Сафорати Тоҷикистон дар Минск 10-уми сентябр хабар дод, ки назорат дар гузаргоҳҳои марзии Белорус пурзӯр шудааст ва барои ҳамин аз шаҳрвандон мехоҳанд аз сафар ба Белорус даст кашанд.

Рӯзи 10-уми сентябр Сафорати Тоҷикистон дар Русия ҳам аз шаҳрвандон хоста буд, ки муваққатан ба ин кишвар наоянд. Намояндагиҳои Тоҷикистон дар Русия ва Белорус ҷузъиёти бештар надодаанд, вале дар чанд моҳи ахир Русия ҳазорон тоҷикистониро ба ин кишвар роҳ надод ё ихроҷ кард. Белорус ҳам муттаҳиди асосии Русия аст.

Миёни шаҳрҳои Тоҷикистону Белорус парвозҳои мустақим нестанд. Шаҳрвандони Тоҷикистон солҳои гузашта аз Белорус бештар барои сафар ба Аврупо истифода мекарданд.

Ҷунбиши ислоҳот ва рушди Тоҷикистон, қароргоҳаш дар Амстердам, ҳукми раҳбараш Шарофиддин Гадоевро дар Русия маҳкум кард.

Додгоҳи ноҳияи Басманнии шаҳри Маскав рӯзи 29-уми июл Гадоев, яке аз мухолифони ҳукумати Тоҷикистонро дар ғайбаш ба 8,5 сол зиндон маҳкум намуд. Мақомоти Русия ӯро ба он гунаҳкор карданд, ки дар бораи артиши Русия ва ҷанги ин кишвар алайҳи Украина гуё хабарҳои дурӯғ паҳн кардааст.

ИНЧУНИН, БИХОНЕД:

Додгоҳи Русия Шарофиддин Гадоевро дар ғайбаш ба зиндон маҳкум кард

Ҷунбиши ислоҳот ва рушд рӯзи 31-уми июл ҳукми Додгоҳи Басманнии шаҳри Маскавро "як аҳруми фишори Русия" донист.

Дар баёния гуфта шудааст, ки "ҳаштуним сол зиндон танҳо як парвандаи сиёсӣ нест, балки як бахши стратегии васеътарест, ки ба даҳшатафканӣ ва хомӯш кардани муқовимати демократӣ равона шудааст ва бо ҳамоҳангии режимҳои Русия ва Тоҷикистон амалӣ мегардад."

Созмон сабаби таъқиби ҷиноиро суҳбатҳои Гадоев дар ҷараёни сафараш ба Украина донистааст, ки "ошкоро таҷовузи Русия алайҳи Украина ва қатли омми аҳолии осоиштаро маҳкум карда буд."

Дар идома дахолати Русия ба кори роҳбари як ҷунбиши сиёсӣ "ғайримантиқӣ ва дур аз меъёрҳои озодии баён" шумурда шудааст: "Мо ин амалро ҳамчун марҳилаи омодагӣ барои ҷисман аз байн бурдани роҳбари ҷунбиш арзёбӣ мекунем."

Ҷунбиш иддао кардааст, ки аз 7 то 11-уми июли имсол "ҳайати хадамоти махсуси Тоҷикистон дар шаҳри Маскав қарор дошт” ва “яке аз мавзуъҳои асосии музокира ҳамоҳангсозии амалиёти нобудсозии Шарофиддин Гадоев дар Аврупо будааст." Бо гузашти як рӯз аз нашри баёния шарҳи мақомоти Тоҷикистон ва Русия дастрас нест.

"Русия солҳои дароз пуштибони сиёсӣ ва амалии диктатураи Тоҷикистон буда, аз интиқоли технологияҳои саркӯбгар то иштирок дар рабудан, шиканҷа ва қатли мухолифони сиёсӣ дасти дароз дорад. Амалиёти муштараки ин ду режим боис ба гусехтагии комили ҷомеаи шаҳрвандӣ, табдили Тоҷикистон ба як давлати тоталитарӣ ва саркӯби ҳар гуна дигарандешӣ гардидааст,” – гуфта шудааст дар баёния.

