Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, dhe kryetari i Komunës së Zveçanit dhe ambasadori i Gjermanisë kanë dënuar sulmin në Postën e Kosovës në Zveçan, ku pak pas mesnatës më 1 prill u hodhën dy granata dore.
Kurti e quajti sulmin “orvatje për të cenuar sigurinë dhe për të penguar integrimin e qytetarëve në sistemin ligjor dhe institucional të Republikës së Kosovës”.
“Brengosëse në këtë situatë mbetet fakti se individë të njohur për lidhjet e tyre me grupe kriminale dhe terroriste, si Millan Radoiçiq, vazhdojnë të mbeten të lirë, e po strehohen dhe po shfrytëzohen nga pushteti në Serbi për qëllime shoviniste”, shkroi Kurti në Facebook.
Në shtator të vitit të kaluar, Prokuroria Speciale e Kosovës ngriti aktakuzë ndaj 45 personave - në mesin e tyre edhe Millan Radoiçiq - për sulmin e armatosur ndaj Policisë së Kosovës në Banjskë më 24 shtator të vitit 2023, kur kishte mbetur i vrarë rreshteri Afrim Bunjaku.
Autoritetet në Serbi nuk pranojnë ta ekstradojnë Radoiçiqin në Kosovë dhe thonë se ai do të gjykohet nga “gjykatat serbe”, ndërsa zyrtarët në Kosovë thonë se ato i kanë ofruar mbrojtje atij.
Më herët gjatë ditës, Policia e Kosovës konfirmoi se një granatë dore kishte shpërthyer brenda objektit të Postës së Kosovës në Zveçan pak pas mesnatës të martën, teksa tha se një tjetër “e kemi shpërthyer ne në mënyrë të kontrolluar”.
Zëvendësdrejtori i Policisë së Kosovës për veriun, Veton Elshani, tha për Radion Evropa e Lirë (REL) se nuk ka persona të lënduar, por se ka dëme materiale.
Dega e Postës së Kosovës në Zveçan u hap më 27 mars, në të njëjtën ditë kur u hap edhe në Zubin Potok - të dyja komuna në veriun e Kosovës të banuar me shumicë serbe.
Më parë në këtë objekt ndodhej Banka Kursimorja e Postës së Serbisë, që u mbyll në maj të vitit të kaluar.
Edhe kryetari i Komunës të Zveçanit, Ilir Peci, e dënoi këtë sulm, për të cilin akuzoi një "grup terrorist" pa ia përmendur emrin.
"Unë besoj që vazhdimisht kanë ndodhur [sulme] prej të njëjtit grup", tha Peci, duke folur për media.
Peci shtoi se, megjithë sulmet e tilla, Komuna e Zveçanit është e sigurt sepse "Policia e Kosovës është gjithmonë aktive".
Në shkurt të këtij viti, ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla, kishte thënë se pjesëtarë të organizatës Mbrojtja Civile, të shpallur terroriste nga autoritetet e Kosovës vazhdojnë të jenë aktivë në territorin e Kosovës. Nuk dihet nëse Peci e kishte fjalën për këtë grup.
Në një postim në Facebook, Policia e Kosovës tha se një ose disa persona të panjohur kanë hedhur granata dore dhe se njësia anti-terror është duke “punuar intensivisht për të zbuluar autorët e këtij shpërthimi”.
Për rastin është njoftuar Prokuroria e Shtetit, që është udhëzuar ta inicojë rastin si “shkaktim i rrezikut të përgjithshëm”.
Ambasadori i Gjermanisë në Kosovë, Jorn Rohde, përmes një postimi në rrjetet sociale e cilësoi si "akt të papranueshëm dhune" sulmin me granatë dore në Zveçan.
"Ofrimi i sigurisë dhe mirëqenies për të gjitha komunitetet në Kosovë është vital, keqbërësit duhet të përballen me drejtësinë. Ky incident vë në pah nevojën për përparim në dialogun e lehtësuar nga Bashkimi Evropian", shkroi Rohde.
Në fund të vitit të kaluar ishin raportuar disa sulme të ngjashme me granata dore. Më 27 nëntor, autoritetet njoftuan se stacioni policor në Zveçan ishte sulmuar me dy granata dore. Përveç dëmeve materiale, nuk u raportua për të lënduar.
Ndërkaq, më 29 nëntor Policia bëri të ditur se është sulmuar me një mjet shpërthyes, që dyshohet të jetë granatë dore, edhe ndërtesa e Komunës së Zveçanit.
Në vitet e fundit, në veri të Kosovës janë regjistruar një sërë sulmesh të tilla.
Rastet e hedhjeve të mjeteve shpërthyese dhe djegie të veturave u rritën veçmas gjatë periudhës kur po zbatohej vendimi i Qeverisë së Kosovës për konvertimin e targave serbe në ato RKS – Republika e Kosovës.
Prej atëherë, tensionet në veri vazhdojnë të jenë kryesisht të larta, gjithashtu për shkak të atyre që Qeveria e Kosovës i konsideron si hapa për shtirje të sovranitetit në këtë pjesë.
Në katër komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës janë mbyllur shumë institucione paralele serbe, si dhe zyra postare e tatimore që nga fillimi i vitit të kaluar.
Qysh në fillim të këtij viti, më 15 janar, u mbyllën institucione serbe edhe në dhjetë komuna pjesën jugore të Kosovës, pasi autoritetet në Prishtinë thanë se ato ishin institucione ilegale.
Megjithatë, mbyllja e këtyre komunave paralele të Serbisë, si dhe zyrave postare e tatimore në dhjetë komuna në jug të Ibrit, u përshkrua me kundërthënie.
Kjo, pasi Prokuroria Themelore në Prishtinë deklaroi po më 15 janar se nuk kishte autorizuar Policinë e Kosovës për kryerjen e këtij operacioni, pasi nuk kishte ndonjë kërkesë zytare.
Që nga fillimi i vitit të kaluar, përveç organeve të përkohshme komunale dhe ndërmarrjeve të tyre publike, janë mbyllur edhe Posta e Serbisë në veri, Banka Postare Kursimorë, Thesari i Bankës Kombëtare, Drejtoria e Fondit për Sigurimin Pensional dhe Invalidor, Rrethi Administrativ i Mitrovicës së Kosovës dhe të tjera.
Kryesisht kanë vazhduar të funksionojnë vetëm institucionet arsimore dhe shëndetësore, të cilat në zonat serbe gjithashtu punojnë në sistemin serb.
Serbët në veriun e Kosovës gëzojnë mbështetjen e Beogradit, i cili ka financuar strukturat paralele atje, por edhe ka mbështetur qytetarët serbë përmes pensioneve apo edhe shtesave të tjera.
Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian kanë kundërshtuar shumë nga veprimet e Prishtinës në veriun e Kosovës, sikurse edhe Bashkimi Evropian, duke i vlerësuar si veprime të paakordinuara.
Blloku evropian u ka bërë thirrje Kosovës dhe Serbisë që të normalizojnë raportet në kuadër të dialogut të Brukselit, duke thënë se normalizimi është kusht për avancimin e shteteve drejt integrimeve evropiane.
