Carinski tim za spriječavanje krijumčarenja u saradnji sa policijom privodi kraju pretres svih hangara za skladištenje cigareta u Luci Bar, potvrdio je Radiju Slobodna Evropa tužilac Radovan Đurišić, rukovodilac Osnovnog državnog tužilaštva u Baru (ODT).
To je dogovor nadležnih sa pravosudnim organima nakon krađe više od tone cigareta iz lučkog magacina.
“Takođe, postupajući tužilac je izdao naredbe za vještačenje forenzičkih tragova koje je policija izuzela prilikom vršenja uviđaja na obijenom hangaru. Nakon dobijanja tih rezultata Tužilaštvo će praviti plan šta da radi u ovom slučaju“, kazao je Đurišić.
Nadležni barski Sud je na zahtjev tamošnjeg tužilaštva izdao naredbu za izuzimanje video nadzora sa određenih objekata u Luci Bar.
“To bi moglo biti od značaja za rasvjetljavanje krivičnog djela teška krađa, počinjenog u jednom od hangara u Luci Bar”, rekla je za RSE portparolka Osnovnog suda u Baru, sudija Tamara Spasojević.
Šta se dogodilo?
Da su za sada nepoznate osobe obile i ukrale veću količinu cigareta iz hangara u Luci Bar, saopšteno je 10. jula iz crnogorskog tužilaštva koje je tada pokrenulo izviđaj.
Kako je saopšteno, cigarete su bile vlasništvo firmi "Aurora" i "Atlant Mont" iz Bara.
Istog dana Uprava luke zatražila je od vlasti da istraže slučaj, tvrdeći da njihova interna služba osiguranja nadzire teretna vozila koja napuštaju lučko područje, ali da im nedostaju „kompetencije da provjere valjanost dokumentacije o teretu koji prevoze“.
Nestanak cigareta iz carinskih skladišta otkriven je samo sedmicu dana pošto je crnogorska Vlada 2. jula najavila početak zakonskog postupka za zabranu skladištenja duvanskih proizvoda u barkoj Luci.
Vlada je pokrenula postupak kao dio mjera za sprečavanje šverca cigareta, po čemu je Luka Bar prepoznata još od devedesetih godina prošlog vijeka.
Tadašnja vlast Demokratske partije socijalista tvrdila je da je u pitanju tranzit cigareta. Šverc se odvijao uglavnom preko Jadrana, prema Italiji, čije je tužilaštvo otvorilo istragu, kojom je bilo obuhvaćeno petnaestak imena iz Crne Gore i Italije, među kojima i Milo Đukanović. Italijansko tužilaštvo predmet protiv Đukanovića arhiviralo je 2008. godine, a kasnije i za ostale.
Kolika je vrijednost ukradenih cigareta?
Tužilaštvo je potvrdilo da je tokom dosadašnjeg izviđaja utvrđeno da su ukradene cigarete nabavne vrijednosti oko 100.000 eura, dok poznavaoci tvrde da je tržišna vrijednost ukradenih cigareta gotovo pola miliona eura.
“Prema popisu robe oštećenih nedostaje im 1.182,00 paketa cigareta marke ‘Marble’, čija je nabavna vrijednost po paketu 80 eura, odnosno oko 100.000”, kazao nam je Đurišić.
Nestale cigarete su vlasništvo kompanije "Aurora" i "Atlant mont" čiji je jedan od vlasnika Dragan Vujačić, kome je za šverc cigareta suđeno 2005. godine pred Višim sudom u Podgorici. Taj postupak je okončan oslobađajućom presudom 2013. godine.
U kompaniji Atlant mont, RSE je saopšteno da vlasnik Dragan Vujačić ne želi da komentariše krađu cigareta, i da sve informacije potražimo u policiji.
Nakon krađe cigareta jedan od lidera vladajućeg Demokratskog fronta Nebojša Medojević, koji je ranije više puta optuživao Vladu i premijera Zdravka Krivokapića za šverc cigareta, pitao je nadležne kako je moguće da ne znaju ništa o tome:
„Kako je moguće da se roba ukrade iz carinskog skladišta kada su se nalazila dva katanca? Neko je ukrao gotovo tonu cigareta, što je minimum jedan šleper… Ovo nije Vlada, ovo je cirkus", objavio je 10. jula Medojević na Twitteru.
Demokratski front, koji je od avgustovskih izbora prošle godine na vlasti sa Demokratama i Građanskim pokretom URA, iako je 4. decembra izglasao Vladu sa premijerom Zdravkom Krivokapićem, njen je najžešći kritičar.