Мақомоти интизомии Русия дар гузашта баъзе аз мухолифони ҳукумати Тоҷикистонро дастгир карда, барои муҳокима ба Душанбе фиристодаанд. Аз ҷумла, Шарофиддин Гадоев дар соли 2019 ҳангоми сафараш дар Русия боздошт ва ба гуфтаи худаш дар шароити мармуз ба Тоҷикистон фиристода шуд.

Дар давоми ду ҳафтаи талошҳои ҷомеаи байнулмилалӣ, аз ҷумла намояндагиҳои дипломатии Иттиҳоди Аврупову ҳукумати Ҳолланд, Гадоев озод шуд ва ба Аврупо баргашт.

Шарофиддин Гадоеви 40-сола, ки дар Тоҷикистон тиҷорат дошт, соли 2012 ҳамроҳи Умаралӣ Қувватов тарки кишвар карда, сипас "Гурӯҳи 24"-ро созмон доданд. Пас аз кушта шудани Қувватов дар соли 2015 ӯ аз ин гурӯҳ рафт. Ҳоло раҳбарии Ҷунбиши ислоҳот ва рушди Тоҷикистонро ба уҳда дорад ва муқими Ҳолланд аст.

Теъдоди қурбониёни ҳамлаи Русия ба шаҳри Киев ба 28 кас расид.

Хадамоти ҳолатҳои фавқулодаи Украина эълом кард, ки се нафари онҳо аз се то ҳабдаҳсола ҳастанд.

Ҳамла шаби 30 ба 31-уми июл сурат гирифт.

Ба иттилои мақомоти Украина, 159 кас, аз ҷумла 16 кӯдак захмӣ шудаанд.

Доналд Трамп, раисҷумҳури Амрико, ин рафтори Русияро "зишт" номид ва ваъда дод, ки алайҳи Маскав таҳримҳои нав ҷорӣ мекунад.

"Ман фикр мекунам, кори онҳо зишт аст," – гуфт Трамп рӯзи 31-уми июл ба хабарнигорон.

Нерӯҳои ҳавоии Украина гуфтанд, ки шаби гузашта 44 дрон ё паҳподи Русияро дар саросари ин кишвар сарнагун карданд.

Вазорати дифои Русия дар навбати худ хабар дод, ки 60 дрони украиниро бар фарози Белгород ва Ростову Краснодар аз байн бурдааст.

Раиси Кумитаи давлатии замин дар Тоҷикистон, аз шарҳи табодули қитъаҳои замин бо Қирғизистон худдорӣ кард.

Ориф Хоҷазода рӯзи 1-уми август дар посух ба суоли Радиои Озодӣ гуфт, нишонагузории марз ҳанӯз ҷараён дорад ва то ин раванд тамом нашавад, ҷузъиётро ошкор нахоҳанд кард.

Ӯ дар мавриди он ки роҳи Исфара – Ворух дар ҳудуди кадом кишвар сохта мешавад, низ худдорӣ кард. Танҳо гуфт, “албатта, дар ҷойи нав сохта мешавад”.

Худдории раиси Кумитаи замин дар ҳолест, ки созишномаҳои марбутаи ду кишвар дар ҳама сатҳҳо тасвиб шудаанд ва ҷониби Қирғизистон ҷузъиёти манотиқи табодулшударо ҳанӯз дар рӯзҳои аввали тавофуқ шарҳ дода буд.

Оҷонсии назорат дар соҳаи маориф ва илми Тоҷикистон мегӯяд, дар 6 моҳи соли ҷорӣ танҳо як шикоят аз ҷамъоварии пул дар мактаб дарёфт кардаанд.

