د اسراییل صدراعمظم بنیامین نتنیاهو د چهارشنبې په ورځ (د می ۲۸مه) وویل چې د حماس مشر، محمد سنوار، چې د دوی یو له خورا مطلوبو کسانو څخه و او د حماس ډلې د وژل شوي مشر، یحیی سنوار کشر ورور دی، له منځه وړل شوی دی.

محمد سنوار د روانې میاشتې په پیل کې د غزې په جنوب کې په یوه روغتون کې د اسراییلو د برید هدف ګرځېدلی او نتنیاهو د می په ۲۱مه وویل چې احتمال شته دی وژل شوی وي.

حماس لا تر اوسه د سنوار مړینه نه ده تایید کړې. امریکا او اروپايي ټولنه حماس ډله د تروریستي سازمان په توګه پېژني.

سنوار تیر کال وروسته له هغه چې اسراییلو د هغه ورور یحیی په جګړه کې وواژه، د حماس فلسطیني وسله والې ډلې لوړې رتبې ته پورته شو.

یحیی سنوار د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په میاشت کې پر اسراییل د لوی برید پلان جوړ کړی و چې په نتیجه کې یې جګړه پیل شوه، او وروسته د اسراییلو لخوا په ایران کې د حماس پر مخکیني مشر اسماعیل هنیه تر حملې وروسته، د دې ډلې عمومي مشر وټاکل شو.

د نړۍ دوو مخکښو د هوا پېژندنې سازمانونو وړاندوینه کړې چې په راتلونکو څو کلونو کې به مځکه له بې ساري او ډیرې شدیدې تودوښې سره مخامخ شي چې له ځان سره به وژونکي خطرونه او ډیرې نا آرامۍ راولي.

د هوا پېژندنې نړیوال سازمان او د برتانیا د هوا پېژندنې دفتر په وینا، ۸۰٪ امکان شته چې د راتلونکو پنځو کلونو څخه په یوه کې به د نړۍ د تودوښې ریکارډ مات شي، او ۸۶٪ امکان شته چې کلنۍ تودوښه د پاریس په تړون کې تر ټاکل شوي ۱.۵ درجې سانتي ګراد حده زیاته شي.

ساینس پوهانو خبرداری ورکړی چې د نړۍ د تودوښې لوړېدل په دې مانا ده چې د تودوښې څپې، وچکالي، سیلابونه، ځنګلي اورونه او سخت طوفانه به زیات شي.

د پوټسډام د اقلیم د اغیزو د څیړنې انسټیټیوټ رییس، یوهان راکسټروم وايي چې د تودوښې په هره لسمه درجې کې زیاتوالی د دې پیښو احتمال زیاتوي.

د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ ادارې د متحده ایالاتو ټولو فدرالي ادارو ته یوه لیک استولی، چې له مخې یې اراده لري هارورډ پوهنتون سره د فدرالي حکومت ټول پاتې قراردادونه له لغوه کړي.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، دغه لیک د امریکا د عامه خدماتو ادارې د سې‌شنبې په ورځ ټولو فدرالي ادارو ته لېږلی او هغو ته یې امر کړی چې له هارورډ سره خپلې قراردادونه وڅېړي، او یا یې لغوه کړي او یا په کې بدلون راولي.

د امریکا یوه رسمي چارواکي د دې قراردادونو ارزښت شاوخوا ۱۰۰ میلیون ډالره اټکل کړی دی.

په بوستن کې یوه فدرالي قاضي د جمعې په ورځ، ، د امریکا د کورني امنیت وزارت له خوا د بهرنيو زده‌کوونکو د نوم‌ليکنې د لغوه کولو موقتي مخه ونیوله.

سره له دې، د ټرمپ ادارې خپلو بهرنیو ماموریتونو ته امر کړی چې د زده‌کړو او تبادلې د ویزو لپاره د نوو ملاقاتونو د تنظیم بهیر ودرول شي.

د سې‌شنبې په ورځ، سلګونه معترضان چې زده‌کوونکي او د هارورډ پوهنتون استادان هم پکې شامل وو، په دغه پوهنتون کې راټول شوي وو ترڅو له بهرنيو زده‌کوونکو خپل ملاتړ وښيي او د ټرمپ د بودیجې د کمښت پر وړاندې اعتراض وکړي.

د متحده عربي اماراتو د بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې د دغه هېواد د بهرنیو چارو وزارت د دفتر مسوول په دوبۍ کې د طالبانو د سرقونسل عبدالرحمان فدا باورلیک منلی دی.

یاد وزارت دا خبره د مې په ۲۷مه، سې‌شنبه کړې ده او ویلي یې دي چې عبدالرحمان فدا د افغانستان لپاره د طالبانو د قونسلګرۍ د سرقونسل په توګه د دوبۍ او شمالي اماراتو لپاره د اعتبارنامه سپارلې ده.

