Nepoznate osobe kamenovale su u noći između 1. i 2. septembra prostorije Islamske zajednice (IZ) u Pljevljima, a kroz polomljeno staklo ubačena je i poruka na kojoj je ispisano „Polećela crna ptica Pljevlja biće Srebrenica“.
Pljevaljski imam Samir Kadribašić za Radio Slobodna Evropa (RSE) ocjenjuje da je taj događaj odraz fašizma, „i naboja koji se nakupio zbog poslednjih događaja“. Smatra da iza napada na prostorije IZ ne stoji većina, već ostrašćeni pojedinci ili manje grupe ljudi fašističkog uma.
Kakav je odgovor policije?
RSE je pokušao da stupi u kontakt sa načelnikom pljevaljske Policije Draganom Slavuljem, međutim, nije odgovarao na pozive. On je imamu Kadribašiću, nakon obilaska prostorija IZ, rekao da su krive društvene mreže.
„Ne znam na šta je mislio ali sigurno društvene mreže nisu krive za situaciju od prethodnih noći kada on nije smio da reaguje na sve one fašističke ispade i provokacije koje su se dešavale prethodnih noći“, navodi Kadribašić i dodaje da će načelnika policije smatrati odgovornim ukoliko ne pronađe počinioce.
Pozvao je i ministra unutrašnjih poslova Mevludina Nuhodžića da ne izbjegava susret sa ljudima u Pljevljima.
Uprava policije je saopštila da će učiniti sve da se počinioci privedu pravdi.
“Policija preduzima mjere i radnje na identifikaciji izvršilaca kriminalnog napada na objekte Islamske zajednice u Pljevljima a o ishodu preduzetih radnji u odnosu na ovaj nemili događaj javnost će biti blagovremeno obaviještena”, saopšteno je iz Uprave policije, iz koje su naveli da neće komentarisati različite političke stavove i podmetanja o odgovornosti koja se, kako navode pokušava pripisati rukovodiocima i službenicima Uprave policije.
Napadi od objave rezultata
Podsjetimo, i tokom slavlja izborne pobjede opozicije u Pljevljima napadnuta su dva muškarca islamske vjeroispovijesti, a demolirano je više objekata čiji su vlasnici građani, takođe islamske veroispovesti. Tim povodom su iz crnogorskog tužilaštva zatražili od policije da prikupi podatke o tim događajima.
Imam Samir Kadribašić kaže da su ljudi u Pljevljima uplašeni:
„Neki iz Sarajeva su me zvali i govorili mi da će u toku dana doći da vode svoje u Bosnu. Takva je situacija. Ako miinstar Nuhodžić ne odreaguje kako treba bojim se da će se ovo oteti kontroli.”
Bošnjačka stranka (BS) pozvala je nadležne organe da hitno otkriju počinioce napada u Pljevljima i obezbijede mir i sigurnost pripadnicima islamske vjere i svim građanima te opštine.
“Kao Pljevljak sam zabrinut zbog svega što se dešava našim sugrađanima i kontaktirao sam moje prijatelje i poznanike Muslimane i pokušao da ih uvjerim da nijesu sami i da ovo što se u našem gradu dešava posljednjih dana nije odraz većinskog raspoloženja”, kaže za RSE Luka Kovačević (21) ocjenjujući da nije slučajnost da se incidenti događaju baš u danima nakon izbora:
“Većina nas zna kome bi ovakve stvari sada mogle da odgovaraju i ko se moguće osjeća poraženim, ali isto tako poručujem svim ekstremima kojih ima i na jednoj i na drugoj strani koji ovo shvataju kao mogućnost da se nekom iz nekog razloga svete i slično, da im građani to nećemo dozvoliti”, kaže Kovačević.
Reakcije SPC, vlasti i opozicije
Napad na pljevaljske muslimane je napad na svakog pljevaljskog hrišćanina i na svakog građanina Crne Gore, poručio je u reagovanju mitropolit Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori Amfilohije ocjenjujući da je “vandalski čin nasilja u Pljevljima usmjeren protiv tamošnje Islamske zajednice velika ljudska sramota za njegovog počinioca”
“Nečasno je i kukavički pod okriljem noći činiti ovakve stvari, bez obzira na to kakve motive ima glavni akter ovog događaja", navodi se u saopštenju.