Муҳаммадтоир Саидзода, раиси Оҷонсӣ, рӯзи 31-уми июл ҳангоми нишасти хабарӣ дар Душанбе гуфт, дар шаш моҳи гузашта вобаста ба ҷамъ кардани пули таъмир дар мактабҳо на аз ҷониби волидайн ва на аз ҷониби афроди дигар ба ин ниҳод мустақиман ягон шикоят ворид нашудааст.

Ба гуфтаи ӯ, танҳо як номаи шикоятӣ аз ноҳияи Айнӣ дарёфт кардаанд, ки як банди он ба ҷамъовариии пули таъмир дар мактабҳо будааст. Раиси ин Оҷонсӣ гуфт, гурӯҳи кории онҳо ба ин ноҳия рафта, шикояти мазкурро мавриди санҷиш қарор додааст, вале вуҷуд доштани ҷамъоварии пул барои таъмир тасдиқи худро наёфтааст.

Дар Тоҷикистон таҳсил дар мактаби миёна ҳатмӣ ва ройгон аст, вале талаб кардани маблағ дар мактабҳо ҳарфи тоза нест. Тақрибан ҳамасола бо оғоз ва анҷоми соли таҳсил ин мавзӯъ доғ мешавад. Ин маблағҳо аксаран бо баҳонаи таъмири мактабҳо аз хонандагон ҷамъоварӣ мешавад.

Ҳарчанд мақомоти маҳаллӣ борҳо ҷамъ кардани пули таъмири мактаб аз волидайнро манъ кардаанд, вале шикоятҳои сокинон аз ин кор ҳамчунон кам намешавад.

Масъулони ширкати "Брешно"-и Афғонистон гуфтаанд, ки Тоҷикистон дар зимистони оянда содироти барқро ба Афғонистон кам мекунад.

Абдулборӣ Умар, мудири масъули ширкат, дар ин бора дар мусоҳиба бо шабакаи Amu.tv хабар додааст. Вай сабабро дар мушкилоти дохилӣ дар таъминоти барқ гуфтааст.

"Мутобиқи маълумоти мавҷуда, дар ин зимистон мо 25 дарсад камтар аз соли гузашта барқ хоҳем гирифт”, -- гуфтааст Абдулборӣ Умар.

Ин дар ҳолест, ки ба гуфтаи ӯ, Тоҷикистон ҳар сол тақрибан 150 мегават барқ ба Афғонистон мерасонад.

Дар ҳамин ҳол, ба иттилои Вазорати энержӣ ва захираҳои оби Тоҷикистон, дар нимсолаи аввали соли ҷорӣ Тоҷикистон ба Афғонистон 718 миллион киловат соат барқ ба арзиши 312 миллион сомонӣ (тақрибан 33 миллион доллар) содир кардааст. Ин тақрибан 64 дарсади ҳаҷми умумии содироти барқи Тоҷикистонро дар ин давра ташкил медиҳад.

Содироти барқ ба Афғонистон дар доираи созишномае амалӣ мешавад, ки соли 2008 байни ду кишвар баста шудааст. Муҳлати амали ин созишнома 20 сол аст.

Дар натиҷаи ба обанбор сарозер шудани сабукрави "Шевроле Ланос" дар шаҳри Смоленски Русия ду муҳоҷир аз Тоҷикистон ҷон бохтаанд.

Мақомот ҳувияти фавтидагонро нагуфтанд, аммо дар шабакаҳои иҷтимоӣ аз онҳо Ибодулло ва Сомон ном бурда шуда, яке 28 ва дигаре 23-сола будаанд.

Сабабҳои рух додани тасодуф маълум нест.

Мақомоти ҳифзи ҳуқуқи Смоленск танҳо гуфтаанд, ки ронандаи 28-сола аз уҳдаи идораи сабукрав баромада натавониста, ба обанбор чаппа шудааст.

Русия макони кору зиндагии садҳо ҳазор тоҷикистонӣ аст. Солона садҳо нафари онҳо дар пайи беморӣ, садама ва ҳодисаҳои дигари нохуш ҷони худро аз даcт медиҳанд.