شاوخوا څلور کاله کېږي چې طالبان په افغانستان واک ته رسېدلي، خو تر اوسه هېڅ هېواد د دوی حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی. سره له دې، یو شمېر ګاونډي او سیمه‌ییز هېوادونه له طالبانو سره نږدې اړیکې لري او د دوی ډیپلوماتان یې منلي دي.

د لیورپول 4 مینه وال هغه وخت سخت ټپیان شول چې یو موټر د خلکو پر ګڼه ګوڼه ورغی.

د برتانیا پولیسو د جون په ۲۶مه، د سې شنبې په ورځ، یو 53 کلن سړی د هغه پیښې په تړاو ونیوی چې په لیورپول کې یې د فوټبال اتلولۍ جشن په یوه ناورین بدل کړ.

په دې پېښه کې، لږ تر لږه 27 کسان روغتون ته یووړل شول. د څلورو ټپیانو حالت نازک ښودل شوی، چې یو ماشوم هم پکې شامل دی.

پولیسو اعلان وکړ چې دا ترهګریزه پیښه نه وه او د بل چا په لټه کې نه دي.

د موټر چلوونکي هویت لا تر اوسه نه دی څرګند شوی.

د امبولانس چارواکو په وینا، شا او خوا 47 کسان ټپیان شوي دي؛ د پیښې په ځای کې د شلو کسانو درملنه وشوه او د یوه کوچني په ګډون څلور کسان تر موټر لاندې بند پاته وه او د اور وژونکو په مرسته وژغورل شول.

پر ټولنیزو رسنیو کې ویډیوګانې ښیي چې موټر په چټکۍ سره د ګڼې ګوڼې په منځ کې ګرځي، پر ځینو خلکو خیژي، او بیا تر درېدو وروسته بیرته حرکت کوي.

د برتانیا صدراعظم کایر سټارمر دا پېښه وحشتناکه وبلله او د بیړني حالت کارکوونکو د قربانیانو ستاینه یې وکړه.

د روسیې دولتي خبري اژانس تاس د دغه هېواد د ملي امنیت شورا په حواله راپور ورکړی چې د طالبانو د حکومت غړي به د لومړي ځل لپاره د امنیتي مسایلو د لوړپوړو استازو په غونډه کې ګډون وکړي.

دا غونډه د مې میاشتې له ۲۷مې تر ۲۹مې نېټې پورې په مسکو کې جوړېږي، چې په کې به د جنوب ختیځې اسیا د ټولنې غړي هېوادونه، بریکس هېوادونه، د شانګهای د همکارۍ سازمان او د خپلواکو، هم ګټو هېوادونو د سازمان استازي ګډون کوي او د سېمې او نړۍ پر وضیعت به غیر رسمي څو اړخیزې خبرې اترې او بحثونه کوي.

د طالبانو حکومت تر دې دمه په رسمي توګه په دې غونډه کې د ګډون په اړه څه نه دي ویلي.

روسیې په وروستیو کې د طالبان د ممنوعه ډلو له لیست ایستلي او په افغانستان کې د طالبانو د بیا ځلي واکمنۍ راهېسې د طالبانو حکومت یې که څه هم په رسمیت نه دی پیژندلی خو ورسره نژدې اړیکې پالي.

د غزې روغتیايي چارواکي وايي چې د دوشنبې په ورځ (د غبرګولي پنځمه) د اسراییلي بریدونو له امله لږ تر لږه ۴۶ کسان وژل شوي، چې ۳۳ تنه یې په یوه ښوونځي کې وژل شوي چې د خلکو د پناه ځای په توګه ورڅخه کار اخیست.

د اسراییل پوځ ویلي چې هغه کسان یې په نښه کړي چې له دغه ښوونځي څخه یې عملیات کول.

د حماس تر ولکې لاندې د روغتیا وزارت د عاجلو خدماتو مشر فهمي عوض، وویل چې د غزې ښار د دراج په سیمه کې پر ښوونځي برید لږ تر لږه ۵۵ تنه ټپیان کړي. هغه زیاته کړه چې د دې پېښې په وژل شویو کسانو کې یو پلار او پنځه ماشومان یې هم شامل دي.

نوموړي وویل: ښوونځي درې ځله هغه مهال وویشتل شو چې خلک پکې ویده وو، او د بې‌ځایه شویو کسانو وسایل وسوځول شول. په ټولنیزو رسنیو کې خپرې شوې ویډیوګانې ښيي چې د ژغورنې کارکوونکي هڅه کوي اور مړه کړي او د سوځېدلو جسدونو پاتې شوني راټول کړي.

د اسراییل پوځ ویلي چې د حماس او اسلامي جهاد له خوا د استخباراتي معلوماتو د قوماندې یو مرکز یې ویشتلی دی.

