Luljeta Krasniqi-Veseli

"Kosova e re" fillon të ndërtohet më 2011

Qeveria e Kosovës ka nisur fushatën për reklamimin e projektit “Kosova e re” tek investitorët e huaj me shpalljen e interesit dhe kjo pritet të finalizohet me mbajtjen e një konference më 20 dhe 21 janar të këtij viti, bëjnë të ditur drejtues të Ministrisë së Energjisë dhe Minierave. Ndërsa, ekspertë të kësaj fushe theksojnë se pa një sensibilizim të mirëfilltë, në këtë kolaps financiar global, është vështirë të tërhiqen investitorët.

(S') rritet asistenca sociale

Zyrtarë të institucioneve të Kosovës janë optimistë se numri i familjeve, të cilat marrin asistencë sociale, nuk do të rritet gjatë vitit 2010. Ata thonë se projektet për punësim të qëndrueshëm, që kanë filluar të zbatohen nga fillimi i këtij viti, do të përmirësojnë mirëqenien e qytetarëve të vendit. Por, ky optimizëm i zyrtarëve të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale hidhet poshtë nga analistë të çështjeve ekonomike.

Kosovë: Suficiti buxhetor - 160 milionë euro

Suficiti buxhetor i vitit fiskal 2009, sipas të dhënave preliminare të Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave, është rreth 160 milionë euro. Zyrtarë nga kjo ministri bëjnë të ditur se, krahasuar me vitin e kaluar, tepricat buxhetore janë zvogëluar dukshëm. Por, analistët ekonomikë e quajnë të paarsyeshëm suficitin buxhetor, i cili në Kosovë vazhdon të jetë i rëndomtë.

Ndikimi i politikës në ekonomi

Prodhuesit kosovarë, gjatë një tryeze të organizuar nga Lëvizja Vetëvendosje, rreth ndikimit të politikës në prodhimin vendor, potencuan se gjatë zhvillimit të veprimtarisë së tyre, ballafaqohen me vështirësi të shumta, të cilat shkaktohen si pasojë e mosveprimit të institucioneve të Kosovës. Ata kërkuan nga institucionet që t’i mbështesin prodhuesit vendorë, duke krijuar kushte më të mira.

A i kryejnë kosovarët obligimet shtetërore?

Rreth 80 për qind e obligimeve tatimore, sipas përfaqësuesve të Administratës Tatimore të Kosovës, përmbushen në mënyrë vullnetare nga tatimpaguesit. Ata thonë se janë krijuar mekanizma të nevojshëm për mbledhjen e këtyre mjeteve nga qytetarët dhe bizneset kosovare. Ndërkohë, ekspertët e ekonomisë kritikojnë Qeverinë e Kosovës për neglizhencën e treguar ndaj projektit për pajisjen e bizneseve me arka fiskale.

CEFTA problematike

Edhe pse ka kaluar një vit që kur Serbia dhe Bosnjë e Hercegovina kanë bllokuar produktet kosovare, Qeveria e Kosovës nuk ka arritur ende ta zgjidhë këtë problem. Ekspertët e ekonomisë dhe komuniteti i biznesit kanë kritikuar vazhdimisht ekzekutivin e vendit për, siç thuhet, neglizhencën e treguar karshi kësaj çështjeje.

Musa: Tranzicioni – proces i gjatë

“Ne duhet t’i bindim investitorët e huaj se Kosova është vend i sigurt, se mund të investohet, e njëkohësisht duhet bërë ndryshime strukturale në ekonominë e saj”, thotë për Radion Evropa e Lirë Lekë Musa, drejtor i OEA-së.

Shëndetësia dhe arsimi - të pakënaqur me pagat

Ndërkohë që flitet për rritje pagash të deputetëve, gjendja për punëtorët e shëndetësisë dhe të arsimit në Kosovë mbetet e pandryshuar. Përfaqësuesit e sindikatave të këtyre dy sektorëve kërkojnë nga Qeveria e Kosovës që të veprojë në realizimin e kërkesave të tyre.

Kosova pa kode shtetërore

Kosova ende nuk ka arritur të sigurojë kode ndërkombëtare në sektorë të ndryshëm ekonomikë. Njëri nga to është edhe kodi shtetëror i telefonisë. Zyrtarë të Ministrisë së Transportit dhe Post-Telekomunikacionit thonë se po bëjnë përpjekje që Kosova të pajiset me këtë kod.

