Grčka je skoro paralizovana opštim štrajkom koji je izazvan najavom Vlade da će uvesti nove restriktivne mjere štednje nakon što je odobrena pomoć Evropske unije i MMF-a za spas od bankrota koji, čini se, prijeti i drugim članicama eurozone. Za Italiju se kaže da je za sada relativno sigurna, a da bi Španiju mogli da zadese problemi, ali ne i slom. Pored Grčke najproblematičniji je Portugal čija se situacija ocjenjuje kao veoma slična grčkoj.
Prisutna su strahovanja da će drugim, finansijskim oslabljenim, članicama eurozone kao što su Portugal i Španija, Evropska unija morati pomoći čak i većim iznosima od 110 milijardi eura, koliko je namijenjeno Grčkoj koja je u nevolje došla zbog trošenja preko sopstvenih mogućnosti, pa je stvoren veliki manjak u državnoj kasi. Euro je zbog toga potonuo na najniži nivo u 14 mjeseci, a za vjerovati je da tu još nije kraj.
Sunovrat evropske valute će se odraziti i na zemlje Zapadnog Balkana koje imaju sopstvene valute, ali i na Crnu Goru koja jedina u regiji, kao zvanično sredstvo plaćanja, koristi upravo euro. Željko Bogojević, analitičar deviznog tržišta "Atlas Capital Parners"-a, kompanije specijalizovane za posredovanje u trgovini valutama na svjetskom finansijskom tržištu:
"Svi prihodi građana su u eurima. Najavljuje se smanjenje plata. Euro se sve više obezvrjeđuje u odnosu na dolar, što bi trebalo da na crnogorsku ekonomiju, da ima izvoznu orijentaciju, utiče dobro. Međutim, kako Crna Gora samo izvozi aluminijum, a na sreću aluminijum se plaća u dolarima, vrijednost dolara raste i Kombinat aluminijuma će od toga imati koristi. S druge strane, Crna Gora uvozi gorivo koje se plaća u dolarima i prodaje u eurima i u toj kursnoj razlici gubimo milione dolara. Tako da te dvije strane imaju suprotne tendencije."
Jedan od najznačajnijih izvoznika u Crnoj Gori je podgorički Kombinat aluminijuma koji zavisi od cijene aluminijuma na svjetskom tržištu. Za KAP je karakteristično da proizvod prodaje za dolare, a većinu obaveza izmiruje u eurima, pa bi se moglo zaključiti da će od pojeftinjenja eura i jačanja dolara Kombinat imati koristi. Međutim, postoje i drugi faktori koji utiču na poslovanje KAP-a. Analitičar tržišta aluminijuma Goran Đukanović:
"Rast vrijednosti dolara i povoljna cijena aluminijuma su imali pozitivan uticaj na poslovanje proizvođača aluminijuma u svijetu, pa i KAP-a, u prva četiri mjeseca. Ali, taj pozitivan trend će biti umanjen najnovijim padom cijene aluminijuma tokom maja, a moguće i tokom ljetnjih mjeseci, kada i inače pada vrijednost na tržištu."
Tržišta metala i nafte
Berzanski indeki na berzi u Lisabonu, kraj aprilaZbog straha od širenja grčke krize na ostale članice euro zone, evropske dionice su juče treći dan za redom, nastavile da padaju. Uticaj zabrinutosti zbog Grčke bio je jači od pojedinih pozitivnih signala i vijesti o pomoći Grčkoj.
Nakon novih znakova da bi se dužnička kriza iz Grčke mogla proširiti na nekoliko drugih finansijski oslabljenih članica eurozone juče su i cijene akcija, drugi dan za redom, pale i na njujorškom Wall Street-u. Pale su i cijene sirovina, čemu je uzrok jačanje dolara, pa je nafta nakon dužeg vremena sišla na ispod 80 dolara po barelu.
Analitičar tržišta aluminijuma Goran Đukanović kaže da se za razliku od februara, kada su cijene metala samo nakratno zabilježile osjetan pad, a potom nastavile da rastu, sada već može govoriti o značajnijoj korekciji koja će se odraziti na tržišta metala i nafte:
"Na pad potražnje za naftom, uporedo sa dešavanjima u Evropi, utiče i pooštravanje monetarne politike u Kini radi obuzdavanja inflacije i rasta ekonomije. Što se tiče cijene aluminijuma, ona danas iznosi 2.095 dolara po toni, ali se i danas i sjutra očekuje pad na berzi, pa je moguće da cijena ponovo padne na ispod 2.000 dolara po toni do kraja ove, ili tokom naredne nedjelje. Krajem aprila, cijena aluminijuma je bila oko 2.440 dolara po toni. Cijene bakra su takođe sada niže za oko hiljadu dolara po toni u odnosu na kraj aprila, a i cijena nafte je pala za oko pet dolara po barelu."
Iz Centralne banke i Ministarstva finansija danas nije bilo moguće dobiti ocjenu mogućih efekata pada vrijednosti eura na crnogorsku ekonomiju, ali i namjere Crne Gore da se zaduži na međunarodnom tržištu kapitala emitujući euro obveznice. Međutim, analitičar deviznog tržišta "Atlas Capital Partnersa" Željko Bogojević kaže da u ovoj situaciji ne vjeruje u uspjeh projekta euro obveznice:
"Ne vjerujem da će biti neke koristi od Evropske unije, s obzirom da je kriza duboko zavladala, tako da sumnjam da će biti ikakve pomoći od strane Evrope, dok se ne riješe problemi u Grčkoj, a potom i u Španiji, Portugaliji i Italiji."
