Qindra vajza në Afganistan janë duke vepruar kundër përpjekjeve të talibanëve për t’ua ndalur edukimin, pasi përmes internetit ato janë duke tentuar të vazhdojnë mësimet, duke nisur nga programimi e deri te mësimet për jogën.
“Kjo dërgon mesazh të qartë për talibanët”, ka thënë Maryam, e cila e konsideron sfidim të talibanëve vendimin për të vazhduar edukimin e saj.
“Ne mund ta promovojmë mësimin online. Ne nuk do të ndalemi kurrë për të shënuar përparim në shtetin tonë”.
Maryam, e cila ka treguar vetëm emrin për Radion Azadi të Radios Evropa e Lirë, është një prej 1,000 vajzave që kanë thënë se do të ndjekin mësimin me Shkollën Online të Heratit, e cila është krijuar vetëm disa javë pasi talibanët kanë marrë pushtetin në mesin e muajit gusht.
Shkolla është ide e Angela Ghayour, mësuese e lindur në Afganistan, por që jeton tani në Britani të Madhe.
Ghayour e ka lënë qytetin Herat si fëmijë, në vitet 1990, për t’i ikur luftës civile në Afganistan, dhe teksa ka qenë refugjate në Iran e ka kuptuar se ka aftësi për arsimim.
Shkolla e mban emrin e qytetit të saj të lindjes vetëm për simbolikë, pasi mësimet janë pa pagesë për të gjitha vajzat në Afganistan, apo kudo ku ka qasje në internet, përfshirë refugjatet afgane në Iran, të cilave u është ndalur edukimi.
“Synimi është që të parandalohet diskriminimi në edukim”, ka thënë Ghayour në disa komente me shkrim për Radion Evropa e Lirë.
“Në Afganistan, diskriminimi gjinor ua ka pamundësuar grave dhe vajzave që të edukohen. Në Iran, familjet afgane janë të diskriminuara në edukim, sepse nuk kanë leje të qëndrimit”.
Ghayour ka përmendur problemin me qasje në internet dhe telefona mobilë të vajzave dhe mësuesve, si sfidë të madhe për mbarëvajtjen e kësaj shkolle.
“I shoh vajzat duke mësuar natën, sepse baballarët e tyre punojnë jashtë shtëpitë gjatë ditës dhe telefonat nuk i kanë në shtëpi”, ka thënë Ghayour.
“Prandaj vajzat presin për baballarët e tyre që të kthehen në shtëpi dhe atëherë me telefonat e tyre kyçen dhe mësojnë”.
Teksa Ghayour, mësuesit dhe menaxherët, ofrojnë shërbimet e tyre në baza vullnetare, shkolla mbledh donacione për t’iu ndihmuar studenteve që të kyçen në internet.
“Shkolla Online e Heratit ka nisur me moton ‘lapsi në vend të armës’, një ditë pasi talibanët kanë marrë kontrollin e Heratit”, ka thënë Ghayour.
“Edhe para se ata të mbyllnin dyert e universiteteve dhe shkollave për vajzat, ka pasur shqetësime për vite se historia do të përsëritet dhe talibanët do t’ua pamundësojnë atyre shkollën dhe punën”, ka thënë Ghayour.
“Për shkak të përvojës sime të mësimdhënies në gjuhën persiane për fëmijët që flasin disa gjuhë, dhe meqë kam pasur rezultate të mira, kam vendosur t’i mësojë vajzat afgane, me ndihëm e mësuesve vullnetarë në gjithë botën”.
Nxënëset kanë thënë se kjo shkollë për to është litar shpëtimi për edukimin e tyre në të ardhmen.
“Përmes shkollës online në Herat, ne kemi dëshiruar të vazhdojmë mësimet, edhe pas arritjes së talibanëve, dhe të përfitojmë nga kjo mundësi që është krijuar për ne”, ka thënë një nxënëse me emrin Fatemah për Radion Azadi.
“Shkolla online në Herat është kthyer në dritare të shpresës për të gjitha vajzat që kanë qenë të shqetësuara”, ka thënë ajo.
“Ato nuk mund ta përballojnë më mungesën e shkollimit”.
Shqetësimet se shkollimi tyre mund të përfundojë, nuk janë të pabaza.
Në kohën sa talibanët kanë qenë në pushtet në periudhën 1996-2001, interpretimi i tyre i ashpër i Islamit ka nënkuptuar se vajzave u është ndalur edukimi dhe puna.
Talibanët kanë tentuar të shuajnë këto shqetësime disa ditë pasi janë rikthyer në pushtet, duke thënë se “janë duke u përgatitur për edukim të vajzave për shkollim të mesëm, sa më shpejt që është e mundur”.
Mirëpo grupi ekstremist më pas ka lëshuar ndalesë për edukim të vajzave në klasat gjashtë deri në 12.
Ndalesa nuk është duke u zbatuar në disa zona, andaj vajzat prej atëherë kanë shkuar nëpër shkolla private në pesë provinca.
Talibanët kanë njoftuar se një institut vetëm për gra, Kompeksi i Edukimit Moraa, do të ofrojë edukim për vajzat jetime.
Sipas statistikave qeveritare, edhe në kohën e qeverisë paraprake, kryesisht liberale ndaj shkollimit të vajzave, më shumë se një e treta e vajzave mbi moshën 15-vjeçare kanë qenë analfabete.
Në muajin shtator, Nënsekretarja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara, Amina Mohammed, i ka bërë thirrje komunitetit ndërkombëtar që të mbështesë gratë afgane dhe të parandalojë kthimin mbrapsht të dy dekadave të edukimit të vajzave.
“Ju mund të siguroheni se ne do të vazhdojmë të rrisim zërin dhe nuk do të ketë asnjë kusht për edukim të vajzave, para se të njihet ndonjë qeveri”, ka thënë Mohammed në një panel diskutimi në margjina të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së.
Qeveria e talibanëve nuk është njohur ende nga asnjë shtet, kryesisht për shkak të trashëgimisë së regjimit të kaluar me elemente të terrorizmit, brutalitetit dhe qëndrimit ndaj të drejtave të grave dhe vajzave.
Shkolla Online e Heratit ofron klasë që janë në kundërshtim me sistemin e besimit të talibanëve.
Muzika, shembull, është ndalur nga talibanët, ndonëse pozita e grupit militant në këtë temë ka qenë me raste kontradiktore.
Edhe fusha e artit e ka pësuar nën regjimin e talibanëve.
Megjithatë, orët e artit, skulpturës, muzikës dhe jogas, janë duke u ofruar në këtë shkollë online.
Rreth 200 mësues janë duke punuar në këtë shkollë dhe 300 vullnetarë janë të gatshëm.
Shkolla funksionon sikurse çdo institucion tjetër, me teste dhe vlerësim të nxënësve.
“Themelimi i Shkollës Online në Herat vërteton një gjë”, ka thënë Ghayour për Radion Evropa e Lirë.
“Populli afgan ka reaguar negativisht ndaj talibanëve dhe do të rezistojë”.