اسراییل بیا هم ټینګار کوي چې د ملکیانو د مرګ ژوبلې مسوولیت حماس ته ور ګرځي، ځکه چې د دوی په وینا، حماس خپل فعالیتونه په استوګنو سیمو کې ترسره کوي.

د غزې ښار شفا روغتون وايي، په یوه جلا برید کې چې پر یوه کور ترسره شوی، د یوې کورنۍ ۱۹ غړي وژل شوي، چې پنځه ښځې او دوه ماشومان هم پکې شامل دي.

د روسیې له‌خوا د اوکراین پر ښارونو له پراخو او وژونکو بریدونو وروسته، د امریکا د متحدوایالتونو ولسمشر، په خپله تر ټولو توندو څرګندونو کې، د کرملېن پر مشر ولادیمیر پوتین انتقاد وکړ او ویې ویل: «پوتین پوره لیونی شوی دی!» هغه خبرداری ورکړ چې که پوتین هڅه وکړي ټول اوکراین ونیسي، دا به د روسیې «سقوط» ته لاره هواره کړي.

دونالد ټرمپ د دوشنبې په سهار (د غبرګولي پنځمه) په خپله ټولنیزه شبکه کې ولیکل: «ما تل له ولادیمیر پوتین (د روسیې ولسمشر) سره ډېرې ښې اړیکې لرلي، خو څه ورپېښ شوی؛ پوره لیونی شوی دی!»

ښاغلي ټرمپ زیاته کړه: «هغه بې‌ځایه ډېر خلک وژني، او زه یوازې د سرتېرو خبره نه کوم. توغندي او بې پېلوټه الوتکې بې له کوم دلیل څخه د اوکراین پر ښارونو توغول کېږي.»

د امریکا ولسمشر په دوام کې لیکلي: «ما تل ویلي چې هغه ټول اوکراین غواړي، نه یوازې یوه برخه، او ښايي دا خبره سمه وي، خو که هغه دا کار وکړي، نو دا به د روسیې د سقوط سبب شي!»

د امریکا ولسمشر ډونالډټرمپ پر خپل روس سیال ولادیمیرپوتین سخت انتقاد کړی او ویلی دي دي چې دی پر مسکو د نورو مالي اقداماتو په اړه غور کوي.

ټرمپ دا څرګندونې داسې مهال کوي چې روسیې د اوکراین پر خاوره د توغندیو او بې پیلوټه الوتکو د خونړیو حملو لړۍ پیل کړې ده. ټرمپ پرون په نیوجرسي کې خبریالانو ته وویل چې دی د پوتین له اقداماتو خوشاله نه دی، ځکه د ده په وینا پوتین ډېر خلک وژني او دی نه پوهېږي چې په هغه څه شوي دي.

ټرمپ وویل، دی پوتین له اوږدې مودې راهیسې پېژني خو اوس هغه پر ښارونو توغندي اوروي او خلک وژني.

له دې څرګندونو وروسته ټرمپ وویل چې قطعا به پر مسکو د نورو بندیزونو د لګولو په اړه غور وکړي څو د سولې خبرو ته یې اړ کړي خو هغه کوم مشخص اقدام یاد نه کړ.

ټرمپ دا څرګندونې وروسته له هغه کوي چې د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي پر خپل اصلي متحد د بیساري انتقاد په ترڅ کې هغه څه چې نوموړي د روسیې د حملو پر وړاندې د متحدوایالتونو چوپتیا وبلله وغندل.

د اوکراین پر بیلابېلو ښارونو د روسیې د تېرو دوو ورځو حملو ۱۳ کسان ووژل او لسګونه نور یې ټپیان کړل.

اسراییلي چارواکي وايي په بشري مرستو بار ۱۰۷ لارۍ پرون غزې ته ورسېدې.

د فلسطین په چارو کې د اسراییل د حکومت ځانګړې ادارې پرون خبر ورکړ چې په دې مرستو کې اوړه او نور غذایي مواد شامل دي. دې ادارې په یوه بیان کې دا هم ویلي دي چې د اسراییل دفاعي ځواکونه به د غزې په تړانګه کې خلکو ته د بشري مرستو رسولو ته دوام ورکړي خو په عین حال کې به تر وسې وسې هڅه وکړي چې دا مرستې د حماس تروریستي ډلې ته ونه رسېږي.

په تېرو دریو میاشتو کې د لومړي ځل لپاره تېره اونۍ جګړه ځپلې غزې ته بشري مرستې ورسېدې. اسراییلو د مارچ میاشتې له پیله دې تړانګې ته د بشري مرستو پر رسولو بندیز ولګاوه او تور یې ولګاوه چې حماس ډله دا بشري مرستې پلوري څو وسلې وپېري او خپلو جنګیالیو ته پیسې ورکړي.

د ملګروملتونو مرستندویو موسسو خبرداری ورکړ چې که پر بشري مرستو دا محدودیت دوام وکړي نو ښايي غزه له قحطۍ سره مخامخ شي.