Više o krizi u Grčkoj u tekstovima:
Vlada ne odustaje od mjera štednje
Grčka na korak od bankrota
Odluka o pomoći Grčkoj veliki je dan za euro
Najgora kriza u posljednjih 20 godina
Prisutna su strahovanja da će drugim, finansijskim oslabljenim, članicama eurozone kao što su Portugal i Španija, Evropska unija morati pomoći čak i većim iznosima od 110 milijardi eura, koliko je namijenjeno Grčkoj koja je u nevolje došla zbog trošenja preko sopstvenih mogućnosti, pa je stvoren veliki manjak u državnoj kasi. Euro je zbog toga potonuo na najniži nivo u 14 mjeseci, a za vjerovati je da tu još nije kraj.
Sunovrat evropske valute će se odraziti i na zemlje Zapadnog Balkana koje imaju sopstvene valute, ali i na Crnu Goru koja jedina u regiji, kao zvanično sredstvo plaćanja, koristi upravo euro. Željko Bogojević, analitičar deviznog tržišta "Atlas Capital Parners"-a, kompanije specijalizovane za posredovanje u trgovini valutama na svjetskom finansijskom tržištu:
Kombinat aluminijuma će od toga imati koristi. S druge strane, Crna Gora uvozi gorivo koje se plaća u dolarima i prodaje u eurima i u toj kursnoj razlici gubimo milione dolara. Tako da te dvije strane imaju suprotne tendencije.
"Svi prihodi građana su u eurima. Najavljuje se smanjenje plata. Euro se sve više obezvrjeđuje u odnosu na dolar, što bi trebalo da na crnogorsku ekonomiju, da ima izvoznu orijentaciju, utiče dobro. Međutim, kako Crna Gora samo izvozi aluminijum, a na sreću aluminijum se plaća u dolarima, vrijednost dolara raste i Kombinat aluminijuma će od toga imati koristi. S druge strane, Crna Gora uvozi gorivo koje se plaća u dolarima i prodaje u eurima i u toj kursnoj razlici gubimo milione dolara. Tako da te dvije strane imaju suprotne tendencije."
Jedan od najznačajnijih izvoznika u Crnoj Gori je podgorički Kombinat aluminijuma koji zavisi od cijene aluminijuma na svjetskom tržištu. Za KAP je karakteristično da proizvod prodaje za dolare, a većinu obaveza izmiruje u eurima, pa bi se moglo zaključiti da će od pojeftinjenja eura i jačanja dolara Kombinat imati koristi. Međutim, postoje i drugi faktori koji utiču na poslovanje KAP-a. Analitičar tržišta aluminijuma Goran Đukanović:
"Rast vrijednosti dolara i povoljna cijena aluminijuma su imali pozitivan uticaj na poslovanje proizvođača aluminijuma u svijetu, pa i KAP-a, u prva četiri mjeseca. Ali, taj pozitivan trend će biti umanjen najnovijim padom cijene aluminijuma tokom maja, a moguće i tokom ljetnjih mjeseci, kada i inače pada vrijednost na tržištu."
Tržišta metala i nafte
Nakon novih znakova da bi se dužnička kriza iz Grčke mogla proširiti na nekoliko drugih finansijski oslabljenih članica eurozone juče su i cijene akcija, drugi dan za redom, pale i na njujorškom Wall Street-u. Pale su i cijene sirovina, čemu je uzrok jačanje dolara, pa je nafta nakon dužeg vremena sišla na ispod 80 dolara po barelu.
Analitičar tržišta aluminijuma Goran Đukanović kaže da se za razliku od februara, kada su cijene metala samo nakratno zabilježile osjetan pad, a potom nastavile da rastu, sada već može govoriti o značajnijoj korekciji koja će se odraziti na tržišta metala i nafte:
"Na pad potražnje za naftom, uporedo sa dešavanjima u Evropi, utiče i pooštravanje monetarne politike u Kini radi obuzdavanja inflacije i rasta ekonomije. Što se tiče cijene aluminijuma, ona danas iznosi 2.095 dolara po toni, ali se i danas i sjutra očekuje pad na berzi, pa je moguće da cijena ponovo padne na ispod 2.000 dolara po toni do kraja ove, ili tokom naredne nedjelje. Krajem aprila, cijena aluminijuma je bila oko 2.440 dolara po toni. Cijene bakra su takođe sada niže za oko hiljadu dolara po toni u odnosu na kraj aprila, a i cijena nafte je pala za oko pet dolara po barelu."
Iz Centralne banke i Ministarstva finansija danas nije bilo moguće dobiti ocjenu mogućih efekata pada vrijednosti eura na crnogorsku ekonomiju, ali i namjere Crne Gore da se zaduži na međunarodnom tržištu kapitala emitujući euro obveznice. Međutim, analitičar deviznog tržišta "Atlas Capital Partnersa" Željko Bogojević kaže da u ovoj situaciji ne vjeruje u uspjeh projekta euro obveznice:
"Ne vjerujem da će biti neke koristi od Evropske unije, s obzirom da je kriza duboko zavladala, tako da sumnjam da će biti ikakve pomoći od strane Evrope, dok se ne riješe problemi u Grčkoj, a potom i u Španiji, Portugaliji i Italiji."
Više o krizi u Grčkoj u tekstovima:
Vlada ne odustaje od mjera štednje
Grčka na korak od bankrota
Odluka o pomoći Grčkoj veliki je dan za euro
Najgora kriza u posljednjih 20 godina
