҳои ҷанубу шарқии Русия идома дорад. Муовини вазири дифои Украина, Ана Маляр имрӯз дар саҳифаи Телеграм хабар додааст, ки низомиёни украинӣ “оҳиста, аммо дуруст” ба самти Бердянск ва Мелитопол дар минтақаи Запороже пеш мераванд.

Дар як моҳи ахир Маскав чаҳор бор мавриди ҳамлаи ҳавопаймоҳои бесарнишин қарор гирифтааст.

Артиши Украина рӯзи 30 июл гуфт, пули Чонар, ки Қримро бо қисмати ишғолшудаи вилояти Херсон мепайвандад, дар як ҳамлаи рӯзи гузашта осеб дидааст.

Мақомоти минтақаи ғасбшудаи Херсон ҳам аз ҳамлаҳои мушакии украина ба хатти роҳи оҳан хабар дода, иддао кардаанд, ки ҳамлаҳо безарар гардонида шуданд. Киев масъулияти ин ҳамлаҳоро бар дӯш нагирифтааст.

Вазорати дифои Русия иддао дорад, ки нерӯҳои ҳавоии ин кишвар субҳи душанбе ду бесарнишин ё дрони Украинаиро дар фазои шаҳри Маскав роҳгирӣ ва нобуд карданд.

Шаҳрдори Маскав Сергей Собянин ҳам дар "Телеграм" навиштааст, ки ин ду бесарнишин соатҳои тақрибан 4-субҳ ба вақти маҳаллӣ ба ду бинои ғайристиқоматӣ дар пойтахти Русия бархӯрдаанд. Ба гуфтаи шаҳрдори Маскав, ин ҳамла "талафоти ҷонӣ дар пай надоштааст".

Хабаргузории "Рейтерз" ҳам чанд аксро аз маркази Маскав, ҷое ки бесарнишинҳо бархӯрдаанд, нашр кардааст. Ба иттилои расонаҳои байналмилалӣ, яке аз бесарнишинҳо дар маҷмаи Вазорати дифои Русия бархӯрдааст. Мақомоти Украина то кунун дар ин бора ибрози назар накардаанд.

Ҳамлаи бесарнишинҳо ба Маскав дар ҳоле сурат мегирад, ки рӯзи гузашта Киев ва Маскав якдигарро ба ҳамла ба калисои таърихӣ дар шаҳри Одесса воқеъ дар ҷануб-ғарби Украина, муттаҳам карданд.

Владислав Назаров, сухангӯи фармондеҳии амалиёти артиши Украина дар ҷануб гуфт, ки дар ин ҳамла 2 нафар кушта шуда ва 20 тани дигар маҷрӯҳ шуданд.

Видеоҳои нашршуда дар шабакаҳои иҷтимоии Украина нишон медиҳад, ки калонтарин калисои ҷомеи Одесса, ки 214 сол таърих дорад, осеби зиёд дидааст. Дар як видеои дигар як марди ваҳшатзада аз паёмадҳои ҳамла мегӯяд, ки "дигар калисое вуҷуд надорад".

ЮНЕСКО, Созмони омӯзишӣ, илмӣ ва фарҳангии Созмони Милали Муттаҳид ҳамлаҳои Русия ба марказҳои бостонии Одессаро, ки низ зери ҳифозати Конвенсияи мероси ҷаҳонӣ аст, маҳкум кард ва хоҳони қатъи бомбаборони ин марказҳо шуд.

Даргириҳо миёни нерӯҳои Русия ва Украина дар рӯзҳои ахир бештар шудааст.

Даҳҳо ҳазор зани украинӣ ҳоло дар баробари мардон ҳам дар артиш хидмат мекунанд ва ҳам ба ҷанге мераванд, ки Русия дар ватанашон оғоз кард.

Дар ин миён ҳазорон зани дигар бо фишору бемориҳои равонӣ меҷанганд, ки ҷанг ба сарашон овард ва саъй доранд, зиндагиашонро аз нав бисозанд.

Светлана Косолапова, яке аз заноне аст, ки танҳо мондааст, чун шавҳари сарбозаш дар ҷанг кушта шуд. Мегӯяд, пеш аз ҷанг зиндагии орому осуда ва барномаҳои зиёде барои истироҳат доштанд. Светлана Косолапова, ҳамсари сарбози кушташуда гуфт: "Понздаҳ сол зиндагии шоде доштем. Ҳамаро дар як рӯз аз ман гирифтанд. Мо ҳам оянда доштем. Моҳи апрел ба куҳҳои Карпат билет доштем."

Видеоро инҷо тамошо кунед:

Моҳи феврали соли 2022 неруҳои Русия зодгоҳашон, шаҳри Луганскро ишғол карданд. Мегӯяд, ки зиндагӣ барои ӯву ду фарзандаш ба як кобуси бепоён табдил ёфт. "Ҳатто пас аз марги шавҳарам, омада маро барои бозпурсӣ мебурданд, бачаҳоро маҳкам мекарданд. Хӯрокамонро мегирифтанд" - афзуд, Светлана Косолапова, ҳамсари сарбози кушташуда

Ба ғайр аз фирор, аз шиканҷаи равонӣ дигар илоҷе надошт. Агарчӣ ҷое барои рафтан надошт, ду фарзандашро гирифту гурехт, то зинда бимонад.

Айни замон даҳҳо ҳазор зани украинӣ дар баробари мардон дар артиш хидмат мекунанд ва ё ба зидди неруҳои Русия меҷанганд. Аммо онҳое, ки дар ақибгоҳ мондаанд, бо бемориҳои равонӣ ва мушкилоти зиндагӣ меҷанганд.

Ба доди Косолапова Бунёди Маша, як созмони ғайриҳукуматие расид, ки ба занону кӯдакони осебдида дар ҷанг кумак мерасонад.

Мария Ефрошина, аз бунёдгузорони созмон мегӯяд, занон ҳоло ба мушкилоти комилан нав рӯ ба рӯ шудаанд ва ҳар вақт назди онҳо меоянд, аз зиндагӣ ноумед ҳастанд. Мария Ефрошина, муассисаи “Бунёди Маша” гуфт:

“Ҳаваси зиндагӣ надоранд, маъние дар зиндагӣ намебинанд. Ин дақиқан ҳамон чизест, ки душман бо мо кард. Душман на танҳо занонро кушт, балки аз назари равонӣ ҳам нобуд кард. “

Светлана Косолапова офияти равонӣ гирифт. Батадриҷ ба худ омад ва ба дигарон кумак карданро омӯхт. Ҳоло дар гуруҳи равоншиносӣ кор мекунад, ки ба кудакони гирифтори аутизм кумак мерасонанд.

"Ман ҳоло ба ҷое расидам, ки дигар на фақат кумак гирифта метавонам, балки ба дигарон мадад мерасонам." - гуфт вай

Мисли занони дигари украинӣ Косолапова дигар илоҷе ба ғайр аз созиш бо тақдири гузаштааш надорад. Акнун саъй дорад, барои худ оянда ва зиндагии беҳтарро бисозад, вале бе як азизаш, ки ҷанг ӯро аз Светлана гирифт.

Вазорати дифои Русия рӯзи 22 июл аз кушта шудани хабарнигори низомии Оҷонсии давлатии Русия ё "РИА-Новости" хабар додааст.

Вазорат аз ин хабарнигор Ростислав Журавлев ном бурда, дар шабакаи Телеграми худ навиштааст, вай ҳангоми тирандозӣ дар як минтақаи аз сӯйи Русия ғасбшудаи Украина, дар виояти Запароже кушта шуд. Ин ниҳод ҳамчунин аз маҷрӯҳ шудаи як корманди дигари "РИА Новости", Константин Михалчевский хабар дод.

Мақомоти Русия иддао кардааст, ки артиши Украина аз бомби хушаӣ истифода намудаанд. Тасдиқи дурустии ин хабар аз манбаъҳои дигар феълан номумкин аст.

