Memorandumi i nënshkruar mes Kosovës dhe Shqipërisë për krijimin e korridorit digjital të rrjetit 5G është i harmonizuar me marrëveshjen e arritur në Uashington më 4 shtator, bëjnë të ditur zyrtarë të Ministrisë së Ekonomisë dhe Ambientit në Qeverinë e Kosovës.
Në marrëveshjen për normalizim ekonomik të nënshkruar më 4 shtator në Uashington ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, Kosova është zotuar se do të ndalojë përdorimin e pajisjeve 5G, të siguruara nga shitës të pabesueshëm, në rrjetin e komunikimit.
Rrjeti 5G paraqet gjeneratën e fundit të lidhjes së telefonave të mençur me internet, dhe ofron shpejtësi më të madhe në shkarkimet e shumëfishta, sesa ekziston aktualisht.
Teknologjia e rrjetit të gjeneratës së pestë (5G) filloi të vendoset globalisht në vitin 2019.
Ky rrjet premton një transmetim shumë më të shpejtë të të dhënave përmes internetit, rreth 100 herë më të shpejtë se teknologjia aktuale 4G. Si rezultat, një rrjet 5G kërkon vendosjen e një numri më të lartë të antenave.
Që nga muaji prill i vitit 2019, 224 operatorë në 88 vende kanë filluar vendosjen e teknologjisë 5G.
Në Kosovë dhe Shqipëri teknologjia 5G nuk është ende në dispozicion për përdoruesit e telefonave të mençur dhe as nuk janë kryer procedurat për lëshimin e licencave për përdorimin e radio- frekuencave të nevojshme.
Çka përmban memorandumi për korridorin digjital 5G?
Në memorandumin e nënshkruar më 2 tetor në Tiranë gjatë mbledhjes së përbashkët të qeverive, Kosova dhe Shqipëria u pajtuan që të bashkëpunojnë në hartimin e politikave dhe programeve të zhvillimit të rrjeteve 5G, në përcaktimin e standardeve për rrjete të sigurta bazuar në praktikat më të mira të Bashkimit Evropian dhe organizatave tjera ndërkombëtare.
Palët do të angazhohen të bashkëpunojnë për një qasje të koordinuar dhe për harmonizimin e spektrit të frekuencave 5G, si dhe të bashkëpunojnë në caktimin e brezave pioniere për 5G, sipas praktikave të Bashkimit Evropian.
Gjithashtu, thuhet se palët angazhohen të zhvillojnë korridorin digjital Prishtinë-Tiranë mbështetur në teknologjinë 5G dhe duke pasur në fokus angazhimet për korridoret e gjelbra dhe me synim optimizmin e logjistikës rrugore mes dy vendeve.
Memorandumi ndërmjet Kosovës dhe Shqipërisë për formimin e një korridori digjital 5G fillimisht parasheh të mbulojë me këto shërbime Rrugën e Kombit, përkatësisht autostradën Ibrahim Rugova.
Uran Haxha, zëdhënës në Ministrinë e Ekonomisë dhe Ambientit, tha për Radion Evropa e Lirë se nënshkrimi i marrëveshjes së 4 shtatorit në Uashington ka ndodhur përpara se të përpilohet drafti final i memorandumit të nënshkruara më qeverinë shqiptare, përkatësisht me Ministrinë e Energjisë dhe Infrastrukturës së Shqipërisë për krijimin e korridorit digjital 5G dhe lehtësimit të lëvizjes në të ardhmen.
“Natyrisht që gjithçka është harmonizuar dhe jemi siguruar që Kosova t’i përmbahet marrëveshjes së Uashingtonit dhe me këtë memorandum të mos shkel asnjë pikë të marrëveshjes”, tha ai.
Elshani: Kosova dhe Shqipëria të integrohet në korridorin 5G të BE-së
Eksperti i çështjeve të telekomunikimeve, Driart Elshani në një bisedë për Radion Evropa e Lirë thotë se memorandumi i nënshkruar mes Kosovës dhe Shqipërisë për korridorin digjital 5G duhet të ishte brenda suazave të marrëveshjes evropiane të korridorit 5G.
Ai shton se këto dy vende duhet të intensifikojnë përpjekjet e tyre për tu integruar në korridorin 5G të Bashkimit Evropian.
“Marrëveshja për korridorin digjital 5G mes Kosovës dhe Shqipërisë i vendos bazat e komunikimit 5G për të ardhmen që është e rëndësishme për zhvillimin ekonomik të dy vendeve. BE-ja ka një marrëveshje për korridorin 5G ku Kosova dhe Shqipëri nuk janë të përfshira të përfshira deri më tani. Rëndësia e zhvillimit të korridorit 5G brenda rrejtit evropian është e rëndësishme pasi që garantohet një integrim brenda Unionit Evropian për një zhvillim ekonomik më të madh”, thotë Elshani.
Çka janë korridoret 5G të BE-së?
Shtetet anëtare dhe industria fillimisht u pajtuan për krijimin e korridoreve ndërkufitar në shtator të vitit 2017.
Sipas Komisionit Evropian, një rrjet bashkëpunues i korridoreve ndërkufitare mes vendeve evropiane do të mundësojë një mjedis më të mirë për testimin dhe zhvillimin e teknologjisë 5G. Falë këtyre korridoreve 5G, Evropa aktualisht po bën eksperimentin më të madh në fushën e teknologjisë 5G.
Ndryshe, Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë duke komunikuar me shumë vende në botë, për të kundërshtuar bashkëpunimin e tyre me kompaninë kineze Huaëei dhe rrjetin e saj 5G.
Uashingtoni e ka vendosur këtë kompani në “listën e zezë” pasi vlerëson se ajo paraqet rrezik për sigurinë kombëtare dhe e përdorë teknologjinë e saj për të spiunuar në emër të Qeverisë kineze.
Vendet që kanë mbështetur nismën e "Rrjetit të pastër" 5G
Edhe ambasadori amerikan në Kosovë, Philip Kosnett në një intervistë për Radion Evropa e Lirë dhënë më 21 shator, pati thënë se e di se ‘Qeveria e Kosovës e ka bërë shumë të qartë edhe në të kaluarën se i kupton shqetësimet amerikane sa i përket Huaweit dhe do të qëndrojë jashtë Huaweit ose blerjes së ndonjë teknologjie që lidhet me këtë kompani në Telekomin e Kosovës’.