Međunarodni šverc i Crna Gora
Šverc cigareta iz Crne Gore bila jedna od tema razgovora premijera Zdravka Krivokapića sa britanskim kolegom Borisom Džonsonom tokom njegove posjete Londonu 8. jula.
Krivokapić je objasnio da su tom prilikom dogovorene aktivnosti, prije svjega, u bezbjednosnom sektoru "kako bi se obezbijedili stabilnost i sigurnost".
"Ujedinjeno Kraljevstvo znajući da je u svom budžetu samo eliminisanjem šverca cigareta u budžet prihodovalo 237 miliona funti, izračunali su koliko su dobili time što su suzbili šverc koji dolazi iz Crne Gore i poslali jasnu poruku da žele da nastave saradnju u tom dijelu", rekao je za TVCG Krivokapić, ne otkrivajući više detalja.
I potpredsjednik Vlade Dritan Abazović nedavno je govorio o međunarodnom švercu iz Crne Gore.
“Prema operativnim podacima stranih bezbjednosnih službi oko 20 odsto svih švercovanih cigareta u Evropsku uniju dolazi preko Crne Gore”, kazao je Dritan Abazović, koordinator svih službi bezbjednosti i potpredsjednik Vlade.
On je precizirao da je “počelo prikupljanje dokaznog materijala” u vezi sa švercom cigareta u državi.
“Pa to su veze bivše vlasti. Taj posao nije mogao da radi onaj ko nije bio blizak bivšem režimu. Međutim, morate sprovesti dokazni postupak”, kazao je 9. jula Abazović podgoričkim Vijestima.
Da li je država oštećena?
Zbog nestanka cigareta iz hangara Slobodne zone luke Bar država neće biti oštećena, potvrđeno je Radiju Slobodna Evropa u Upravi prihoda i carina.
Iako to da sada nije bio slučaj, navodi naš izvor, nadležni će obračunati akcizni dug za cigarete firmama"Atlant Mont" i "Aurora", koje su posjedovale cigarete u obijenim hangarima.
“To je odgovornost firmi i država je oštećena jer je sumnja da su cigarete date u slobodni promet i država se mora naplatiti shodno zakonu. Ranije se kod ovakvih situacija zakon nije primjenjivao ali sada ćemo ga primjenjivati do kraja. Tako će obaveze prema državi biti naplaćene u skladu sa članom 205 stav 5 Carinskog zakona”, saopštio je izvor RSE.
U međuvremenu je, zbog sprečavanja nezakonitih pojava lociranih na tom području kako je je potvrđeno RSE Uprava prihoda i carina na čijem je čelu Aleksandar Damjanović, prethodnih dana izvršila kadrovske promjene u Carinarnici Bar, ali i u Slobodnoj zoni Luke Bar kako bi pojačala nadzor.
Vlada je polovinom juna, kako bi spriječila šverc cigareta, sa specijalnom policijom sprovela akciju u Luci Bar. Ne iznoseći više detalj, policija je saopštila da se u “slobodnoj zoni Luke Bar vrši kontrola poslovanja pravnih lica čija je djelatnost vezana za duvanske proizvode”.
Dosadašnje akcije i evropska upozorenja
Crnogorska policija je poslednjih godina u više navrata oduzimala cigarete čija je vrijednost više miliona eura.
U akciji "Arka" u Podgorici je u avgustu 2020. policija u šleperu bjelopoljskih tablica zaplijenila milionski vrijedan tovar cigareta. Glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić i njegov saradnik Saša Čađenović saopštili su, polovinom oktobra iste godine, da se Arsenije Kalezić koji je u bjekstvu, i još dvije osobe sumnjiče za stvaranje kriminalne grupe, koja je krijumčarila cigarete i prala novac, oštetivši državu za oko 18 miliona eura.
Krajem decembra 2019. godine policija je sa Upravom carina otkrila kriminalnu organizaciju koja je izvršila krijumčarenje oko četiri ipo hijade paketa cigareta, čime je državi načinjena šteta u iznosu od oko 3,8 miliona eura. Zbog sumnje da su učestvovali u krijumčarenju i oštetili državni budžet za više desetina miliona eura policija je, krajem avgusta 2018. godine, uhapsila šest carinskih službenika.
Razmjerama šverca cigareta iz Crne Gore i procesuiranjem krijumčara bavila se i Evropska komisija.
U Izvještaju o napretku Crne Gore za 2020. godinu konsatuje se da tokom 2019. godine, iako su vođeni krivični postupci u tri predmeta u oblasti borbe protiv organizovanog krijumčarenja cigareta, nije bilo osuđujuće presude.