Аз оғози моҳи июн дар ин минтақа ҷанг идома дорад. Бино ба иттилои Иттифоқи журналистони Русия хабарнигорони “Известий” Роман Полшаков ва наворбардор Дмитрий Шиков ҳам ҷароҳат бардоштаанд.

Бар асари ҳамлаҳои мушакӣ ва зарбаҳои ҳавоии низомиёни Русия ба минтақаҳои аҳолинишини Украина, дар 24 соати ахир, дасти кам шаш нафар, аз ҷумла ду кӯдак кушта шуда, анборҳои ғалла осеб дидаанд. Дар ин бора артиши Украина рӯзи 22 -юми июл хабар додааст.

Бино ба гузоришҳо дар як шабонарӯзи ахир артиши Русия ба минтақаҳои аҳолинишин ва мавқеъҳои сарбозони Украна 16 ҳамлаи мушакӣ ва 20 зарбаи ҳавоӣ анҷом додаанд. Дар миёни кушташудаҳо ва захмиён ғайринизомиён ҳам ҳастанд. Дар ин ҳамлаҳо, анбор ё нуқатаҳои нигаҳдории ғалла дар ҷануби Украина осеб дида, беш аз 70 манзили истиқоматии сокинон ва биноҳои дигар вайрон шудааст.

Ситоди кулли нерӯҳои мусаллаҳи Украина аз хатари эҳтимолии ҳамлаҳои нав хабар додааст: “Душман нерӯи аслии худро ба самти Купянск, Лиманск, Бахмут, Авдиевка ва Маринск равона кардааст. Дар як шабонанрӯзи ахир беш аз 40 задухурди мусаллаҳона ба амал омад.” -

Бино ба иттилои Павел Кириленко, раиси вилояти Донетск, дар шимоли ин минтақа, ки чанд моҳ боз он ҷо задухурди шадид идома дорад, бар асари тирборони сарбозони рус, 4 нафар, аз ҷумла ду кӯдаки 10 ва 16 сола кушта шудаанд. Ба гуфтаи Кириленко, кӯдакон бародару хоҳар буда дар як ҳамлаи мушакии низомиёни Русия ба хонаашон фавтидаанд.

Мақомоти Украина мегӯянд, дар пайи тирборон ҳамчунин дар шаҳраки “Ню-Йорки”-и Донетск, воқеъ дар тақрибан 40 километрии ҷанби Бахмут, чаҳор ғайринизомӣ аз ҷумла як зану шавҳар кушта ва як сокини дигар захмӣ шудааст.

Чанд рӯз боз ҳамлаи мушакӣ ба иншооти бандарҳои украина дар Баҳри Сиёҳ идома дорад. Дар натиҷа анборҳои нигаҳдории ғалла дар минтақаи Одесса оташ гирифта, миқдори хеле зиёди маводе, ки барои содирот нигаҳдорӣ мешуд, нобуд карда шудааст.

Русия рӯзи 21 июл гуфт, ки нерӯҳои дарёии он дар шимолу ғарби Баҳри Сиёҳ як "машқ"-и мустақими оташнишонӣ анҷом додааст.

Қаблан Вазорати дифои эълон карда буд, ки боркашонӣ ба бандарҳои Украина манъ шуда, ҳамаи киштиҳое, ки ба бандарҳои мазкур ҳаракат мекунанд, ҳамчун "интиқолдиҳандаи эҳтимолии борҳои низомӣ" ҳисобида хоҳад шуд.

Тибқи иттилои сомонаи Вазорати умури хориҷии Украина, ба даъвати сафир хабарҳо дар бораи он ки Русия гӯиё барои давр задани таҳримҳо, аз ҷумла харидории техника ва маҳсулоте, ки барои истеҳсоли силоҳ лозим аст, аз Қирғизистон истифода мекунад, сабаб шудааст.

Масъулони Вазорати умури хориҷии Украина аз сафири Қирғизистон хостаанд, ки ин хабарҳоро шарҳ диҳад. Дар мулоқот таъкид шудааст, ки "Украина аз Қирғизистон ба Русия содир шудани маҳсулотеро, ки дар таҷҳизоти низомӣ истифода мешавад, ҳамчун амали ғайридӯстона ва ҷонибдорӣ аз ҷанги Украина алайҳи ин кишвар қабул хоҳад кард".

Вазорати молияи ИМА рӯзи сешанбе 4 ширкати қирғизистониро барои интиқоли молҳои таҳримшуда ба Русия ба "рӯйхати сиёҳ" ворид кард. Аз ширкатҳое, ки таҳрим шудаанд "RM Design and Development", “ГТМЕ Технологии”, “Прогресс лидер” ва “Карголайн” ном бурда шудааст.

Евгений Пригожин, раиси гурӯҳи муздурони "Вагнер" дар як навори видеоӣ, ки рӯзи чаҳоршанбе нашр шуд, ҳангоми истиқбол аз нерӯҳои ин гурӯҳ дар Белорус гуфт, ки "Вагнер" дигар дар Украина намеҷангад, вале онҳо бояд худро барои Африқо омода кунанд. Ин навор, ки аз тарафи канали хабарии "Вагнер" дар "Телеграм" нашр шуд, аввалин санаде аз маҳали ҷобаҷойии Евгений Пригожин пас аз ошӯб ин гурӯҳ дар 23 июн аст.

Дар ин навор, ки хабаргузориҳои байналмилалӣ ҳанӯз натавонистаанд дурустии онро таъйид кунанд, садо ва лаҳҷаи русии марде, ки монанд ба Евгений Пригожин аст, шунида мешавад, ки зархаридони "Вагнер"-ро хушомадед мегӯяд. Ин навор аз сӯи расонаҳои "Вагнер" дар "Телеграм" бозпахш шудааст.

Дар ин навор фарде, ки ба назар мерасад Евгений Пригожин аст, мегӯяд, "ба хоки Белорус хуш омадед. Мо сарфарозона ҷангидем. Шумо барои Русия корҳои бузурге анҷом додед. Ончӣ дар ҷабҳаи ҷанг мегузарад, шармовар аст ва дигар лозим нест, ки дар он иштирок кунем".

Владимир Путин дар аввалин вокуниши худ ба ошӯби "Вагнер" гуфта буд, ки онро саркӯб хоҳад кард, вале чанд соат баъд байни Кремл ва Евгений Пригожин созише сурат гирифт ва бар асоси он, ба муздурони "Вагнер" иҷоза дода шуд ба Белорус бираванд.

Евгений Пригожин пас аз шӯриши "Вагнер" гуфт, ҳадаф аз ин иқдом барканории Сергей Шойгу, вазири дифоъ ва генерал Валерий Герасимов, раиси Ситоди кулли нерӯҳои мусаллаҳи Русия будааст, на сарнагунии ҳукумати Владимир Путин.

Аз рӯзи 24-уми июн, ки видеои хуруҷи Пригожин аз шаҳри Ростов нашр шуд ва Путин ӯро хоин хитоб кард, аз сарнавишти ӯ хабари дақиқе дар даст набуд. Илова бар ин, маълум набуд, ки зархаридони "Вагнер", ки ба иддаои Пригожин шумори онҳо ба 25 ҳазор нафар мерасад, пас аз хуруҷ аз ҷабҳаи ҷанг дар Украина чӣ хоҳанд кард.

Пас аз ошӯби "Вагнер" ҳукумати Русия ва Владимир Путин талош кардаанд, ки вазъро ором нишон диҳанд. Мақомҳои рус тафсири сиёсатмадорон ва коршиносони ғарбӣ аз ошӯбро рад карда ва гуфтаанд, ки Ғарб набояд худро бо ин "ҷанҷолсозиҳо" машғул кунад.

Дар бахши дигаре аз видео, як парчами сиёҳи гурӯҳи "Вагнер" бо шиори "Хун, ифтихор, сарзамини модарӣ ва шаҳомат", ки аз урдугоҳи қаблии онҳо дар ҷануб-ғарби Русия ба Белорус мунтақил шудааст, ба Пригожин супурда мешавад.

