Shkalla e lartë e papunësisë në Kosovë, e cila llogaritet të jetë mbi 40 për qind, nuk mund të shënojë rënie të dukshme nëse rritja e përgjithshme ekonomike e vendit nuk arrin mbi 10 për qind, vlerësojnë ekspertët e ekonomisë në vend.
Duke pasur parasysh dinamikën e zhvillimit ekonomik të vendit, si dhe përqindjet e rritjes ekonomike në vitet e fundit, të cilat nuk kalojnë shifrën 5, ekspertët thonë se Kosova, edhe një kohë të gjatë, do të ballafaqohet me problemin e papunësisë.
Njohësi i rrethanave të ekonomisë, Ibrahim Rexhepi, thotë se parashikimet e Qeverisë së Kosovës që rritja ekonomike për vitin 2012 do të jetë 5 për qind, tregojnë se mundësia e uljes së shkallës së papunësisë nuk duket ende në horizont.
“Përderisa zhvillimi nuk është në sektorë të qëndrueshëm apo në sektorë afatgjatë, është vështirë të pritet një zbutje apo një lehtësim i problemit të papunësisë në Kosovë. Realisht, të gjitha matematikat tregojnë se vetëm një rritje (ekonomike) prej 8 deri në 10 për qind, mund të japë efekt të drejtpërdrejtë në zbutjen e papunësisë”, thotë Rexhepi.
Edhe eksperti tjetër i çështjeve të ekonomisë, Mejdi Bektashi, ka mendim të ngjashëm. Ai thotë se papunësia nuk mund të zbutet në qoftë se Kosova nuk e arrin “përqindjen dyshifrore të rritjes ekonomike”. Sipas tij, një gjë të tillë e kushtëzojnë disa faktorë.
“Pa 10 për qind (të rritjes ekonomike) nuk mund të zvogëlohet papunësia, sepse shtimin natyror ne e kemi afërsisht 2 për qind. Hapja e mbi 30 mijë vendeve të reja të punës - aq sa është kontingjenti që për herë të parë futet në treg të punës - nuk besoj se mund të bëhet pa 7 ose 5 për qind të rritjes (ekonomike). Do të thotë, mund të mbulohet vetëm shtimi natyror. Por, për t’u zvogëluar papunësia, duhet një shkallë ndoshta dyshifrore”, thotë Bektashi.
Duke pasur parasysh ambientin e përgjithshëm në Kosovë, të dy këta ekspertë vlerësojnë se është vështirë që të arrihet deri te një rritje ekonomike mbi 10 për qind.
Rexhepi thotë se nëse shikohet korniza afatmesme e shpenzimeve si dhe dokumentet tjera të Qeverisë së Kosovës, nuk mund të pritet një rritje e dëshirueshme ekonomike, madje as deri në 8 për qind - rritje të cilën, sipas tij, e parasheh për të ardhmen plani strategjik i qeverisë.
“Qeveria edhe vetë është e bindur se është e vështirë të realizohet kjo, pasi që projeksioni për vitin 2012 është 5 për qind. Është pak e pritshme, për shkak se ambienti i përgjithshëm në Kosovë nuk favorizon investime të mëdha apo një ambient të qëndrueshëm të biznesit”.
“Vetëm për ilustrim, po e përmend një fakt shumë absurd. Bizneset apo edhe e tërë Kosova ballafaqohen me mungesën e energjisë elektrike, që është njëri prej faktorëve që e destimulon çdo investitor të mundshëm për në Kosovë”, thotë Rexhepi.
Ndërkaq, sipas Bektashit, Kosova nuk mund ta dyfishojë përqindjen e rritjes ekonomike nëse bazohet vetëm në burimet e brendshme.
“Nevojitet ndihma e partnerëve ndërkombëtarë, qofshin institucionet financiare ndërkombëtare, qofshin shtetet që e përkrahin Kosovën në të gjitha fushat. Por, kjo nuk mund të realizohet nëse nuk zbatohen ligjet... qoftë në aspektin e konkurrencës, në aspektin e mbrojtjes së investimeve të huaja. Partnerët e huaj nuk do të investojnë në një shtet ku nuk garantohen të drejtat pronësore apo nuk mbrohen të drejtat e investitorëve të huaj”, deklaron Bektashi.
Njohësit e rrethanave ekonomike në Kosovë në përgjithësi, por edhe partitë opozitare, janë shprehur mjaft skeptikë lidhur me paralajmërimet e Qeverisë së Kosovës, se rritja ekonomike në vitin 2012 do të arrijë 5 për qind.
Edhe në rastin optimist, një rritje e tillë, sipas ekspertëve, do të ishte e pamjaftueshme për zbutjen e papunësisë.
