Rijetke fotografije u boji iz 1980-ih koje su iznijele “skriveni rat” SSSR-a na svjetlo dana. (priredio: Amos Chapple)
‘Džihad kroz kameru’
1
Borac promatra sovjetsko bombardovanje jedne afganistanske doline. Godinu dana nakon krvavog komunističkog državnog udara u Afganistanu 1978. godine SSSR je izvršio totalnu invaziju ove zemlje.
2
Militant na poligonu tokom obuke za prevazilaženje prepreka. Godine 1979. UN su oštro osudile sovjetsku invaziju što je pomoglo da se zaoštri rad na jednoj od najskupljih operacija CIA-e u istoriji.
3
Pripadnici anti-sovjetskih “mudžahedina” sa zalihom oružja i municije nakon što je suprotstavljanje džihadističkih boraca Sovjetima postalo bjelodano. Navodno je CIA 1979. godine počela tajno da podržava muslimanske militantne grupe koje su cijelu sljedeću deceniju proveli boreći se protiv Sovjeta.
4
Američki predsjednik Ronald Regan na susretu s mudžahedinskim vođom 1983. godine. Ubrzo su Sjedinjene Države zajedno sa Saudijskom Arabijom slale stotine miliona američkih dolara svake godine anti-sovjetskim militantima u Afganistan kako bi dovele do slabljenja Sovjetskog Saveza. (fotografija vlade SAD-a)
5
Mudžahedinski borac prati kretanja na nebu nakon vazdušnog napada. Kako su uslovi postajali sve rizičniji za strane novinare unutar Afganistana (godine 1984. sovjetski diplomata je obećao da će bilo koji novinar uhvaćen s mudžahedini biti ubijen), Washington je finansirao kontroverzni program unutar kojeg su se afganistanskim pobunjenicima poslale kamere.
6
Fotograf slika grupni portret mudžahedina. S početkom 1985. američki novinari obučavali su Afganistance u poslovima fotogreportera.
7
Afganistanski centar za medijske izvore (Afghan Media Resource Center, AMRC) podijelio je 50-ak kamera timovima koji su bili uključeni u mudžahedinske grupe kako bi dokumentovali ono što je postalo “skriveni” rat zbog prepreka s kojim su se suočavali strani izvještači. Fotografije iz ove galerije su jedan mali dio od 94.000 fotografija koje su nastale tokom ovog projekta.
8
Sovjetska baza na terenu. Više od 20 fotografa i novinara koji su radili za AMRC projekat bili su ranjavani, a dvojica su ubijeni.
9
Mudžahedini tokom okupljanja u provinciji Parvan.
10
Sovjetski helikopter u niskom letu iznad sela.
11
Sovjetski projektil koji ispaljuje mudžahedin. Većina naoružanja čiju nabavku je plaćala CIA za islamske militante bila je porijeklom iz SSSR-a.
12
Mudžahedini pucaju iz bestrzajne puške. Zvaničnik Sjedinjenih Država prisjetio se da je CIA kupovala takvo oružje iz različitih izvora ukljujčujući i korumpiranu jedinicu sovjetske armije u Afganistanu.
13
Pored svog glavnog zadatka da prave hroniku rata, timovi AMRC fotografa fotografisali su I svakodnevni život – jedan od prizora je i ova mjenjačnica novca u Pešavaru.
14
Sovjetsko naoružanje utkano u tepih koji su istkale Afganistanske izbjeglice.
15
Napad iz vazduha ruši afganistansko selo. Mnogo borbe bile su brutalna naizmjenična paljba između mudžahedinskih zasjeda i sovjetskih konvoja koje su slijedili sovjetski avioni. Uništavali su sela koja su se nalazila pored mjesta napada.
16
Mudžahedin drži ostatak padobrana koji je bio zakačen za bombu. Njihova izrada dozvoljavala je avionima za napade na tlu da ispuste bombu na malim visinama a da ne budu zahvaćeni eksplozijom.
17
Gerilski komandir leži na samrti pošto ga je pogodio “sovjetski špijun” tokom jednog vjenčanja.
18
Lutke sovjetskih vojnika. Na natpisu piše “Sestre Šahr-e Nav (predgrađe Kabla) plaču dok se sestre komunista uljepšavaju pred njihovim očima.”
19
Tijelo sovjetskog vojnika. Više od 14.000 sovjetskih trupa je ubijeno tokom devetogodišnjeg rata.
20
Tijelo Afganistanca ubijenog tokom sovjetskog bombardovanja. Najmanje 500.000 Afganistanskih civila je ubijeno a više od pet miliona ili jedna trećina populacije je raseljena.
21
Jedna od rijetkih fotografija sovjetskih vojnika s Afganistancima. Jedan vojnik se s ogorčenjem prisjetio da mu je rečeno “pomažemo afganistanskom narodu da okonča feudalizam i izgradi predivno socijalističko društvo.”
22
Komunistički mural sa izbrisanim likom vojnika.
23
Alkohol koji je zaplijenila grupa mudžahedina, fotografisan vjerovatno prije nego je uništen.
24
Borac za teškom automatskom puškom. Neke od mudžahedina koje je finansirala CIA bili su radikalni islamisti koji će kasnije formirati grupe organizovane kao “terorističke organizacije”. Iako se Osama bin Laden borio protiv Sovjeta, osporavano je da je ikada primao pomoć od Sjedinjenih Država.
25
Mina “leptirica” položena, čeka žrtvu. Milioni naprava veličine mobilnog telefona ispušteni su širom Afganistana iz sovjetskih aviona. Mine obojene u zelenoj boji je bilo lako uočiti i izbjeći u borbama ali nastradala su najviše radoznala djeca.