Ҳукумати Белорус ҳафтаи гузашта хабар дод, ки муздурони гурӯҳи "Вагнер" дар як пойгоҳи низомӣ воқеъ дар ҷануб-шарқи Минск дар ҳоли омӯзиш додани сарбозони ин кишвар ҳастанд.

Евгений Пригожин дар бахши дигаре аз видео ба зархаридони "Вагнер" мегӯяд, ки бо мардуми маҳаллӣ ба хубӣ рафтор кунанд, ба онҳо дастур медиҳад, ки сарбозони Белорусро омӯзиш дода, худро барои "сафари нав ба Африқо" омода кунанд.

Ӯ меафзояд, "ва шояд мо ба амалиёти низомии вижа (номе ки Русия ба ҷанги Украина додааст) бозмегардем, вале вақте ин корро хоҳем кард, ки мутмаин шавем водор ба шармсорӣ нахоҳем шуд".

Гуруҳи "Вагнер" ҳамзамон бо густариши дахолати низомии Русия дар кишварҳои дигар монанди Сурия, Либия ва Моли ва бо ҳадафи рад кардани ин дахолатҳо таъсис шуд ва доманаи фаъолияти он дар даҳаи гузашта густариш ёфтааст.

Яке дигар аз муассисон ва раҳбарони феълии ин ширкати низомии хусусӣ Дмитрий Уткин, афсари пешини нерӯҳои вижаи зиддиистихборотии артиши Русия аст. Пас аз Евгений Пригожин, марди дигаре ки ба назар мерасад Дмитрий Уткин бошад, барои зархаридони "Вагнер" суханронӣ кард.

Ӯ ба забони русӣ гуфт, "ин охири кор нест. Ин фақат оғоз кори бузурге дар саросари ҷаҳон аст, ки ба зудӣ онро иҷро хоҳем кард".

Уткин сипас ба забони англисӣ афзуд, "ба дӯзах хуш омадед".

Тинчтики 28-сола аз Қирғизистон яке аз садҳо муҳоҷиронест, ки дар амалиёти ахири “Нелегал” ба дасти пулиси Русия афтид ва ба боздоштгоҳи муввақатии Сахарово интиқол ёфт. Ба нақли ин муҳоҷир дар Сахарово талош карданд ӯро барои рафтан ба ҷанги Украина розӣ кунанд. Барояш ваъдаҳо доданд. “Ваъда мекунанд, ки агар барои 6 моҳ биравӣ 1 миллиону 200 ҳазор рубл мегирӣ ва соҳиби санадҳои зарурии будубош дар Русия мешавӣ,”- нақл кард, Тинчтик дар сӯҳбат бо хабарнигорони лоиҳаи “Медиа-мигрант”.

Баъди посухи рад додан, Тинчтик ҳамроҳ бо 30 зодаи дигари Қирғизистон аз Русия ронда шуд. Ӯ акнун 5 соли оянда ба Русия роҳ дода намешавад.

Тинчтик 8 соли ахир дар сохтмонҳои Русия кор мекард. Дар рейди ахир ӯ бинобари гузаштани муҳлати сабти иқоматаш боздошт шуд. Муҳоҷири қирғиз умед дошт, ки метавонад бо супурдани ҷарима халос мешавад, аммо ин амалиёти одӣ набуд ва ӯро ба Маркази муҳоҷирон дар Сахарова фиристоданд. Тинчитик 17 рӯз дар он ҷо монд.

"Рейд ин бор хеле сахт буд. Одамонро аз рӯйи аксҳояшон ҷустуҷӯ мекарданд. Пулис аз таҷҳизоти навтарин, аз ҷумла аз дурбинҳои назоратӣ дар метро, хиёбон ва мағозаҳо истифода мекард. Хона ба хона мегаштанд. Қирғизҳои зиёдеро боздошт карданд. Дар ҳуҷрае, ки мо нигаҳдорӣ мешудем, як узбек ҳам буд. Ӯ нақл кард, ки милисаҳо ба хонааш рафта то дер телефон ва суратҳои дохили онро тафтишу тамошо кардаанд,” – нақл кард, Тинчитик.

Гузориши видеоиро инҷо тамошо кунед:

Тинчитик бо чашмони худ дид, ки муҳоҷирон ҳафтаву рӯзҳо дар чӣ шароите нигаҳдорӣ мешаванду муносибат бо онҳо чӣ гуна аст.

“Бо муҳоҷирон мисли одам муносибат намекунанд. Агар бемор шавӣ ва дору пурсӣ, намедиҳнд. Таҳқиру латукӯб мекунанд. Баъди аз он ҷо омадан ман бо як марде сӯҳбати видеоӣ доштам. Ӯ гуфт, қабурғааш шикастааст. Ӯ инро баъди ташхис фаҳмидааст. Ҷавонеро, ки ҳамроҳ бо мо дар як ҷо буд, хеле сахт заданд. Вай нақл кард, ки якбора 4 нафар бо элетрошокер омада, ӯро латукӯб карданд. Он ҷо агар як нафар эътроз кунад, 40 - 50 нафарро мезаданд.”

Ба нақли ин муҳоҷири қирғиз, дар маркази муҳоҷират, эълонҳои рафтан ба ҷанг овехта, ба муҳоҷирон бар ивази ҷанг мукофоти пулӣ ва пешниҳоди шаҳрвандии Русияро мекунанд.

“Ман ин варақаҳоро ҳатто хондан намехостам, аммо ба ҳар ҳол дидани он одамро ба фикр водор мекунад. Ҳафтаи гузашта ошкоро варақаеро овезон карданд, ки дар он ваъда шудааст, агар 6 моҳ ба ҷанг равӣ 1 миллиону дусад ҳазор рубл мегирӣ. Он ҷо ошкор рақамҳои телефон ҳам навишта шуда буд,”-нақл кард ин муҳоҷири қирғиз.

Ин эълонҳо бетаъсир намондаанд ва ба гуфтаи Тинчитик бархе аз муҳоҷирони узбеку қирғиз ва тоҷик бо Вазорати мудофиа қарордод баста, аз боздоштгоҳ рост ба майдони ҷанг рафтаанд. Ҳадафи аслии онҳо ба даст овардани пули зиёд ва баргардонидани қарзҳояшон буд.

“Дар як ҳуҷраи боздоштгоҳ бо ман узбекҳо буданд, Як қирғиз ҳам бо онҳо буд. Ӯ гуфт, ки аз як ширкати карздиҳӣ 30 ҳазор рубл қарздор аст ва агар қарордодро имзо кунад метавонад қарзашро баргардонад. Бачаҳо хостанд ӯро аз роҳаш гардонданд, гӯш накард. Мо ба ӯ гуфтем, саросема нашав, барои онҳо фарқе надорад, агар имзо кунӣ, зуд туро мебаранд."

Тинчитик шод аст, ки нарафт ва ба ин ваъдаҳо дода нашуд. Ӯ тамоми ин солҳо дар Русия барои пешбурди зиндагии хонавода кор мекард, ҳоло талош дорад зиндгияшро дар Қирғизистон бисозад.

Ҷалби иҷбории муҳоҷирон аз кишварҳои Осиёи Марказӣ ба ҷанг борҳо садо додааст. Ҳукуматҳои чанд кишварҳои Осиёи Марказӣ ба шаҳрвандонашон дар Русия ҳушдор доданд, ки дар сурати ба ҷанги зидди Украина рафтан барои зархаридӣ зиндонӣ мешаванд.

Русия, ки моҳи феврали соли 2021 ба Украина ҳамла кард, талафоти зиёд додааст. Бештар аз 100 ҳазор сарбозу афсари Русия дар ин ҷанг куштаву захмӣ шудаанд. Ҳоло зоҳиран ин кишвар талош дорад, бо ҳар роҳе сафи артишро пур кунад.

Кохи сафед пушти дарҳои баста имкони ирсоли мушакҳои дурпарвози навъи ATACMS-ро ба Украина баррасӣ дорад. Дар ин бора нашрияи New York Times бо такя ба манобеи худ хабар медиҳад.