Duke pasur parasysh dinamikën e zhvillimit ekonomik të vendit, si dhe përqindjet e rritjes ekonomike në vitet e fundit, të cilat nuk kalojnë shifrën 5, ekspertët thonë se Kosova, edhe një kohë të gjatë, do të ballafaqohet me problemin e papunësisë.
Njohësi i rrethanave të ekonomisë, Ibrahim Rexhepi, thotë se parashikimet e Qeverisë së Kosovës që rritja ekonomike për vitin 2012 do të jetë 5 për qind, tregojnë se mundësia e uljes së shkallës së papunësisë nuk duket ende në horizont.
Përderisa zhvillimi nuk është në sektorë të qëndrueshëm apo në sektorë afatgjatë, është vështirë të pritet një lehtësim i problemit të papunësisë në Kosovë.
“Përderisa zhvillimi nuk është në sektorë të qëndrueshëm apo në sektorë afatgjatë, është vështirë të pritet një zbutje apo një lehtësim i problemit të papunësisë në Kosovë. Realisht, të gjitha matematikat tregojnë se vetëm një rritje (ekonomike) prej 8 deri në 10 për qind, mund të japë efekt të drejtpërdrejtë në zbutjen e papunësisë”, thotë Rexhepi.
Edhe eksperti tjetër i çështjeve të ekonomisë, Mejdi Bektashi, ka mendim të ngjashëm. Ai thotë se papunësia nuk mund të zbutet në qoftë se Kosova nuk e arrin “përqindjen dyshifrore të rritjes ekonomike”. Sipas tij, një gjë të tillë e kushtëzojnë disa faktorë.
“Pa 10 për qind (të rritjes ekonomike) nuk mund të zvogëlohet papunësia, sepse shtimin natyror ne e kemi afërsisht 2 për qind. Hapja e mbi 30 mijë vendeve të reja të punës - aq sa është kontingjenti që për herë të parë futet në treg të punës - nuk besoj se mund të bëhet pa 7 ose 5 për qind të rritjes (ekonomike). Do të thotë, mund të mbulohet vetëm shtimi natyror. Por, për t’u zvogëluar papunësia, duhet një shkallë ndoshta dyshifrore”, thotë Bektashi.
Duke pasur parasysh ambientin e përgjithshëm në Kosovë, të dy këta ekspertë vlerësojnë se është vështirë që të arrihet deri te një rritje ekonomike mbi 10 për qind.
Rexhepi thotë se nëse shikohet korniza afatmesme e shpenzimeve si dhe dokumentet tjera të Qeverisë së Kosovës, nuk mund të pritet një rritje e dëshirueshme ekonomike, madje as deri në 8 për qind - rritje të cilën, sipas tij, e parasheh për të ardhmen plani strategjik i qeverisë.
“Qeveria edhe vetë është e bindur se është e vështirë të realizohet kjo, pasi që projeksioni për vitin 2012 është 5 për qind. Është pak e pritshme, për shkak se ambienti i përgjithshëm në Kosovë nuk favorizon investime të mëdha apo një ambient të qëndrueshëm të biznesit”.
“Vetëm për ilustrim, po e përmend një fakt shumë absurd. Bizneset apo edhe e tërë Kosova ballafaqohen me mungesën e energjisë elektrike, që është njëri prej faktorëve që e destimulon çdo investitor të mundshëm për në Kosovë”, thotë Rexhepi.
Ndërkaq, sipas Bektashit, Kosova nuk mund ta dyfishojë përqindjen e rritjes ekonomike nëse bazohet vetëm në burimet e brendshme.
“Nevojitet ndihma e partnerëve ndërkombëtarë, qofshin institucionet financiare ndërkombëtare, qofshin shtetet që e përkrahin Kosovën në të gjitha fushat. Por, kjo nuk mund të realizohet nëse nuk zbatohen ligjet... qoftë në aspektin e konkurrencës, në aspektin e mbrojtjes së investimeve të huaja. Partnerët e huaj nuk do të investojnë në një shtet ku nuk garantohen të drejtat pronësore apo nuk mbrohen të drejtat e investitorëve të huaj”, deklaron Bektashi.
Njohësit e rrethanave ekonomike në Kosovë në përgjithësi, por edhe partitë opozitare, janë shprehur mjaft skeptikë lidhur me paralajmërimet e Qeverisë së Kosovës, se rritja ekonomike në vitin 2012 do të arrijë 5 për qind.
Edhe në rastin optimist, një rritje e tillë, sipas ekspertëve, do të ishte e pamjaftueshme për zbutjen e papunësisë.
