„Kinesko čudo“ na Balkanu

U aprilu 2012. godine, malo prije nego što je Si Đinping postao generalni sekretar Komunističke partije i predsjednik Narodne Republike Kine pokrenuta je inicijativa 16+1, koja je sa ulaskom Grčke 2019. postala inicijativa 17+1.

U ovoj inicijativi Kina je +1 u sporazumu sa zemljama centralne i istočne Evrope – 12 članica Evropske unije i pet zemalja Zapadnog Balkana koje tek treba da postanu članice EU.

Prvenstveno zbog svog geografskog položaja, države Zapadnog Balkana - naročito Srbija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina i Sjeverna Makedonija – važna su stanica na novom „Putu svile“. Njihovi nedostaci kao što su nedovoljni demokratski kapaciteti, slabe institucije i finansijska regulacija te regulacije javnih nabavki, visoka korupcija i jeftina radna snaga, ne umanjuju interesovanje kineskih investitora.

Poređenja radi, EU je trenutno najveći investitor u region sa gotovo dvije trećine direktnih stranih ulaganja dok su kineska strana ulaganja oko tri posto, prema podacima iz prvog kvartala 2019. godine.

Uprkos visokoj razlici u procentima koja očigledno govori o daleko većem prisustvu evropskih ulaganja, šta čini tako bitnim kinesko prisustvo na Balkanu?

Svoju ekspanziju Kina bazira na kapitalnim privrednim megaprojektima, jeftinijim od evropske ponude, a sudbinski značajnim za najsiromašnije države Evrope kakve su one na Balkanu. To je u najrizičniju poziciju dovelo Crnu Goru kojoj prijeti dužnička zamka zbog kineskih investicija u gradnju saobraćajne infrastrukture, dok se u Srbiji „čelično prijateljstvo“ posebno produbljuje kineskim otkupom posrnulih privrednih mastodonata, poput Željezare u Smederevu.

Radio Slobodna Evropa kroz seriju članaka, videa i drugih medijskih formata prati u kom pravcu se razvija politička, ekonomska i kulturna saradnja zemalja Zapadnog Balkana i NR Kine i kako se ti odnosi odražavaju na tehnološke, ekološke i socijalne aspekte života.

više