Bodo Weber, analitičar u Vijeću za politiku demokratizacije iz Berlina, za “Zašto?” analizira situaciju u Crnoj Gori nakon još jedne izborne pobjede premijera Mila Đukanovića i njegovog DPS-a i odluke opozicije da ne prizna rezultate izbora zbog atmosfere koju je na dan izbora stvorilo hapšenje 20 osoba iz Srbije pod sumnjom da su spremali državni udar.
- Neuspjeh opozicije
Strategija opozicije o nepriznavanju izbornih rezultata teško da će uspjeti. Protiv uspjeha stoje: krhkost tog, ideološki razjedinjenog, predizbornog opozicionog “bloka”; perspektiva Đukanovića da s tradicionalnim partnerima iz manjina formira, makar slabu, većinu u parlamentu; te izjave međunarodnih posmatrača te EU predstavnika koji su izbore procjenili kao “uglavnom regularnim” te pozvali domaće institucije da se time bave.
- Oslabljeni režim
Najvjerovatniji rezultat izbora će biti nastavak političke nestabilnost Crne Gore – sa oslabljenim “vječnim” režimom Mile Đukanovića na jednoj, te hronično slaboj opoziciji na drugoj strani.
- “Teroristički incident”
“Teroristički incident” sigurno će završiti kao svi takvi incidenti koje smo doživjeli u regiji zadnjih par godina – nikad se neće saznati šta se zaista desilo, da li se zaista radilo o planiranom terorističkom napadu podržanom-iniciranom od strane nekih anti-NATO snaga u opoziciji ili je cijela stvar izmišljena od strane režima radi stvaranja vanredne atmosfere na dan glasanja.
- Makedonski scenario
Samo držanje predstavnika MUP-a je bio izraz toga da kompromis između opozicije i pozicije o održavanju parlamentarnih izbora nije nikako riješio osnovni politički konflikt – nego ga samo odložio: minister unutrašnjih poslova kao nezavisna figura bez kontrole nad policijskom upravom na jednoj strani i šef policije odan vladajućoj partiji na drugoj. To zaista podsjeća na Makedoniju gdje ćemo najvjerovatnije vidjeti sličan scenarij poslije nadolazećih izbora – da izborni rezultat nikako ne riješava strukturalni politički konflikt.
- Gledanje kroz prste
Cjelokupna dešavanja oko izbora kao prvi rezultat će sasvim sigurno imati da ćemo vidjeti nastavak dosadašnje politike EU prema Crnoj Gori – politika koja daje prioritet političkoj “stabilnosti” u zemlji, koliko god da je površna, lažna, te zbog toga režimu gleda kroz prste u procjeni “napretka” u ispunjivanja reformskih uslova u okviru predpristupnog procesa. Ta politika ne samo da podriva sopstveni instrumentarij za jačanje demokratije i vladavine prava u Crnoj Gori, nego i indirektno doprinese hroničnoj slabosti demokratskog dijela opozicije.
- Evropski kriteriji
Navodni teroristički incident je ponovo potvrdio jednu osnovnu slabost predpristupnog procesa EU u regiji – odsustvo demokratskih reformi policijskih agencija u paketu reformskih uslova Brisela. Pošto pitanje policije nije dio “acquisa” EU-a, uticajnije države članice bi trebalo da uvedu taj dodatni uslov u predpristupni proces preko tzv. političkih kriterija.