Lufta kundër ekonomisë joformale

Në vitet e ardhshme, në veçanti në vitin 2010, të gjitha institucionet e Kosovës do të jenë në krye të detyrës për luftimin e të gjitha formave të ekonomisë joformale dhe formave tjera të mosrespektimit të ligjit. Kështu u zotuan përfaqësues të institucioneve qendrore në Kosovë, të cilët theksuan se luftimi i kësaj dukurie mbetet sfidë për mekanizmat e vendit.

Edhe këtë vit suficit (!)

Pak ditë para mbylljes së vitit fiskal për 2009-ën, zyrtarë të Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave thonë se nuk kanë të dhëna të sakta se sa mund të jetë suficiti buxhetor, por konfirmojnë se edhe këtë vit do të ketë tepricë të mjeteve buxhetore. Ndërsa, ekspertët vlerësojnë se mjetet financiare tepricë edhe këtë vit po mbesin të pashfrytëzuara për mungesë resursesh, me të cilat do të mund të investohej në projekte konkrete.

Klimë e pafavorshme biznesore

Përfaqësues të komunitetit të biznesit në Kosovë thonë se moszbatimi i legjislacionit, gjendja jo e mirë në fushën e prokurimit dhe infrastruktura e brishtë e politikave ekonomike, janë disa nga elementet, të cilat Kosovën e bëjnë një vend të pafavorshëm për zhvillimin e veprimtarisë së tyre.

Normat e interesit mbesin të larta

Normat e interesit për kredi nëpër bankat e Kosovës vazhdojnë edhe më tutje të mbesin të larta, thuhet në publikimin e fundit të Institutit për Hulumtime të Avancuara. Ndërkohë, zyrtarë të Bankës Qendrore të Kosovës potencojnë se nuk mund të ndikojnë në këtë çështje dhe se këto norma aplikohen në harmoni me ligjin e ofertës dhe kërkesës.

Pse ngec autostrada Vërmicë-Merdar?

Vonesat për fillimin e ndërtimit të autostradës Vërmicë- Merdar, autoritetet kosovare i arsyetojnë me çështje teknike, duke përfshirë edhe përgatitjen e legjislacionit për shpronësim. Duke marrë parasysh ecurinë e deritashme të këtij procesi, projekti më madhor i Kosovës, nuk do të fillojë sivjet.

A zbutet papunësia me projekte?

Dokumenti strategjik për punësim të qëndrueshëm, i cili pritet të fillojë të zbatohet në janar të vitit 2010, sipër përfaqësuesve të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale, do të zbusë papunësinë në Kosovë. Megjithatë, ekspertë të ekonomisë e hedhin poshtë këtë, duke thënë se papunësia nuk mund të zbutet me projektet për punësim.

Kritika për absorbimin e donacioneve

Ekspertët për çështje ekonomike, kritikojnë autoritetet kosovare për mosgatishmëri të treguar në absorbimin e 1.2 miliard euro të Konferencës së Donatorëve, si dhe për mosprofesionalizëm se ku duhet të investohen këto mjete, në mënyrë që të zhvillohet Kosova. Ndërkohë, zyrtarë të Qeverisë, bëjnë të ditur se këto mjete janë duke u investuar në ngritjen e kapaciteteve të shtetit të Kosovës.

20-përqindëshi i vonuar

Braktisja e shkollës – në rënie

Gjendja e rëndë ekonomike, mungesa e vetëdijes për ndikimin e edukimit parashkollor si dhe mungesa e traditës së edukimit, janë disa nga faktorët kryesorë, të cilët ndikojnë në braktisjen e shkollave nga nxënësit në Kosovë. Zyrtarë të institucioneve arsimore në vend thonë se kanë marrë masa për parandalimin e kësaj dukurie.

Të harruarit e kontejnerëve

Kushtet e rënda për jetesë, mungesa e higjienës dhe rreziku nga sëmundjet janë brengat kryesore të banorëve në strehimoren që gjendet në periferinë verilindore të Prishtinës. Për gjendjen e tyre, ata kritikojnë institucionet përgjegjëse në Kosovë, të cilat, siç thonë ata, nuk kanë bërë asgjë për të përmirësuar situatën ekzistuese në këtë strehimore që nga paslufta.

Zotimet për luftën ndaj korrupsionit

Në Kosovë po mbahet konferenca rajonale për shkëmbimin e përvojave mbi luftën kundër korrupsionit. Pjesëmarrësit në këtë konferencë thonë se kjo dukuri është e pranishme në institucionet publike në Kosovë dhe atë, sipas tyre, në një nivel mjaft të lartë dhe shqetësues.