Ба гуфтаи манобеи нашрия, гап дар бораи ирсоли чанд мушаки идорашавандаи навъи "замин-замин" меравад, ки дар захираи неруҳои мудофиаи ИМА қарор доранд.

Бо ин вуҷуд, Пентагон мегӯяд, айни замон Украина ба мушакҳои дурпарвоз ниёз надорад. Ба илова, мушакҳои амрикоии ATACMS нисбатан калонҳаҷм нестанд ва ин навъи мушакҳо дар нимҷазираи Куриё ҷойгир шудаанд.

Киев аз чандест, ки талош дорад, соҳиби мушакҳои дурпарвоз шавад. Парвози ATACMS наздики 300 км-ро ташкил медиҳад. Мақомоти Украина мегӯянд, мушакҳои ATACMS ба артиши Украина имкон медиҳанд, ки ба ақибгоҳи неруҳои Русия зарба зада шавад. Аз ҷумла ба Қрими ғасбшуда, ки Русия аз он ҳамчун пойгоҳи партоби бесарнишинҳо истифода мебарад, навиштааст нашрия.

Пештар аз ин Вашингтон ирсоли мушакҳои ATACMS-ро ба Украина қатъиян рад мекард. Вашингтон мегуфт, Украина метавонад ба ҳудуди Русия зарба занад ва ин боиси шиддат гирифтани ҷанг хоҳад шуд.

Дар саммити НАТО дар Вилнюс дирӯз Фаронса ба Украина ваъдаи ирсоли мушакҳои навъи SCALP-ро дод. Ин мушакҳо 250 км парвоз мекунанд. Дар сурати таҷдиди мушакҳо онҳо метавонанд, то 500 км парвоз кунанд. Ба навиштаи Reuters, қисме аз мушакҳои ваъдакардаи Фаронса аллакай дар Украина ҳастанд.

Кишварҳои ғарбӣ аз замони таҷовузи Русия ба хоки Украина, ба Киев миллиардҳо доллар кӯмак кардаанд. Амрико ва муттаҳидони аврупоиаш ваъда додаанд, ки то вақти ғалабаи Украина ирсоли муҳимоти низомиро ба ин кишвар идома медиҳанд. Владимир Зеленский, раиси ҷумҳури Украина ахиран шикоят кард, ки кишварҳои ғарбӣ дар фиристодани аслиҳа таъхир мекунанд.

Нерӯҳои Украина, ки деҳаи Нескучне дар вилояти Донетскро аз дасти сарбозони Русия озод кардаанд, онҷоро саропо минакоришуда ёфтанд. Деҳоти минакоришуда аз як тараф ва камингоҳу истеҳкомҳои сахти нерӯҳои Русия аз тарафи дигар ҳамлаҳои ҷавобии нерӯҳои Украина ва пешравии онҳоро душвор кардааст. Сарбозони украинӣ ҳам мегӯянд, онгуна ки мардум фикр мекунанд, пешравӣ дар ҷанг ба осонӣ муяссар намешавад.

Хатари пинҳону ноаён пешравии нерӯҳои Украинаро суст кардааст. Рустои Нескучнеро нерӯҳои украинӣ чанде пеш озод карданд, вале қабл аз ақибнишинӣ, сарбозони рус дар деҳа аслиҳаи кушанда кишт кардаанд.

Дмитро, сарбози украинӣ мегӯяд, "дар тамоми кӯчаҳо мина гузоштаанд. Вақте вориди деҳа шудем, даромадгоҳи онро ҳам минагузорӣ кардаанд. Бо поям канор зада, ҳаракат кардем.”

Чунин вазъ сарбозони украиниро водор мекунад, ки бо эҳтиёт ҳаракат кунанд, то ба мина барнахӯранд. Андрей Кузаков, хабарнигори телевизиони "Настояшее Время" ҳам шоҳид шуд, ки нерӯҳои Русия ба хотири суст кардани пешравии артиши Украина маҳаллаҳоро минакорӣ кардаанд. Артиши Русия минаҳои зиёде гузоштаанд, ки минаи зидди нерӯҳои пиёданизом ва минаҳои зидди тонк аз ҷумлаи он мебошад.

Гузориши видеоиро инҷо тамошо кунед:

Сарфи назар аз ин мушкилиҳо ба гуруҳе аз сарбозони украинӣ муяссар шудааст, ки қисме аз минаҳоро барчинанд.

Дмитро, сарбози украинӣ гуфт, "ин мина пой ва дигар аъзои баданро пора мекунад. Ҳамаҷоро пора мекунад, аз ҷумла олоти ҷинсии инсонро. Ҳар як сарбоз бояд усулҳои оддитарини кори миначинҳоро донад. Чӣ гуна ҷустуҷу кардану ёфтанашонро. Ин корро ман худам омӯхтам."

Сарбозони рус ҳатто дар дохили биноҳо мина гузоштаанд. Валерий, сарбози дигар аз Украина ба хабарнигори Настояшее время минаро нишон дода мегӯяд, "детонатори ин мина омода аст. Сарбозони Русия онро гузоштаанд, то мо наздик биёем ва он битаркад."

Истеҳкомҳои сахт дар камингоҳҳои нерӯҳои Русия ҳамлаҳои ҷавобии нерӯҳои Украинаро душвор кардаанд. Ба сарбозони украинӣ се рӯз лозим шудааст, то як камингоҳи русҳоро бигиранд. Ба ин хотир Валерий, сарбози украини мегӯяд, ҳамлаи ҷавобӣ онгуна, ки одамон фикр мекунанд осон нест. "Бояд барои ҳар русто биҷангед. Барои ҳамин фикр накунед, ки ин кори содда аст, вале мо мекӯшем, ҳарчӣ зудтар ин корро ба анҷом расонем."

Мақомоти Украина рӯзи 7-уми июл гузориш доданд, ки дар атрофи шаҳри Бахмут бештар аз як километр пешравӣ доштаанд ва барои пешравии бештар саъй доранд.

Украина моҳи июн аз ҳамлаи ҷавобӣ хабар дод ва дар рӯзҳои аввал 8 минтақаи аҳолинишинро аз низомиёни Русия бозпас гирифтанд. Владимир Зеленский, раиси ҷумҳури Украина гуфт, кишварҳои ғарбӣ дар ирсоли аслиҳа ба кишвараш таъхир карданд ва имкон дод, ки неруҳои Русия барои муқовимат ба ҳамлаҳои ҷавобӣ омодагӣ бигиранд.

Пентагон эълон кард, ки ба Украина бастаи нави кӯмакҳои низомиро бо маблағи 800 млн доллар пешниҳод мекунад.

Ин баста аз мошинҳои зиреҳпӯши Bradley ва Stryker ва бомбҳои хӯшаӣ ё кассетӣ ва мошинҳои борбардору ҳарбӣ иборат аст.

Колин Кал, мушовири аршади умури сиёсии Пентагон, гуфт, Украина, ки уҳдадор шудааст, барои коҳиши хатар ба аҳолияш аз бомбҳои хӯшаӣ истифода кунад, бояд аз шеваи корбарии он ба Амрико ҳисобот диҳад.

Пештар аз ин Ҷейк Салливан, мушовири амнити миллии Амрико дар нишасте дар Кохи Сафед гуфт, Амрико аз хатари бомбҳои хӯшаӣ ё кассетӣ огоҳ аст ва аз ин рӯ қарор дар бораи истифодаи он ба осонӣ гирифта нашуд. Вале ба қавли вай “Русия аз оғози ҷанг барои ҳамла ба Украина аз бомби хӯшаӣ истифода мекард, акнун ба ин кишвар ҳам барои ҳимоя аз қаламраваш чунин силоҳ зарур аст.”

“Мо дарк мекунем, ки бомби хушаӣ ба аҳолии осоишта хатар дорад, барои ҳамин мо ин тасмимро то ҳадди имкон ба таъхир мегузоштем. Вале агар нерӯҳои Русия пеш раванд ва ҳудудҳои бештари Украинаро ғасб кунанд, ин хатари ҷиддитар хоҳад буд.”- афзуд, Ҷейк Салливан.

