Viši sud u Podgorici odredio je ekstradicioni pritvor poljskom državljaninu Romanu Ziemianu, kojeg je crnogorska policija 18. avgusta uhapsila po potjernicama Poljske i Južne Koreje.
On je osumnjičen da je zajedno sa partnerom, njemačkim državljaninom Stephanom Morgensternom, oštetio veći broj građana Poljske i Južne Koreje za oko 21 milion dolara.
Njih dvojica su osnivači i vlasnici FutureNet, u čijoj je djelatnosti je, između ostalog, i trgovina kriptovalutama.
Ziemian je pred sudom 19. avgusta negirao učešće u krivičnim djelima koja mu se potjernicama stavljaju na teret, kazao je za Radio Slobodna Evropa njegov branilac Branislav Lutovac.
Poljski državanin je, prema riječima Lutovca, kazao da se bavi legalnim poslovima i da nikada nije bio u Južnoj Koreji.
A za djela za koja se sumnjiči, teške prevare, pranja novca i krađe, u toj državi propisana je kazna doživotnog zatvora, rečeno je nakon hapšenja iz crnogorske policije.
Ziemian, koji je uhapšen u Podgorici, gdje je boravio pod lažnim identitetom, žaliće se na odluku Višeg suda o određivanju ekstradicionog pritvora.
Drugo hapšenje za manje od dvije godine
Ovo je njegovo drugo hapšenje za manje od dvije godine.
Naime, Ziemian - koji se predstavlja kao preduzetnik, trkač, filantrop i pokrovitelj umjetnosti - prvi put je uhapšen oktobra 2022. na trkačkoj stazi u Imoli, na sjeveru Italije.
Uhapšen je za vrijeme trke luksuznim automobilima "Ferarri".
Kada je izašao iz "Ferarrija", prema pisanju italijanskog lista Corriere della sera, prišla mu je finansijska policija i uhapsila po južnokorejskoj međunarodnoj potjernici.
Njegovi branioci istakli su tada da "navodne korejske žrtve nikada nisu tražile bilo kakvu nadoknadu svoje investicije" i da on nikada nije bio u Koreji.
Italijanski sud mu je međutim odredio kućni pritvor, ali je u međuvremenu uspio da pobjegne.
Izručenju je izmakao i njegov partner, koji je uhapšen u Grčkoj decembra 2022. kada je pokušao da se ukrca na let za Dubai, Ujedinjene Arapske Emirate.
Pronađen je u Albaniji. Uhapšen je avgusta 2023. godine u blizini aerodroma u Tirani, gdje je čekao suprugu, koja je dolazila letom iz Dubaija.
Čime su se bavili Ziemian i Morgenstern
Ziemian je u biografiji naveo da se upoznao sa Stephanom Morgensternom 2012.
Društvena platforma FutureNet predstavljena je dvije godine kasnije.
Sjedište FutureNet-a se nalazilo u Poljskoj, a njegova predstavništva od Evrope do Dubaija i Hong Konga.
"Broj registrovanih korisnika na platformi premašuje tri miliona ljudi iz 190 zemalja širom svijeta", navodi se u biografiji.
Zatim su 2016. pokrenuli novu platformu — FutureAdPRO, koja obezbjeđuje zaradu za one koji postanu "punopravni učesnici tržišta onlajn oglašavanja".
Pokrenuli su i svoju kriptovalutu FutureCoin.
Potom su otvorili FutureNet kafiće u Ukrajini i u Poljskoj.
"Svrha stvaranja ovakvog kafea je da učesnicima platforme pruži priliku da se sastanu sa poslovnim partnerima ne virtuelno već u stvarnom životu i pregovaraju".
U 2018. privrednici su pokrenuli projekat FutureNet Sport, koji je usmjeren na sportiste i sportske timove.
Osnovali su i FutureNet fondaciju, koja je, kako se navodi, postala partner i Ujedinjenih nacija.
Zaplijenjena 'stradivari' violina
Poljske vlasti su ga predstavljale kao jednog od najbogatijih Poljaka, dok je on sebe vidio kao filantropa.
Poljska policija je septembra 2023. uhapsila tri osobe koje se sumnjiče za učešće u internet platformama FutureNet i FutureNet AdPro, a koje su predstavljale piramidalnu šemu.
Identifikovale su pripadnike organizovane međunarodne kriminalne grupe i otkrile njihovu nezakonito stečenu imovinu.
"U okviru istrage 'zamrznuta' je imovina u iznosu od preko 20 miliona zlota (4,6 miliona eura), uključujući kriptovalute, luksuzne stanove i antikvarne 'stradivari' violine", navodi se u saopštenju policije.
Jedna violina italijanskog majstora Antonija Stradivarija je maja 2018. godine predstavljena u Kraljevskom zamku u Varšavi, u Poljskoj.
Na sajtu koji uređuje poljsko Ministarstvo vanjskih polova poland.pl tada je objavljeno da je pokrovitelj violine "jedan od najbogatijih Poljaka koji je želio da ostane anoniman".
"Kupivši i podijelivši sa nama ovu izvanrednu violinu, želio je da proslavi 100. godišnjicu obnove poljske nezavisnosti", navodi se u objavi iz maja 2018.
U decembru iste godine održana je proslava na kojoj su kao pokrovitelji violine iz 1685. godine predstavljeni Ziemian i njegov poslovni partner.
Nije poznato da li je u pitanju ista violina.
Novi zahtjev za izručenje Južnoj Koreji
Ovo nije prvi slučaj u kojem Crna Gora odlučuje o izručenju Južnoj Koreji, a koji se odnosi na kriptoprevare.
Naime, Južna Koreja i Sjedinjene Države potražuju južnokorejskog državljanina Do Kvona, koji je marta 2023. uhapšen na podgoričkom aerodromu.
Do Kvona potražuju zbog krivičnih djela prevara sa kriptovalutama u vrijednosti od najmanje 40 milijardi dolara.
On i njegov poslovni partner Čang Junom (Chang Joon) su, koristeći falsifikovane pasoše, iz Podgorice pokušali da odlete za Dubai. Zbog toga su osuđeni na po četiri mjeseca zatvora.
Čang Jun, koga je potraživala samo Južna Koreja, izručen je toj zemlji, dok Do Kvon nakon izdržane kazne, u prihvatilište za strance u blizini Podgorice, čeka izručenje.
Ekstradicioni postupak traje duže od godinu. Sudovi u Crnoj Gori su do sada sedam puta oprečno odlučivali o zahtjevima dvije države za izručenje.
*Saradnja na tekstu - Digitalna forenzička jedinica RSE