Ба ҳисоби миёна, соле то ҳазор тобути муҳоҷиронро аз Русия ба Тоҷикистон меоранд.

Созмони Дидбони Ҳуқуқи Башар (Human Rights Watch) бо нашри изҳороте аз мақомоти Туркия хост, ду блогери мухолифи ҳукумати Туркманистон - Алишер Саҳатов ва Абдулло Орусовро ба Ашқобод истирдод накунанд.

Ин созмони ҳомии ҳуқуқ гуфт, блогерони мунаққиди ҳукумати Туркманистон аз 24 июл нопадид шудаанд. Ҳамон рӯз онҳоро аз Маркази ихроҷ аз Туркия озод карданд, вале баъди ин касе дар бораи онҳо хабаре надорад. «Ба ҷони Алишер Саҳатов ва Абдулло Орусов хатари ҷиддӣ таҳдид мекунад, - навиштааст рӯзи 31 июл Рейчел Денбер, муовини бахши Аврупо ва Осиёи Марказӣ дар созмони Human Rights Watch.

Ӯ афзудааст, ки ба блогерон хатари истирдоди махфӣ ба Туркманистон таҳдид мекунад ва мақомоти Туркия бояд нопадид шудани ин афродро билофосила таҳқиқ кунанд ва кафолат бидиҳанд, ки онҳоро ба Туркманистон истирдод намекунанд”.

Созмони Turkmen Helsinki Foundation, мақарраш дар Булғористон, гуфт, ки бори охир Саҳатов шоми 24 июл ба ҳамсараш Гулола Ҳасанова аз дохили маркази ихроҷ аз Туркия занг задааст. Рӯзи 28 июл Ҳасанова дар бораи нопадидшавии шавҳараш ба пулис шикоят кардааст. Ӯ гуфтааст, то рӯзи 28 июл на Саҳатов ва на Орусов сарҳади Туркияро убур накардаанд ва дар ҳеҷ як боздоштгоҳи расмӣ қарор надоранд.

Рӯзи 29 июл додситонии шаҳри Синоп таҳқиқи ҳодисаро ба роҳ мондааст. Ҳомиёни ҳуқуқ тахмин мекунанд, ки блогерон эҳтимолан дар ҷое аз ҷониби маъмурони Туркманистон ва ё бо супориши онҳо ғайриқонунӣ нигаҳдорӣ мешаванд.

Мақомоти Украина мегӯянд, дар натиҷаи ҳамлаҳои артиши Русия ба Киев дар шаби гузашта камаш 8 нафар кушта шудаанд ва бешр аз 80 каси дигар захм бардоштаанд.

Тимур Ткаченко, сардои идораи низомии ҳукумати Киев гуфт, ки дар байни қурбониён як писари 6-сола низ ҳаст. Дар ноҳияи Святошинский даромадгоҳи бинои нӯҳқабата вайрон шудааст ва субҳи панҷшанбе наҷотбахшон аз зери овор як нафарро зинда берун овардаанд. Дар се ноҳияи дигар ҳам хонаҳо осеб дидаанд.

Виталий Кличко, раиси шаҳри Киев гуфт, нерӯҳои Русия бо паҳпод ва мушакҳо ба пойтахти кишвар ҳамла кардаанд. Владимир Зеленский, раиси ҷумҳури Украина дар Телеграм бо нашри як видеое гуфт, “Мушак дар Киев рост ба бинои истиқоматӣ задааст. Одамон зери овор мондаанд. Ҳамаи ниҳодҳо дар ҷойи маҳал ҳастанд. Русҳои террорист.” Мақомоти Русия ҳамлаҳо ба Киевро ҳанӯз шарҳ надодаанд.

Чанд соат баъд аз мулоқоти раҳбарони Тоҷикистон бо як дипломати баландпояи Эрон дар Душанбе, Сироҷиддин Муҳриддин, вазири умури хориҷӣ бо Кристофер Ландау, муовини вазири умури Амрико телефонӣ гуфтугӯ кардааст.