Ин мақомдори амрикоӣ таъкид кард, ки Украина барои истифодаи “эҳтиёткорона”- и бомбҳои хӯшаӣ ва таъмини амнияти аҳолӣ кафолат додааст.

Бино ба иттилои хабаргузории Reuters, Украина ҳанӯз моҳи марти имсол аз Амрико бомби хӯшаӣ хоста буд. Қаблан Олмон гуфта буд, зидди интиқоли ин навъи силоҳ ба Украина аст.

Созмони байналмилалии ҳуқуқи башари "Human Rights Watch" (HRW) рӯзи 6 уми июл аз Русия ва Украина давъат кард, ки аз истифодаи бомби хӯшаӣ даст кашанд. Ин созмон аз Амрико ҳам хост, бомби кассетӣ интиқол надиҳад.

Моҳи августи соли 2022 Эътилофи бомбҳои хӯшаӣ, як созмони байналмилалӣ оид ба мубориза бо ин навъи тӯпхона гуфт, артиши Русия дар ҷанг бо Украина садҳо бор аз бомби хӯшаӣ истифода кардааст ва бар асари он 215 нафар кушта, 474 нафар ҷароҳат бардоштаанд.

Бомбҳои хӯшаӣ як таҳдиди бузург ва дарозмуддат ба ҷони мардум унвон мешаванд, чунки зуд наметарканд. Он тӯпхонаест, ки аз замин ё ҳаво партоб мешавад ва дар ҳаво мунфаҷир шуда, сабаби пайдо шудани даҳҳо бомби хурдтаре мешавад. Ин бомбҳо метавонанд ба тадриҷ таркида, боиси хатар ба ҷони одамон шавад.

Ба эъломияи манъи истифодаи бомби хӯшаӣ то соли 2022, 123 кишвари дунё пайвастаанд. Бузургтарин тавлидкунандагони ин навъи силоҳ, Амрико, Русия ва Чин зери ин эъломия имзо нагузоштаанд.

Матлабе аз Роберт Коалсон (Robert Coalson), хабарнигори аршади Радиои Аврупои Озод/Радиои Озодӣ, ки руйдодҳои Русия, Балкан ва Аврупои шарқиро пайгирӣ мекунад.

Аз гузоришҳо бармеояд, ки Евгений Пригожин, раҳбари гурӯҳи зархаридони "Вагнер" пас аз аз ошӯби нофарҷоме, ки бо он фармондеҳони артиши Русияро ба чолиш кашид ва Кремлро ба таҳлука андохт, ба Белорус табъид шудааст. Коршиносон мегӯянд, бо вуҷуди кӯшишҳои раиси ҷумҳури Русия ва ҳукумати ӯ барои барқарории фазои боварӣ ва субот, пайомадҳои ошӯби "Вагнер" эҳтимолан акнун қарор аст оғоз шавад.

Рубен Меграбян, донишманди улуми сиёсӣ муқими Ереван, ба бахши русии Радиои Аврупои Озод/Радиои Озодӣ мегӯяд, муомилаи норӯшане, ки бо он оташи бӯҳрони фавриро хомӯш карданд ва Пригожинро ба Белорус фиристоданд, дар намоишномае, ки ҳанӯз идома дорад, танҳо ҳукми саҳнаи авҷгирии достон "қабл аз танаффус" ва оғози саҳнаи баъдиро дорад.

Таҳлилгарон бар ин боваранд, ки Пригожин агар интизори ҳимояти фаъол аз сӯи мақомҳои аслии низомӣ ва истихборотиро надошт, даст ба чунин ошӯбе намезад. Ҳамон мақомҳое, ки бинобар гузоришҳо, бисёриашон дили хуше аз Сергей Шойгу, вазири дифоъ ва Валерий Герасимов, раиси Ситоди кулли артиши Русия надоранд.

Дар ҳаракати нерӯҳои ошӯбгари "Вагнер" ба тарафи Маскав низ нишонаҳое аз чунин ҳимояти эҳтимолӣ дида мешуд. Нерӯҳои "Вагнер" тавонистанд ба осонӣ шаҳри Ростов дар наздикии марзи Украинаро, ки қароргоҳи фармондеҳии низомии ҷануби Русия дар он қарор дорад, тасарруф кунад ва бе ҳеҷ монеа, роҳи худро ба тарафи шимол, яъне самти Маскав, пеш бигиранд.

Михаил Комин, таҳлилгари сиёсии рус дар таҳлиле барои Бунёди сулҳи байналмилалии "Карнеги" менависад, "раиси гурӯҳи зархаридони "Вагнер" рӯи ҳамбастагии афсарони баландпояи артиш бо ошӯби худ ҳисоб мекард ва аз онҷое, ки наздик буд бе рӯёрӯӣ бо муқовимати хосе ба Маскав бирасад, эҳтимолан чандон ҳам иштибоҳе накарда буд".

Комин меафзояд, ки Пригожин дар гузашта хостори ҷойгузинии Шойгу, вафодори қадимии Путин бо генерал Михаил Мизинтсев шуда буд. Мизинтсев ҳамон фармондеҳи сарсахте аст, ки ба хотири муҳосираи вайронгар, аммо дар ниҳоят муваффақиятомези шаҳри соҳилии Мариупол дар аввалҳои соли 2022, ба ӯ лақаби "қассоби Мариупол" доданд.

"Озмуни фишурдаи вафодорӣ"

Илова бар ин, Пригожин пешниҳод кардааст, ки генерал Сергей Суровикин, ки то моҳи январ фармондеҳи кулли амалиёти низомии Русия дар Украина буд, ҷойгузини Герасимов шавад. Генерал Сергей Суровикин ҳамон касе аст, ки ду рӯз пас аз гумошта шудан ба мансаби фармондеҳии ҷанги Русия алайҳи Русия, ҳамлаҳои ҳавоиро барои "муҷозот"-и украиниҳо ба роҳ андохт.

Суровикин дар ҷараёни мудохилаи Русия дар ҷанги дохилии Сурия низ иқдомоти худро аз наздик бо Пригожин ҳамоҳанг мекард.

Рӯзномаи "Ню Йорк Таймз" рӯзи 28-уми июн ба нақл аз мақомоти амрикоӣ, ки номашон фош нашуд, навишт, Суровикин, ки пеш аз ин фармондеҳи нерӯҳои фазоии Русияро ҳам ба ӯҳда дошт, эҳтимолан қабл аз ошӯби гурӯҳи "Вагнер" аз барномаи Евгений Пригожин барои шӯриш хабар дошт.

Дар соатҳои оғози ин ошӯб, навори видеоие аз Суровикин дар "Телеграм" нашр шуд, ки аз нерӯҳои "Вагнер" дар Украина мехост, ба ошӯб напайванданд ва шӯришро идома надиҳанд.

Гузориши рӯзномаи "Ню Йорк Таймз" ҳамчунин хотирнишон мекард, ки "мақомҳои амрикоӣ" алоқаманд ба нашри маълумоте ҳастанд, ки ҷойгоҳи Суровикинро заъиф мекунад, зеро генерал Суровикинро коротар ва бераҳмтар аз дигар фармондеҳони рус медонанд".

Дмитрий Песков, сухангӯи раёсати ҷумҳури Русия ин гузоришро намунае аз "овозаҳо ва тахминзаниҳо" дар бораи ошӯб хонд ва онро рад кард.

Дар ҳамин асно, "The Wall Street Journal" ба нақл аз манбаъҳои истихборотии ғарбӣ ки номашон зикр нашудааст, гузориш дод, ки Пригожин дар асл қасди рабудани Шойгу ва Герасимовро "дар ҷараёни боздид аз як минтақаи ҷанубии ҳаммарз бо Украина" дошт.

Ин рӯзнома гуфт, ки ин боздид пас аз инки Хадамоти амнияти федерол аз тавтеа хабар ёфт, бекор шуд.

