Dostupni linkovi

SAD: Avganistanski tajni dokumenti ugrožavaju bezbednost


Arhivska fotografija
Arhivska fotografija
Oko 200.000 strana poverljivih dokumenata vezanih za rat u Avganistanu dospjelo je u javnost.

Objavila ih je internet stranice Vikiliks (Wikileaks), poznata po tome što dolazi do povjerljivih dokumenata i snimaka.

Novinari ovo nazivaju jednim od najgorih slučajeva curenja tajnih informacija u istoriji, dok su Sjedinjene Države snažno osudile objavljivanje ovih tajnih podataka.

Savjetnik za nacionalnu bezbednost SAD Džejms Džons rekao je da bi objavljivanje tajnih dokumenata o ratu u Avganistanu moglo ugroziti ljudske živote i da su prijetnja nacionalnoj bezbjednosti.

Procenjuje da je 92.000 tajni iz američke vojne evidencije o ratu u Avganistanu procurelo u medije preko mreže koja se bavi prijavljivanjem korupcije.
Džejms Džons

Uglavnom je riječ o izvještajima pripadnika američkih oružanih snaga i obavještajnih službi u Avganistanu od 2004. do 2009. godine, navodi BBC.

Dokumente su objavili "New York Times", "Guardian" i "Der Spiegel". Nik Dejvs (Nick Davies), novinar Guardiana, objasnio je motive koji su ih opredijelili da objave dokumenta.

“Naš posao je, prvenstveno, utvrditi da li je taj materijal takav da se mora objaviti u interesu javnosti, koliko je to tema, priča. S druge strane, bilo je pitanje da li se radi o tajnim dokumentima koja, u interesu sigurnosti ljudi na terenu, ne treba objavljivati. Sve smo elemente pretresli. I Der Spiegl je objavio nešto slično. Pokazalo se da Bundestag provodi opsežnu istragu o njemačkom sudjelovanju u ratu u Avganistanu. Niz dokumenata je potekao iz same vojne koalicije. Usporedili smo sadržaje tih dokumenata, za koje smo znali da su autentični i iz onog što smo imali te vidjeli da su jednaki. Dakle, pokazalo se da smo na pravom putu”, rekao je Dejvis.

Dokumenta sadrže neprijavljena ubistava avganistanskih civila, kao i tajne operacije američkih specijalnih snaga protiv talibanskih lidera. Povjerljiva dokumenta, međutim, ne otkrivaju samo detalje o stradanju civila. Drugi problematični aspekt rata na koji ukazuju je dvojna uloga pakistanske obavještajne službe u ratu u Avganistanu.

Između ostalog jedan od dokumenata govori i o sastanku sa pobunjenicima kojem je prisustvovao bivši visoki oficir pakistanske obavještajne službe, koji sada, kako se sumnja, radi protiv američkih snaga u Avganistanu.

Dokumnti pokazuju da, zvanično, Pakistanci pomažu Amerikancima i drugim stranim trupama u nastojanju da izađu na kraj sa talibanima i stabilizuju Avganistan, ali izvještaji američkih oficira i obaveštajaca koji su sada procureli u javnost navode na zaključak da pakistanski obavještajci blisko i
Dosije, koji veb sajt Vikiliks naziva "Američki ratni dnevnik" sadrži detalje 144 incidenta u kojima su međunarodne snage u Avganistanu ubile ili ranile civile
sarađuju sa talibanima u Avganistanu.

Dosije, koji Vikiliks naziva "Američki ratni dnevnik", sadrži detalje 144 incidenta u kojima su međunarodne snage u Avganistanu ubile ili ranile civile.

Francuski vojnici su 2008. godine otvorili vatru na autobus pun djece i tom prilikom je povrijeđeno osmoro djece. U sličnom incidentu američki vojnici su ubili ili ranili 15 putnika. Poljski vojnici su 2007. godine izgleda iz osvete granatirali selo u kojem se održavala svadba i među mrtvima je navodno bila i jedna trudnica.

Oštra reakcija Bijele kuće

Organizacije za ljudska prava kažu da ovi dokumenti samo potvrđuju da međunarodne snage u Avganistanu kriju prave razmjere stradanja civila.

U Bijeloj kući su veoma ljuti zbog curenja povjerljivih izveštaja i navode da bi to moglo da ugrozi živote vojnika u Avganistanu i američku nacionalnu bezbjednost.

Portal Vikiliks to negira jer su, kako kažu, u nekim slučajevima uklonili imena i detalje koji bi omogućili identifikovanje oficira i obavještajaca. Jedan
U Bijeloj kući su veoma ljuti zbog curenja povjerljivih izveštaja i navode da bi to moglo da ugrozi živote vojnika u Avganistanu i američku nacionalnu bezbjednost.
od BBC izveštača iz Vašingtona Džejn O'Brajan objašnjava:

"Mora se reći da dosta tih informacija zapravo i nisu nove. Ali ono što je zaista razljutilo Bijelu kuću su detalji i razmere. Imamo detalje 144 incidenta u kojima su međunarodne snage u Avganistanu ubile ili ranile civile.”

Drugi problematični aspekt rata na koji ukazuju je dvojna uloga pakistanske obaveštajne službe u ratu u Avganistanu. Zvanično Pakistanci pomažu Amerikancima i drugim stranim trupama u nastojanju da izađu na kraj sa talibanima i stabilizuju Avganistan.

Džejn O'Brajan kaže "oduvjek se sumnja da pobunu u Avganistanu pomažu susjedi - Pakistan i Iran. Ova dokumenta to potvrđuju iako, su detalji često nedovoljno precizni”.

Bijela kuća, takođe, ukazuje da su se incidenti o čijim je detaljima riječ dogodili u vrijeme kada je predsednik bio Džordž Buš i kada američke snage u Avganistanu nijesu imale dovoljno sredstava i opreme, ističući da je američki predsjednik Barak Obama prošle godine usvojio novu strategiju za Avganistan i izdvojio dodatna sredstva.
XS
SM
MD
LG