Najlepše stvari često previdimo iako su nam pred očima. Jedan od najboljih primera za to je beogradska Botanička bašta "Jevremovac", zaboravljeni raj u centru grada.
Tri veka tradicije beogradske Botaničke bašte
1
Ova "učionica pod otvorenim nebom" je sastavni deo Instituta za botaniku Biološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, koji je jedan od najvećih i najstarijih fakulteta prirodnih nauka u jugoistočnoj Evropi.
2
Nakon što je prva beogradska Botanička bašta, koju je na Dorćolu osnovao čuveni srpski botaničar i naučnik Josif Pančić, poplavljena 1889. godine, kralj Milan Obrenović iste godine poklanja Velikoj školi u Beogradu imanje koje je nasledio od svog dede Jevrema Obrenovića, po kojem sadašnja Botanička bašta dobija ime "Jevremovac".
3
Botanička bašta "Jevremovac" prostire se na oko pet hektara, kao zeleno ostrvo u strogom centru grada. Pored administrativnih prostorija Instituta za botaniku Biološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, ona obuhvata herbarijum i zbirke, biblioteku, staklenu baštu i otvorene površine.
4
Otvoreni prostor Botaničke bašte "Jevremovac" sadrži biljni fond od preko 1.000 vrsta grupisanih u geografske i ekološke celine.
5
Preko 750 zeljastih biljaka i 250 vrsta drveća i žbunova, čine ovaj prostor plućima centra grada.
6
U šumskom ambijentu žive i po nekoliko desetina godina stari brestovi, stabla kavakaskih zelkova, ariši, više vrsta borova, smrča, hrastova, kestena, kedrova, primerci prastarih vrsta sekvoja i Pančićeve omorike.
7
Herbarijum Instituta za botaniku i Botaničke bašte "Jevremovac" broji preko 150.000 herbarskih listova sa biljnim materijalom sakupljenim na području Balkanskog poluostrva. Tu se nalazi i kolekcija Josifa Pančića pod nazivom Herbarium Pancicarum - najveća naučna i kulturna zaostavština Josifa Pančića, koju je 1860. godine poklonio Velikoj školi u Beogradu, a koja je tada brojala 80 svežnjeva osušenih biljaka koje je sakupio na području Srema i Banata.
8
Biblioteka Instituta za botaniku i Botaničke bašte "Jevremovac" osnovana je 1853. godine i predstavlja jednu od najbogatijih biblioteka na ovim prostorima. Pored 200 naučnih i stručnih časopisa, ona sadrži preko 6.000 knjiga, među kojima i neke veoma retke.
9
Među retkim knjigama "Botaničke biblioteke" su komplet od 10 tomova Flora Graeca, retko izdanje (1806-1826), koje pored bašte poseduje još samo pet naučnih centara u svetu, Plantae Rariores Hungariae (1802), koja je rukom oslikana; a kao najstarija izdanja koje biblioteka sadrži su Kluzijeva istorija biljaka, štampana 1601. godine i Istorija sveta Plinija Mladjeg, izdata 1562.
10
Kao prostorna celina izuzetnih prirodnih i kulturno-istorijskih vrednosti, Botanička bašta "Jevremovac" je 1995. godine proglašena za Spomenik prirode od velikog značaja.
11
Jedan od najlepših kutaka Botanička bašta dobila je 2004. godine kada je otvoren Japanski vrt, plod napora dvoje profesora Šumarskog fakulteta Vere Grbić i Mihajla Grbića. Ideja je podržana od strane Japana koji je obezbedio finansijska sredstva za pravljenje harmonije biljaka, vode i kamena.
12
Preko 1.000 redovnih studenata i studenata poslediplomskih studija pohađa nastavu u ovom centru botaničkih disciplina u Srbiji. Osim toga, izvodi se i nekoliko posebnih programa zaštite ugroženih biljaka a tu su formirane i banke njiihovih semena.
13
Gorostasni hrast lužnjak, kao najstariji stanovnik Botaničke bašte "Jevremovac", je sa svojih 140 godina starosti i sam "spomenik prirode" ovog Spomenika prirode.
14
Staklenu baštu Botaničke bašte "Jevremovac" podignutu 1892. godine, kupio je kralj Milan Obrenović u Nemačkoj u Drezdenu od firme Mozentin, i ona je svoj originalni izgled sačuvala do danas.
15
Sastoji se iz dva krila spojena centralnom kupolom na površini od 500 kvadratnih metara, u kojoj živi preko 1.000 vrsta egzotičnih biljaka, podeljenih u odeljak tropskih kišnih šuma, odeljak sa suptropskim biljkama i raskošnim lijama i odeljak sa biljkama iz predela u kojima vlada deficit vode.