Канали телеграмии Rybar, ки дар бораи мавзуъҳои ҷанг менависад, рӯзи 28-уми июн навишт, ки ошӯб як "озмуни фишурда барои муайян кардани мизони вафодорӣ" дар Вазорати дифоъ буд ва табдил ба "баҳонае барои поксозиҳои густурда дар нерӯҳои мусаллаҳ шудааст".

Ин канали телеграмӣ, ки ба яке аз мақомҳои пешини Вазорати дифои Русия тааллуқ дорад ва гузоришҳои муфассале аз дохили артиши Русия ба ҳамроҳи нақшаҳои дақиқе аз ҳамла ба Украина нашр кардааст, таъкид кард, ки раванди ҳазфи афсарони русӣ оғоз шудааст.

Ба навиштаи ин канал, иттиҳоми ворида ба ин афсарон, сари вақт омодагӣ надидан, кӯтоҳӣ кардан дар басиҷи нерӯҳо ва "баҳонаи расмӣ барои ихроҷи онҳо, ҳимояташон аз гурӯҳи "Вагнер" аст".

Rybar ҳамчунин иддао кардааст, ки агарчи Герасимов ба таври расмӣ ӯҳдадори фармондеҳии амалиёт дар Украина аст, аммо амалан генерал Михаил Теплинский, як фармондеҳи нерӯҳои ҳавоии артиш, ин вазифаро ба даст гирифтааст.

Таҷрибаи наздик ба марг

Дар рӯзҳои пас аз ошӯби нофарҷом, Путин ва ҳукуматаш талош карданд то ҳиссе аз иттиҳод, боварӣ ва суботро нишон диҳанд. Путин дар рӯзи 27-уми июн бо мақомҳои амниятӣ ва бо нерӯҳое, ки зоҳиран ба саркӯби ошӯб кӯмак карданд, мулоқот намуд.

Андрей Колесников, рӯзноманигори пешини рус, ки акнун таҳлилгари муассисаи "Карнеги" аст, гуфт, ин намоиш, ки барои дилгарм кардан баргузор шуд, натиҷаи баръакс дошт. Колесников ба Радиои Аврупои Озод/Радиои Озодӣ гуфт, "ин иштибоҳ буд, ки Путин чунин намоише барпо кард, зеро бо ин кор заъф ва тарси худро нишон дод ва нишон медиҳад, ки Пригожин воқеан ӯро тарсонидааст".

Ба гуфтаи бархе таҳлилгарон, дар чунин шароите масъалаи вафодории қадимӣ ва шахсии Шойгу, Герасимов ва дигарон ба Путин мумкин аст омили таъйинкунанда бошад.

Михаил Кофман, огоҳи масоили артиши Русия дар "Твиттер" навишт, "ман фикр мекунам Пригожин дар воқеъ интизор дошт, ки Путин тарафи ӯро бигирад ва Шойгу ва Герасимовро канор бизанад. Аммо дар иваз, ошӯби ӯ эҳтимолан идомаи кори он дуро дарозтар кард, бо вуҷуди ин, ки ин ду дар умум ба унвони афроди бекифоят шинохта мешаванд ва дар байни бештари нерӯҳои мусаллаҳи Русия чеҳраҳои манфур ҳастанд".

Роб Лее, таҳлилгари низомӣ ва узви баландпояи муассисаи таҳқиқоти сиёсати хориҷӣ, бо ин гузориш мувофиқ аст. Ӯ дар "Твиттер" навишт, ки дар ҳукумати Русия "вафодории сиёсӣ бар шоистагӣ ғалаба дорад, ҳатто дар ҳолати ҷанг, ки барои бақои сиёсии Путин ҳаётӣ аст".

Ин таҳлил бо изҳороти 27-уми июни Виктор Золотов, муҳофизи пешини Путин, ки ҳоло фармондеҳи Горди миллии 300-ҳазорнафариро бар ӯҳда дорад, тақвият шуд. Ӯ пас аз дидор бо Путин гуфт, ки ба зудӣ ба нерӯҳояш аслиҳаи вазнин, аз ҷумла тонкҳо дода хоҳад шуд, то амнияти давлатро беҳтар таъмин кунанд.

Саймон Шустер, хабарнигори маҷаллаи "Times" низ дар таҳлиле навишт, ки "дар таҷрибаи наздик ба марги режим, Золотов аз камшумор барандагони саҳнаи таҳаввулот буд".

Рузҳои сахт дар пеш аст

Коршиносон мегӯянд, дар чунин вазъияте, нерӯҳои рус, ки дар Украина меҷанганд, мумкин аст эҳсос кунанд, ки ҷузъи бозандагон ҳастанд.

Артиши Русия бо як ҳамлаи мутақобили Украина рӯбарӯ аст ва агар шаку гумонҳо дар мавриди вафодории фармондеҳони артиш афзояд, рӯҳияи заифи ин нерӯҳо мумкин аст заъифтар ҳам шавад.

Михайло Самус, коршиноси низомии укринӣ ба "Current Time" гуфт, "бовар дорам руҳия ва ангезаи нерӯҳои русӣ ларзон шудааст. Ва ин раванд бо идомаи ҷанг суръат меёбад. Ман фикр мекунам, ки изҳороти Путин танҳо бар шаку гумонҳо дар бораи ончи дар Русия ҷараён дорад, афзудааст. Фикр мекунам рӯзҳои сахт барои афсарон ва сарбозони Русия нав шурӯъ шудааст".

Бори аввал дар 12 рӯзи ахир Киев мавриди ҳамлаи бесарнишинҳо қарор гирифт.

Бино ба иттилои сардори маъмурияти низомии Киев, Сергей Попко Нерӯҳои ҳавоии он кишвар ҳамаи бесарнишинҳоро сарнагун сохтаанд. Мақомоти Украина ҳадс мезананд, ки ҳамла ба Киев бо бесарнишинҳои "Шаҳид"-и Эронӣ сурат гирифтааст.

Ба гуфтаи мақомоти Киев, зарбаи мушакҳо ба ягон сохтор сабт нашудааст, аммо бар асари афтидани мушакпораҳо 3 манзили истиқоматии сокинон осеб дидааст. Дар яке аз ин хонаҳо сухтор ба амал омадааст. Ҳамчунин хабар дода шудааст, ки як сокин аз пояш ҷароҳат бардоштааст.

Ба иттилои хабаргузории РБК, шаби дуюми июл нерӯҳои Русия бо бесранишинҳои Эронии “Шаҳед” ва мушаки болдори “Калибр” ба ҳудуди Украина ҳамла кардаанд. Аммо ҳамаи онҳо сарнагун карда шудааст.

Теҳрон иддаоҳо дар бораи интиқоли бесарнишин ба Русияро баъди оғози ҷанг дар Украина рад мекунад. Мақомоти ин кишвар гуфта буданд, ба Маскав то замони ҳамла ба Украина бесарнишин интиқол додаанд.

Владимир Путин, президенти Русия рӯзи 17-уми июн ҳангоми мулоқоташ бо раҳбарони кишварҳои африқоӣ санадеро бо номи "Созишнома дар бораи Украинаи бетараф" нишон дод.

Ба гуфтаи ӯ, ин созишнома дар оғози ҷанг дар соли 2022 ҳангоми музокироти тарафҳо дар Истамбул таҳия шуда буд. Ӯ иддао кард, ки бо айби Украина ин созишнома имзо нашуд.

Мақомоти Украина Русияро як кишвари ғосиб медонанд ва борҳо гуфтаанд, ки ба шартҳои ғасбкоронаи ин кишвар розӣ нахоҳанд шуд.

Путин гуфт, созишнома дар бораи "Бетарафии доимӣ ва таъмини амнияти Украина" аз 18 банд иборат аст ва дар он ин нукта, ки Украина бояд чӣ миқдор сарбозу аслиҳаи ҷангӣ дошта бошад, зикр шудааст.

"Мо аз музокирот даст накашидем. Тарафи Украина аз музокирот даст кашид,"--гуфт ӯ.

Ба гуфтаи ӯ, Украина чунин тасмимро пас аз берун шудани низомиёни рус аз атрофи Киев гирифт.

