Belgijska policija juri trećeg napadača koji je učestvovao u terorističkim napadima u Briselu u utorak, u kojima je ubijena 31 osoba, a ranjeno 270. Istovremeno je advokat prvoosumnjičenog za napade u Parizu Saleha Abdelslama saopštio da se on više ne protvi izručenju Francuskoj, već da sada želi što bržu ekstradiciju.
Dok belgijska policija traga za trećim napadačem iz Brisela, utvrđeno je i da je jedan od dvojice bombaša samoubica na briselski aerodrom učestvovao u pripremanju novemabrskih napada na Pariz i da je ista ćelija “Islamske države” ogovorna za napade u oba grada.
Belgijske, Francuske i evropske vlasti su potvrdile medijima u Beligiji, te AFP-u i AP- u da je DNK Nadžima Lakraouia, Belgijanca marokonskih korijena, identifikovan kao jednog od bombaša na Briselskom aerodromu 22. marta i da se osnovano sumnja da je bio i saradnik Saleha Abdelslama prvoosumnjičenog za napade na Pariz 13. novembra, kada je ubjeno 130 ljudi. Njegov DNK pronađen je u samoubilačkom pojasu u stanu koji je koristio Abdelslam.
U četvrtak, 24.marta, oglasio se Abdelslamov advokat Sven Mary porukom da se njegov klijent više neće protiviti ekstradiciji Francuskoj.
“Abdelslam želi da ide u Francusku što je prije moguće“, rekao je Mary.
Abdelslam je nakon višemjesečne potrage uhvaćen u Briselu u petak 18. marta, četri dana prije terorstičkih napada na aerodrome i metro u Briselu. Prvobitno se kada je uhapšen protivio izručenju.
Nadžim Lakraoui je jedno vrijeme bio zadužen za regrutaciju za “Islamsku državu”, a Belgija je zemlja iz koje se najveći broj stranih boraca, u odnosu na populaciju iz Evrope bori za militante IDIL -a.
Belgijske vlasti su u međuvremenu uz saosjećanje i podršku suočene i sa prijekorima oko bezbjednosnih propusta. Vatru na ulje u srijedu veče dolio je turski predsjednik, Redžep Tajip Erdogan koji je ustvrdio da su turske vlasti prošle godine uhapsile i deportovale Belgiji jednog od napadača, starijeg od dvojice braće Brahima al Bakrouia, uz upozorenje da je povezan sa teroristima.
“Jedan od briselskih napadača uhapšen je u Gaziantepu u junu 2015., i deportovan. Obavijestili smo belgijsku ambasadu o njegovoj deportaciji 14.jula 2015. Pored našeg upozorenja da je ta osoba strani teroristički borac begijske vlasti nijesu ga povezale sa terorizmom. Deportovali smo ga Holandiji na njegov zahtjev i obavijestili holandske vlasti o tome“, rekao je Erdogan.
Kritike na račun belgijskih službi zbog propusta
Američki sekretar odbrane Ash Carter poručio je takođe da krvoproliće u Briselu koje se dogodilo u blizini glavnog štaba NATO snaga pokazuje da evropski saveznici Vašingtona moraju učini mnogo više u borbi protiv militanata “Islamske drževe” .
U odbranu belgijskih vlasti stao je predsjednik Evropske komisije, Jean Claude Juncker, odbacujući optužbe da je “Belgija nesposobna država”.
“Neka onaj ko je bez grijeha baci prvi kamen”, rekao je Juncker za flamanski De Standaard.
“Bilo je terorističkih napada u Britaniji i Njemačkoj i to 1970-tih i 80-tih. Pa terorizma u Španiji, Italiji, pa nedavno u Francuskoj. Ljudi treba da prestanu da drže lekcije Belgiji”, kaže prvi čovjek EK.
Ipak, ostaje činjenica da je Briselski okrug Molenbek do nedavno bio nepoznat za većinu svijeta, a od napada u Parizu, te ovih od prije dva dana u Briselu, postao sinonim za evropski problem rasadnika terorizma.
Molenbek - evropski rasadnik terorizma
Iako je par minuta udaljen od prosperitenog dijela Brisela, Molenbek je bivša oblast sa kanalima u kojem se danas nalaze jeftine kuće koje već decenijama privlače dominatno migrante sa Sjevera Afrike. U pojednim dijelovima kvarta populacija je 80 posto muslimanska, a nezaposlenost 30 posto, od toga 40 posto onih koji ne rade su mladi.
U takvim okolnostima selefistički sveštenici koji poromovišu radikalnu formu sunitskog islama onog koji se uglavnom praktikuje u zemljama Magreba, našili su povoljno tlo, jer je njihova poruka rezonovala sa frustracijom mladih ljudi.
“Sveštenici su imali ogroman uticaj na frustraciju nekoliko generacija mladih ljudi koji nijesu uspjeli da se integriraju u belgijsko društvo", izjavio je nedavno govoreći o napadima u Parizu za Foreign Policy magazine, Bilal Benjaič, belgijski stručnjak za ekstramizam i radikalizam.
Drugi razlog koji je u takvim okolnostima doprinio rastućoj terorističkoj mreži u Molenbeku je laka dostupnost oružju na crnom tržištu. Oružje korišteno u novembarskim napadima na Pariz ileglno je dopremljeno iz Belgije.
“Tokom posljednjih 10 godina, činjenica je da je Brisel postao veliko crno trište nelegalnog oružja i trgovine oružjem“, kaže Leo Neels, director briselskog think tank instituta Itinera.
“Za terorističke borce spremne da izvedu napad, veoma je lako da nađu način kako“, dodaje Neels.
Naravno, tu su i propusti službi sigursnosti, odnosno prično mali broj obavještajnog osoblja. Belgija ima samo 600 članova službi bezbjednosti, što je trećina od broja kojeg ima susjedna Holandija.
“Istina je da su belgijske službe bezbjednosti bile i još uvjek su u određenom broju nedovoljno brojne“, kaže Dave Sinardet, profesor političkih nauka na Univerzitetu u Briselu.
“Takođe je istina da politički fokus i politička energija nijesu uvjek bili posebno snažno fokusirani na izazove bezbjednosti ", dodaje Sinardet.