Вазорати корҳои хориҷӣ бо нашри як баёнияи расмӣ гуфт, ки сӯҳбат рӯзи 30-уми июл бо “ташаббуси ҷонибӣ амрикоӣ” сурат гирифт ва “ҳамсуҳбатон сатҳи кунунии муносибатҳои дуҷониба, ба вежа ҳамкориҳои иқтисодӣ, масоили мубрами минтақавӣ ва бисёрҷониба, аз ҷумла ҳамкориҳо дар чаҳорчӯби созмонҳои байналмилалиро мавриди баррасӣ қарор доданд.”

Ҷузъиёти дигаре аз гуфтугуҳоро нашр накардаанд, аммо чанд соат пештар аз ин Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳури Тоҷикистон ва Сироҷиддини Муҳриддин бо Аббос Ароқчӣ, вазири умури хориҷии Эрон дар Душанбе дидору гуфтугӯ карданд. Бино ба иттилои расмӣ дар мулоқотҳо, ҳамкориҳои дуҷонибаи тиҷоративу иқтисодӣ ва таҳаввулоти байналмилалӣ ва минтақавӣ баррасӣ шудаанд.

Тоҷикистон моҳи июн ҳамлаҳои Исроил ва Амрико ба таъсисоти атомии Эронро маҳкум карда ва аз ҷумла гуфта буд, ки “шиддат гирифтани муноқиша метавонад боиси табдил ёфтани низои кунунӣ ба ҷанги давомдор бо пайомадҳои хатарнок барои кулли минтақа ва ҷаҳон гардад.”

Вазорати тандурустии Ғазза, ки таҳти контроли гурӯҳи тундрави "Ҳамос" аст, эълон кард, ки беш аз 60 ҳазор фаластинӣ дар ҷараёни ҷанги Исроил ва "Ҳамос", кушта шудаанд.

Бар асоси ин гузориш, ки рӯзи 29-уми июл нашр шуд, дар ҳамлаҳои шабонаи Исроил ба ин борика, беш аз 24 нафар, асосан занон ва кӯдакон, кушта шуданд.

Дар ҳамлаи "Ҳамос" ба Исроил дар рӯзи 7 октябри соли 2023, 1200 нафар кушта ва беш аз 250 тан ба гарав гирифта шуданд. Аз он замон ба ин тараф дар пайи ҳамлаҳои Исроил, минтақаҳои васеъ аз Ғазза вайрон шуда ва ҳудуди 90 дарсад аз аҳолии он овора шудаанд. Ин ҷанг боиси як бӯҳрони инсонии фоҷеабор шудааст.

Коршинсон рӯзи 29 июл ҳушдор доданд, ки маҳдудиятҳои Исроил ва фурӯпошии амнияти ғизоӣ, ин минтақаро, ки ҳудуди ду миллион фаластиниро дар худ ҷой дода, дар остонаи қаҳтӣ қарор додааст.

Вазорати тандурустии фаластинӣ дар Ғазза, ки бахше аз ҳукумати таҳти назорати "Ҳамос" аст, эълон кард, ки аз замони оғози ҷанг, шумори кушташудаҳо ба 60 ҳазору 36 нафар расид ва 165 ҳазору 870 тани дигар захмӣ шудаанд.

Бар асоси ин гузориш, қурбониён 18 ҳазору 592 кӯдак ва 9 ҳазору 782 зан ҳастанд. Ин афрод тақрибан ниме аз кушташудагонро ташкил медиҳанд.

Созмони Милали Муттаҳид ва дигар коршиносони мустақил, омори ин вазоратхонаро муътабартарин омори талафот медонанд. Исроил оморҳои онро мавриди муноқиша қарор додааст, аммо худ гузорише дар ин замина ироа намекунад.