Вохӯрии ҳайати Русия ва Украина дар Истамбул дар моҳи марти соли 2022, чанд ҳафта пас аз оғози ҷанг, сурат гирифт.

Он замон хабар расида буд, ки Киев ба Маскав созишномаи таҳиякардаи худро пешниҳод кардааст.

Моҳи март Русия нерӯҳояшро аз атрофи Киев берун кард. Мақомоти украинӣ низомиёни русро дар Буча, шаҳри наздики Киев, ба наслкушӣ айбдор карданд. Пас аз ин дигар ду ҷониб музокираро давом надоданд.

Тирамоҳи соли гузашта Русия аз ҳамроҳ кардани чор минтақаи ғасбшуда ба қаламрави худ хабар дод. Дар посух Украина барои шомил шудан ба созмони низомии НАТО ариза дод.

Раҳбарони кишварҳои африқоӣ, ки рӯзи 17-уми июн бо Путин мулоқот доштанд, пеш аз ин ба Киев рафта буданд. Хабаргузории Рейтерз навиштааст, ки ин ҳайат талош доранд, ки Маскав ва Киевро дубора сари мизи музокирот баргардонанд.

Рӯзи 16-уми июн Владимир Зеленский, президенти Украина, гуфт, то замоне ки Русия хоки ин кишварро тарк накунад, музокирот нахоҳад шуд.

Рӯзи 17 -уми июн Путин гуфт, ки Маскав барои гуфтугӯ омода аст, вале Украина намехоҳад.

ИМА ва кишварҳои ғарбӣ аз тарҳи Украина барои сулҳ пуштибонӣ мекунанд. Дар он берун шудани низомиёни рус аз қаламравҳои ишғолӣ, ба ҷавобгарӣ кашидани онҳое, ки даст ба ҷинояти ҷангӣ задаанд, таъкид шудааст.

Йенс Столтенберг, дабири созмони низомии НАТО рӯзи 18-уми июн дар суҳбат бо нашрияи олмонии "Welt am Sonntag" гуфт, пешниҳоди раҳбарони кишварҳои африқоӣ дар бораи қатъи ҷанг бо чунин шева ғайриқобили қабул аст.

Ӯ гуфт, сулҳ замоне ба Украина бармегардад, ки низомиёни рус аз ин кишвар берун шаванд.

Русия рӯзи 24-уми феврали соли 2022 ба Украина ҳамла кард. Дар ин ҳамлаи бедалел ҳазорон нафар куштаву миллионҳо нафар овора шудаанд. Бо гузашти беш аз як сол, Русия пешравие дар ин ҷанг надорад ва беш аз сад ҳазор куштаву захмӣ додааст.

Кормандони нерӯгоҳи вайроншудаи Чернобил дар Украина мегӯянд, ки сарбозони рус, ки инҷоро ишғол карда буданд, аломатҳое аз заҳролудшавӣ аз таъсири радиатсия ё ташшашуъ доштаанд.

Онҳо мегӯянд, баъзе аз сарбозоне, ки бо вуҷуди ҳушдорҳо дар замини заҳролуд хандақу сангар меканданд, дар бадан обила доштанд ва қай мекарданд. Ҳангоми ақибнишинӣ аз нерӯгоҳ сарбозони рус 170 украинӣ, аз ҷумла нерӯҳои Горди миллиро асир гирифтанд, ки неругоҳро посбонӣ мекарданд.

Онҳо рӯзи 24-уми феврали соли 2022 Чернобилро гирифтанд. Бисёре аз коргарони украинӣ ва посбонон дар минтақаи мамнуъ дармонданд. Любов Зайденко, сокини Чернобил мегӯяд, “мо рӯзи 24-уми феврали соли 2022 аз садои таркиш бархостем. Хостем бо мошин инҷоро тарк кунем, вале пулро тарконданд. Барои ҳамин баргаштему мондем. Дар инҷо 270 кас буд.”

Видеоро инҷо бинед:

Нерӯҳои Русия огаҳӣ аз хатарнок будани маҳалро нодида гирифта, дар заминҳои бисёр заҳрогин хандақу сангар меканданд. Бо ин ҳол зери таъсири радиатсияи баланд мондаанд.

Людмила Козак, корманди нерӯгоҳи Чернобил гуфт: “Мо сарбозони русро, дидем, ки бо автобусҳо ба шаҳри Гомели Беларус бармегаштанд. Қай мекарданд ва обилаҳои калоне дар баданашон доштанд. Мо ба онҳо гуфтем, ки дар инҷо гаштан, нишастан ва ё дароз кашидан рӯи алаф манъ аст. Онҳо гӯш намедоданд, ҳарчӣ мехостанд, мекарданд. Гарду хоки бисёреро бардоштанд, радиатсия зиёд шуд. Мо ба онҳо гуфтем, худро бишӯянд, либосу кафшҳояшонро пок кунанд, аммо аҳамият намедоданд.”

Нерӯҳои Русия рӯзи 31-уми март аз Чернобил ақибнишинӣ карданд. Дар 36 рӯзи ишғолашон инҷоро тороҷ ва таҷҳизоти неругоҳро вайрон кардаанд.

Олександр Борсуков, корманди Маркази назорати радиатсия шоҳид будааст. Ӯ гуфт: “Мо дар инҷо сервери компютерҳоямонро нигаҳ медорем. Инҷо маълумот дар бораи сатҳи ташашшуъ дар минтақаи мамнӯъро ҷамъ меорем. Баъде, ки нерӯҳои Украина инҷоро гирифтанд, мо 11-уми апрел ба кор баргаштем. Тарснок буд. Ҳамачиро шикастаанд, серверро кандаанд. Онҳо шояд фикр кардаанд, ки мо инҷо силоҳи атомӣ месозем. Дар шабакаҳои иҷтимоӣ гапҳои дурӯғ буд, ки мо силоҳи атомӣ ва ё биологӣ месозем.”

Нерӯҳои Русия баъди тарки инҷо 170 украиниро асир гирифтаанд. Бисёре аз онҳоро ҳанӯз барнагардондаанд.

Дар пайи рахна шудани садди обанбори Каховка бар фарози рӯди Днепр (Украина) садҳо хона зери об монда, ҳазорҳо нафар ба тарки ҷойи зист маҷбур шудаанд. Мақомоти Украина рӯзи 7-уми июн тасдиқ карданд, ки сокинонро аз минтақаҳои зарардида ба ҷойи амн мебаранд.

Садди обанбори Каховка, ки зери назари русҳо буд, рӯзи 6-уми июн бар асари таркиш рахна шуд. Киев ва Маскав ҳамдигарро ба вайрон кардани обанбори бозмонда аз Шӯравӣ дар ҳудуди вилояти Херсон гунаҳкор мекунанд.

Муқоиса: садди обанбор то ва баъди таркиш

Президенти Украина Владимир Зеленский ҳодисаро “вайронгарии махсуси ишғолгарон” ва “бобмаи қатли оми муҳити зист” номид. Ба гуфтаи Зеленский, 80 маҳалли зист дар канораҳои обанбор бо хатар рӯбарӯ ҳастанд.

Александр Прокудин, волии Херсон, ки қисман аз ҷониби русҳо ишғол шудааст, рӯзи 7-уми июн гуфт, бо вуҷуди кам кардани шиддати ҷамъшавии об, сатҳи он болотар меравад. “Пешбиниҳои мо ин аст, ки сатҳи об дар 20 соати оянда боз то як метр баланд хоҳад шуд,” – афзуд ӯ. Ин пешбиниро Игор Сирота, мудири ширкати энержии “Укргидроэнерго”, низ тасдиқ кард.

Ба иттилои Прокудин, аз минтақаҳои зери назари Украина беш аз 1450 нафар ба ҷойҳои амн кӯч дода шуданд ва тахминан 1850 хона пури об шудааст. Вай афзуд, то соати 6-и субҳи чоршанбе 1457 нафар, аз ҷумла 1286 сокини маҳаллаи Корабели вилояти Херсон кӯчонида шуданд.

Хабаргузории давлатии ТАСС гуфт, мақомоти зери назари Маскав дар қисмати дигари Херсони Украина ҳолати фавқулода эълон кардаанд.