Nosilac liste “Za budućnost Crne Gore“ Zdravko Krivokapić je najoštrije osudio, kako je naveo, “ pokušaje odlazeće vlasti da zlokobnim provokacijama u mješovitim sredinama poput Pljevalja naruše međunacionalne i međukonfesionalne odnose”.
Krivokapić u saopštenju za javnost ocjenjuje da je "očigledan rukopis Đukanovićevih službi , istih aktera i iste službe koji su devedesetih vršili protjerivanja i represiju nad bošnjačkim i albanskim stanovništvom koje sad navodno štite”.
Demokratska partija socijalista (DPS) najoštrije je odbacila te optužbe ocjenjujući ih kao” sramno prebacivanje odgovornosti za konstantno potpirivanje međunacionalnih i međuvjerskih sukoba, koje upravo dolazi sa adrese političkog bloka na čijem je čelu Krivokapić i ideologije velikosrpskog nacionalizma čiji je duhovnik Mitropolit Amfilohije”.
“Oni po zadatku tragove tuđih, njima bliskih službi, pripisuju crnogorskim bezbjednosnim organima”, navode iz DPS i zaključuju da su huligani koji napadaju ovih dana građane islamske vjere, zadojeni mržnjom poniklom na “duhovnim” učenjima mitropolita Amfilohija.
Iz koalicije “Crno na bijelo” su pozvali ministra unutrašnjih poslova Mevludina Nuhodžića i direktora Uprave policije Veselina Veljovića da hitne reaguju i otkriju počinioce, jer u suprotnom, smatraće ih odgovornim za sve te incidente. Dan prije napada na prostorije IZ, lider te koalicije Dritan Abazović boravio je u Pljevljima kako bi se informisao o incidentima koji su se dogodili ranije, tokom slavlja izborne pobjede opozicije.
Iz koalicija “Mir je naša nacija“, uz oštru osudu, poručuju da će se samoroganizovati da čuvaju imovinu Islamske zajednice u Pljevljima.
Njihov kandidat za poslanika Milorad Mijo Martinović, javnosti poznat kao žrtva policijske torture iz oktobra 2015. godine, doniraće Islamskoj zajednici u Pljevljima 1.000 eura pomoći za obnovu prostorija IZ.
“Ja sam jedan od utemeljivača Liberalnog saveza Crne Gore koji je baštinio vrijednosti suživota i tolerancije i želio da Crna Gora postane zemlja svih njenih građana. Moj motiv za donaciju je ljubav za svakog našeg građanina nevezano za njegovu vjeru ili naciju, ljubav prema zajedništvu svih naroda koji žive u Crnoj Gori”, poručuje Martinović.
Kako je reagovala EU?
“Evropska unija (EU) očekuje smirenost i uzdržanost, inkluizvan politički dijalog, kao i poštovanje vrijednosti EU, koje uključuju i poštovanje manjina’, poručila je Ana Pisonero, portaporlka EU nadležna za pitanja proširenja odgovarajući na pitanje oko reakcija Brisela na incidente u Crnoj Gori nakon izbora, održanih 30 avgusta.
Tokom proslave izborne pobjede, crnogorska policija je zabilježila napade na policajce, uvrede po nacionalnoj osnovi, fizičke napade na druga lica, oštećenje vozila, upade u ugostiteljske objekte, masovne tuče.
Inače, uprava crnogorske policije je identifikovala najmanje jedanaest događaja sa elementima nasilja u noći slavlja izborne pobjede tri opozicione koalicije.
Zbog toga su lideri opozicionih izbornih lista odustali od daljih proslava pobjede i pozvali svoje pristalice da ne izlaze na ulice. Apelu se pridružila i Srpska pravoslavna crkva (SPC) koja je takođe apelovala da narednih dana ne bude okupljanja građana.
Parlamentarni izbori u Crnoj Gori održani su u nedjelju, 30. avgusta.
Od 81 parlamentarnog mjesta, Demokratska partija socijalista Mila Đukanovića je sa manjinskim strankama i tradicionalnim partnerima osvojila 40 mjesta, dok su tri opozicione partije osvojila 41 mandat i biće u prilici da formiraju novu većinu u crnogorskom parlamentu kao i novu Vladu Crne Gore.
* Na tekstu radile i Lela Šćepanović i Aneta Durović