15 кишвари ғарбӣ бо роҳбарии Фаронса хостори ба расмият шинохтани кишвари мустақили Фаластин шуданд. Изҳороти ин кишварҳо баъди як конфронси Созмони Милали Муттаҳид дар бораи низои миёни Исроил ва фаластиниҳо пахш шуд.

Зери ин баёния вазирони корҳои хориҷии Фаронса, Финландия, Ирландия, Испания, Портулагия, Люксембург, Словения, Малти, Андора, Сан-Марино, Норвегия, Исландия, Австралия, Канада ва Зеландияи нав имзо шудаанд.

Ин кишварҳо ҳамлаи 7 октябри соли 2023-и "Ҳамос" ба Исроиро маҳкум карда, хостори озодии гаравгонҳои боқимонда шуданд. "Ҳамос" аз сӯи Иттиҳоди Аврупо ва Амрико гурӯҳи террористӣ шинохта шудааст.

Намояндагони 15 кишвари ғарбӣ аз вазъияти бади инсонӣ дар Навори Ғазза нигаронӣ карда, хостори қатъи ҷанг дар ин борика шуданд. Вазирони корҳои хориҷии ин 15 кишвар эълон кардаанд, ки омодаи ба расмият шинохтани кишвари Фаластин ҳастанд ва аз дигарон ҳам даъват кардаанд, ки ба ин раванд бипайванданд.

Ҳафтаи гузашта раиси ҷумҳури Фаронса Эмануэл Макрон, дар авҷи хашми ҷаҳонӣ аз вуқӯи қаҳтӣ дар навори Ғазза, гуфт, Фаронса кишвари Фаластинро ба расмият хоҳад шинохт. Исроил ин тасмими Фаронсаро маҳкум кард.

Нахуствазири Бритониё ҳам рӯзи сешанбеи 29 июл эълон кард, ки агар Исроил дар Ғазза оташбас ҷорӣ накунад, Бритониё моҳи сентябр кишвари Фаластинро ба расмият мешиносад.

Мавқеи Лондон ва дигар кишварҳои ғарбӣ дар масъалаи Фаластин баъд аз он тағйир ёфт, ки вазъити инсонӣ дар Навори Ғазза бадтар шуда, Созмони Милали Муттаҳид аз қаҳтии густурда дар ин минтақа ҳушдор додааст.

Намояндагии Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Тоҷикистон дар Русия қазияи ҳамла ба "Крокус"-ро пайгирӣ мекунад, "аммо ҳаққи дахолат дар баррасии додгоҳӣ"-ро надорад.

Ин посухи Солеҳа Холмаҳмадзода, вазири меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Тоҷикистон буд, ки 30-юми июл дар нишасти хабарӣ дар Душанбе садо дод.

Вазир гуфт, "тафтишот ба анҷом расида, парванда дар баррасии додгоҳ аст ва мо наметавонем дар раванди тафтишот ва баровардани қарори додгоҳ дахолат кунем".

Солеҳа Холмаҳмадзода афзуд, намояндагии вазорат дар Русия асосан ба шаҳрвандони Тоҷикистон дар масъалаҳои шартномаҳои меҳнатӣ, таъмини ҷойи кор, гирифтани ҳаққи кор ва риояи қонунгузории Русия кумак мерасонад.

Мақомоти Русия 19 нафарро ба анҷоми ҳамла ба толори "Крокус" муттаҳам мекунанд ва аксари онҳо шаҳрвандони Тоҷикистон ҳастанд.

Дар давоми як соли таҳқиқи ин парвандаи пурсарусадо, борҳо аз мақомоти Тоҷикистон интиқод шуд, ки чаро барои ҳимояи шаҳрвандони худ садо баланд накарданд.

Дар ин миён танҳо Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар Тоҷикистон ё Омбудсмен гуфт, ба дидаву дониста шиканҷа шудани гумонбарон вокуниш карданд ва ин ҳолатро ҳамтои русаш ҳам пазируфтааст.