Антонио Гутерриш, дабири кулли Созмони Милал, хароб кардани обанборро “фалокати бузурги башарӣ, иқтисодӣ ва экологӣ” номид, аммо ба таври мустақим аз муттаҳам кардани Русия худдорӣ варзид.

Садди обанбори Каховская яке аз шаш сад(д) дар болои дарёи Днепр аст, аммо асоситарини онҳо ба шумор меравад. Баландияш 30 метр ва дарозияш беш аз се километр аст ва 67 сол қабл дар замони ҳукумати Шӯравӣ сохта шуд.

Ин сад(д) дар таъмини оби мардуми минтақа ва ҳамчунин оби сокинони нимҷазираи Қрим, ки 9 сол қабл аз тарафи Русия ишғол шуда буд, аҳамияти калон дорад.

Видеоро дар инҷо бинед:

Таркиш дар садди обанбори нерӯгоҳи Каховская дар дарёи Дпепр дар вилояти Херсони Украина, ки хатти пеши ҷабҳаи ҷанги байни Украина ва Русия аст, боиси сарозери ҳаҷми зиёди об дар ин минтақаи ҷангӣ шуд ва мардуми деҳот фирор кардаанд.

Украина ва муттаҳидони ғарбии он рӯзи сешанбе Русияро ба таркиш дар ин садд муттаҳам ва онро як ҷинояти ҷангии барқасдона хонданд. Ин нерӯгоҳи барқӣ-обӣ, таъминкунандаи барқ дар минтақаҳои зери ишғоли Русия аст.

Украина мегӯяд, ки тахриби ин садд метавонад нерӯгоҳи ҳастаии Запорожеро бо таҳдидҳои ҷиддӣ рӯбарӯ кунад.

Владимир Зеленский, раиси ҷумҳури Украина рӯзи сешанбе як нишасти изтирорӣ бо мушовирони худ барои баррасии паёмадҳои ин ҳодиса баргузор кард.

Ба гуфтаи Алексей Данилов, дабири Шӯрои амнияти Украина, Владимир Зеленский масъулини Шӯрои амният ва Вазорати дифоъро ҳам барои баррасии мавзӯъ даъват карда буд.

Дафтари раёсати ҷумҳури Русия нерӯҳои украиниро ба тахриби ин садд муттаҳам карда, гуфтааст, ки ҳадаф аз ин иқдом, ба дигар сӯ бурдани афкори умумӣ аз "шикасти зиддиҳамлаҳо"-и Украина ба мавзеъҳои артиши Русия аст.

Бархе аз мақомоти Русия низ иддао кардаанд, ки садди обанбори нерӯгоҳи Каховская худ ба худ таркидааст.

Конвенсияи Женева ба таври ошкор ҳадаф қарор додани саддҳо дар замони ҷангро манъ кардааст, зеро ғайринизомиён дар маърази хатар қарор мегиранд.

Раҳбарии украинии Херсон дастури берун рафтани мардум аз хонаҳояшон дар атрофи саддро дод ва гуфт, дар панҷ соати аввал аз кандани шудани садд, сатҳи он ба марҳилаи хатарноки афзоиш меёбад. Ин минтақа дар ихтиёри Русия аст.

Ба гузориши хабаргузориҳо, дастикам ҳаштод шаҳрак ва деҳа дар атрофи садд дар хатари фаврӣ қарор доранд ва берун бурдани мардум аз деҳаҳои атроф оғоз шудааст. Хабаргузории русии ТАСС низ ба нақл аз шоҳидони айнӣ эълом кард, ки дар ду соати аввали пас аз канда шудани шудани садд, об то панҷ метр боло омад ва ҷазираҳои хурдро дар минтақаи Дпепр об фаро гирифт.

Оҷонси ҳастаии Украина низ дар баёнияе эълон кард, ки вайронии садд таҳдиде барои нерӯгоҳи Заропоже ба шумор меравад. Оби садд омили фаъолияти системаи хунуккунандаи ин нерӯгоҳи ҳастаӣ аст, ки аз нахустин ҳафтаҳои ҷанги Русия дар Украина ба ишғоли артиши Русия даромад, аммо ҳамчунон аз сӯи мутахассисони украинӣ идора мешавад.

Мақомоти Украина аз оғози ишғоли Херсон аз паёмадҳои эҳтимолии осеб дидани садди обанбори нерӯгоҳи Каховская ҳушдор дода ва гуфта буданд, хуруҷи 18 миллион метри мукааб оби захирашуда дар садд метавонад вайронӣ дар шаҳрҳо ва минтақаҳои атроф ба миён орад.

Владимир Зеленский, раиси ҷумҳури Украина охири соли гузашта пешбинӣ карда буд, ки русҳо саранҷом ин саддро метарконанд. Ӯ ҳамон замон аз Ғарб хоста буд, то бо фишор бар Русия, монеи вайронии садд шаванд.

Хабаргузории русии ТАСС ба нақл аз мақомоти ин кишвар эълон кард, ки нерӯгоҳи Запороже ба ҳеҷ хатаре рӯбарӯ нест. Ҳамзамон Русия иттиҳоми барқасдона вайрон кардани саддро рад карда ва гуфтааст, ки рахнашавӣ бар асари боронҳои зиёд дар минтақаҳои атрофи он рух додааст.

Ин садд яке аз шаш садд дар болои дарёи Днепр, аммо асоситарин онҳо ба шумор меравад. Баландии он 30 метр ва дарозии он беш аз се километр аст ва 67 сол пеш дар замони ҳукумати Шӯравӣ сохта шуд. Ин садд дар таъмин оби мардуми минтақа ва ҳамчунин оби сокинони нимҷазираи Қрим, ки он низ аз 9 сол пеш аз сӯи Русия ишғол шуд, аҳамияти калон дорад.

Садди обанбори нерӯгоҳи Каховская дар вилояти Херсони Украина рахна шудааст.

Сокинонро аз минтақаҳое, ки эҳтимоли омадани оби зиёд вуҷуд дорад, мекӯчонанд.

Ба яке аз фарзияҳо, садди нерӯгоҳ, ки зери назорати нерӯҳои Русия аст, тарконда шудааст.

Сабаби дигари рахнашавии сад(д) харобиҳое гуфта мешавад, ки пештар ба миён омада буданд.

Ҳар ду ҷониби ҷанг дар рух додани ҳодиса якдигарро муттаҳам мекунанд.

Фармондеҳии фаврии нерӯҳои украинии "Ҷануб" дар саҳифаи худ дар шабакаи иҷтимоии Фейсбук навишт, ки садди нерӯгоҳро низомиёни Русия тарконданд.

Даря Заривна, мушовири раиси дастгоҳи раисҷумҳури Украина гуфт, садди нерӯгоҳ бо ҳадафи халалдор кардани ҳамлаҳои ҷавобии Киев тарконда шуд.

Владимир Леонтев, ки аз сӯи Русия раиси ноҳияи Каховская таъин гаштааст, гуфт, сад(д) дар натиҷаи зарбаҳои шабонаи Украина вайрон шуд. Ба гуфтаи ӯ, имкони барқарорсозии он дигар вуҷуд надорад.

Президенти Украина Владимир Зеленский ҳанӯз моҳи октябри соли гузашта гуфта буд, ки тибқи маълумоти дарёфтии онҳо, низомиёни Русия сарбанди нерӯгоҳи барқи обии Каховскаяро дар вилояти Херсони ин кишвар минагузорӣ кардаанд.

"Мо маълумот дорем, ки террористҳои рус сарбанд ва агрегатҳои нерӯгоҳи Каховскаяро минагузорӣ кардаанд. Ин яке аз иншооти бузурги энергетикӣ аст. Обанбори нерӯгоҳ ҳудуди 18 миллион метри мукааб об дорад. Агар террористони рус ин сарбандро тарконанд, беш аз 80 минтақаи аҳолинишин, бо шумули Херсон зери об мемонанд", - изҳор дошта буд ӯ.​