Дар ҳамлаи террористӣ ба толори консертии "Крокус" дар канори Маскав дар рӯзи 22-уми марти соли 2024 149 нафар нафар кушта ва 609 каси дигар маҷруҳ шуданд.

Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳури Тоҷикистон рӯзи 30-уми июл бо Аббос Ароқчӣ, вазири умури хориҷии Эрон дидору гуфтугӯ кардааст. Дафтари матбуоти президент хабар додааст, ки дар мулоқот, “масоили вобаста ба ҳамкории дуҷонибаи тиҷоративу иқтисодӣ дар маркази таваҷҷуҳи ҷонибҳо қарор доштанд.”

Дар баёнияи расмӣ дар ин бора омадааст: “Алоқамандии ҳарду ҷониб ба тавсеаи ҳамкорӣ дар соҳаҳои энергетика, саноат, ҳамлу нақли байналмилалӣ, кишоварзӣ, илму фанноварӣ, тандурустӣ, гардишгарӣ, фарҳанг ва дигар бахшҳо таъкид гардид.”

Айни замон ба қавли дафтари матбуоти президенти Тоҷикистон ду тараф ҳамчунин “доир ба масоили минтақавию байналмилалии мавриди таваҷҷуҳи муштарак “ гуфтугуи судманде доштаанд.

Исмоил Бақоӣ, сухангӯи вазорати умури хориҷии Эрон гуфтааст, ки мавзуҳои суҳбат ҳамкориҳои дуҷониба ва таҳаввулоти минтақавӣ ва байналмилалӣ аст.

Вазорати умури хориҷии Тоҷикистон ҳам гуфт, ки зимни мулоқоти Сироҷиддин Муҳриддин бо Сайид Аббос Ароқчӣ "ҷонибҳо вобаста ба ҳолати кунунӣ ва дурнамои рушди муносибатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Исломии Эрон дар соҳаҳои иқтисоду тиҷорат ва ҳамкориҳо дар доираи созмонҳои байналмилаливу минтақавӣ табодули назар намуданд."

Тоҷикистон моҳи июн ҳамлаҳои Исроил ва Амрико ба таъсисоти атомии Эронро маҳкум карда ва аз ҷумла гуфта буд, ки “шиддат гирифтани муноқиша метавонад боиси табдил ёфтани низои кунунӣ ба ҷанги давомдор бо пайомадҳои хатарнок барои кулли минтақа ва ҷаҳон гардад.”

Заминларзаи қавиии 8.8 дараҷаӣ рӯзи 30-уми июл нимҷазираи Камчаткаи Русияро такон дод, ки сахттарин зилзила пас аз соли 2011 ба ҳисоб меравад. Мақомот дар чанд кишвар аз хатари бархостани сунамӣ ва ё мавҷҳои азим аз уқёнус ҳушдор доданд, аз ҷумла дар худи Камчатка, Ҷазираҳои Курил дар Русия, ҷазираи Ҳавайӣ дар Амрико ва Ҷопону Зеландияи нав.

Дар Северо-Курилск як корхонаи коркарди моҳӣ ва бандар зери об мондаанд ва киштиҳо низ аз лангарашон канда шуда ба об рафтаанд. Дар Камчатка девори кӯдакистоне вайрон шудааст, вале касе осеб надидааст.

Дар ҷазираи Ҳонолулу ва Ҳавайӣ мошинҳои зиёде дар роҳ банд мондаанд, чун мардум аз бими сунамӣ аз соҳилҳо мегурезанд, то дар баландиҳои амн паноҳ ёбанд. Дар Ҷопон мавҷҳои азим чанд наҳанги бузургро ба соҳил андохтаанд. Маркази зилзиласанҷии Русия гуфт, мумкин аст, пасларзаҳо то як моҳи дигар идома кунанд ва то ба 7.6 дараҷа бирасанд, ки ин гуна заминларза ҳам сабаби сунамӣ мешавад.

Туркия мумкин аст чанд гумонбари ҳамла ба "Крокус"-ро ба Русия супорад, ки ҳадди ақал се нафарашон шаҳрванди Тоҷикистон ҳастанд. Дар ин бора хабаргузории русии ТАСС бо такя ба яке аз вакилони дифои ҷабрдидагон гузориш додааст.

Ба қавли ин манбаъ, яке аз афроде, ки мумкин аст аз Туркия ба Русия истирдод шавад, Муҳаммадраҳим Файзов, бародари Муҳаммадсобир Файзов, яке аз гумонбарони асосии парвандаи "Крокус" аст.

ТАСС навиштааст, Муҳаммадраҳим Файзов қабл аз ҳамла ба толори консертӣ ба Русия омада, чанд муддат бо ду гумонбари асосии ин қазия Саидакрам Раҷабализода ва Фаридуни Шамсиддин зистааст. Пайвандони ин шаҳрвандони Тоҷикистон, аз ҷумла Муҳаммадсобир Файзов ба ҳамлаварони асосӣ будани онҳо шубҳа доранд.

Хабаргузории ТАСС навиштааст, Умедҷон Солиев, шаҳрванди дигари Тоҷикистон ҳам эҳтимол ба Русия супорида шавад. Ба қавли ин манбаъ, Солиев ҳамлаваронро бо силоҳ таъмин кардааст. Умедҷон Солиев ба қавли ин расонаи русӣ, дар Тоҷикистон бо иттиҳоми ғоратгарӣ таҳти пайгард аст.

Ҳамчунин Зубайдулло Исмоилов, зодаи дигари Тоҷикистон ҳам ба даст доштан дар ҳамла ба "Крокус" муттаҳам мешавад. ТАСС навиштааст, ки Исмоилов қаблан бо иттиҳоми даъват ба сарнагунии ҳокимият дар Тоҷикистон зиндонӣ шуда буд.

Тасдиқии дурустии ин ҳарфҳо феълан мушкил аст.

ТАСС навиштааст, ки ҳамаи гумонбароне, ки ҳоло дар Туркия ҳастанд, то ҳамла ба "Крокус", хоки Русияро тарк карданд.

Ин расона ҳамчунин гузориш додааст, ки мақомоти Тоҷкистон ва Қирғизистон 9 нафарро дар пайванд ба ҳодисаи "Крокус" ҷустуҷӯ доранд.

Моҳи январи имсол додситонии Туркия алайҳи панҷ хориҷӣ, ки ба қавли муфаттишон бо тоҷикони гумонзад ба ҳамла ба толори "Крокус"-и Русия тамос доштаанд, айбнома эълон кард.

Ба Ҳофизҷон Усмонов, Мутеулло Асоев, Раҳматулло Солиҳов, Муҳаммадраҳим Файзов ва Ҳамза Муҳаммад то понздаҳ сол зиндон таҳдид мекунад.

Дар ҳамлаи террористӣ ба толори консертии Крокус дар канори Маскав дар рӯзи 22-уми марти соли 2024 149 нафар нафар кушта ва 609 каси дигар маҷруҳ шуданд. Дар умум мақомоти Русия 19 нафарро ба анҷоми ин ҳамла муттаҳам мекунанд ва аксари онҳо шаҳрвандони Тоҷикистон ҳастанд.

Гуруҳи ба ном "Давлати исломӣ" дар он замон масъулияти ин ҳамларо бар уҳда гирифт, аммо мақомоти Русия гуфтаанд, ки муҳоҷирони тоҷик ҳамлаи террористиро бо амри Хадамоти махсуси Украина анҷом додаанд. Иддаое, ки ин кишвар рад кардааст.

Шеваи боздошту латӯкуби бераҳмонаи чор муҳоҷири тоҷик баъди ҳамла, сабаби хашми мардум шуд ва ин шубҳаву гумонро барангехт, ки шаҳрвандони Тоҷикистон зери шиканҷа гуноҳи нокардаро ба гардан гирифтаанд.